Ανάγνωση – γραφή & οδήγηση

Οι διαδικασίες της ανάγνωσης και της γραφής/ορθογραφίας είναι δύο σύνθετες διαδικασίες που απαιτούν την ταυτόχρονη, παράλληλη και αυτόματη συνεργασία και συντονισμό πολλών επιμέρους μηχανισμών.

 

Ως ενήλικες, διαβάζουμε και γράφουμε με την ίδια ευκολία που ένας ακροατής ακούει. Ένα παιδί όμως ελάχιστα εξοικειωμένο ακόμη με το σύστημα, που προσπαθεί να αναγνώσει δίχως λάθη, εφαρμόζοντας ό,τι έμαθε μέχρι χθες στο κείμενο που διαβάζει σήμερα και επιπλέον να καταλάβει και, τις περισσότερες φορές, και να απομνημονεύσει και να αναπαράγει σε γραπτό ορθογραφημένο λόγο, αυτό το παιδί καταπονείται αφάνταστα.

 

Το παιδί θα μπορέσει να διαβάσει και να γράψει σωστά μόνον εφόσον αυτοματοποιήσει τις διαδικασίες της ανάγνωσης και της γραφής.

 

Πλήθος δραστηριότητες στη ζωή μας που οδηγούν στην απόκτηση δεξιοτήτων είναι συνυφασμένες με την έννοια της αυτοματοποίησης. Το βάδισμα, το οποίο αγωνιστήκαμε να κατακτήσουμε ως βρέφη, κάποια στιγμή αυτοματοποιείται και δεν συνειδητοποιούμε τα βήματά μας και τον συγκεκριμένο τρόπο με τον οποίο κουνάμε τα πόδια μας. Το κούμπωμα των ρούχων, το δέσιμο των κορδονιών, ο χορός, η οδήγηση και τόσα άλλα, γίνονται μ’ έναν τρόπο συνειδητό στην αρχή που συγκεντρώνει όλη μας την προσοχή, αυτοματοποιούνται όμως γρήγορα μέσα από συνεχή εξάσκηση. Όσοι από εσάς οδηγείτε, προσπαθήστε να θυμηθείτε τις πρώτες σας μέρες ως νέοι οδηγοί, όταν κάθε φορά που μπαίνατε στο αυτοκίνητο στη θέση του οδηγού, σας καταλάμβανε πανικός για όλα εκείνα που έπρεπε να γίνουν ταυτόχρονα και δίχως λάθη. Ελάχιστοι οδηγοί πρέπει να υπήρξαν σε θέση να συζητούν και να οδηγούν ταυτόχρονα, στην πρώτη τους βόλτα. Ε, κάπως έτσι νιώθουν και οι μικροί που οδηγούν τη φωνή ή το μολύβι τους στον κόσμο των γραπτών συμβόλων .

 

Στόχος κοινός λοιπόν δασκάλων και γονιών είναι να βοηθήσουν το παιδί να αυτοματοποιήσει την ανάγνωση και τη γραφή του. Και πώς θα γίνει αυτό; Δύο είναι τα συστατικά στοιχεία της επιτυχίας: παροχή κινήτρων και συνεχής επανάληψη της επιτυχίας. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά (ξεκινώ από το δεύτερο και θα επανέλθω στο πρώτο): όταν η ανάγνωση ή η γραφή λέξεων, φράσεων και κειμένων γίνεται πολλές φορές και σωστά, έρχεται κάποια στιγμή που αυτοματοποιείται. Όσο ο μαθητής διαβάζει και γράφει κάνοντας λάθη, η επανάληψη μόνο της προσπάθειας δεν αρκεί. Πρέπει να περάσει αρκετός χρόνος επαναλαμβανόμενων, απολύτως επιτυχημένων προσπαθειών ώστε η λειτουργία να αυτοματοποιηθεί. Ο οδηγός που συστηματικά τρακάρει ποτέ δεν θα μπορέσει να αποκτήσει ευχέρεια στην οδήγηση και άρα διάθεση για αυτήν, κι ας μάθει απέξω κι ανακατωτά ολόκληρο τον Κ.Ο.Κ. Το παιδί που κάνει λάθη και αναγκάζεται να τα επαναλάβει ξανά και ξανά βρίσκεται κάτω από την ίδια πίεση και ανασφάλεια. Θα ήταν παράλογο να περιμέναμε σε τέτοιες συνθήκες να αγαπήσει το γραπτό λόγο.

 

Το ζητούμενο είναι λοιπόν να εξασφαλίσουμε την επιτυχία στις απόπειρες γραφής και ανάγνωσης των παιδιών. Και εδώ υπεισέρχονται τα κίνητρα, το δεύτερο συστατικό της επιτυχίας, Για να μάθω να οδηγώ χρειάζομαι ένα περισσότερο ενθουσιώδες κίνητρο από την υπόδειξη των γονιών και των δασκάλων μου ότι οφείλω να μάθω να οδηγώ. Απαιτείται, με κάποιον τρόπο, να έχω πειστεί και η ίδια για τη χρησιμότητα της οδήγησης, και μάλιστα να έχω νιώσει άμεσα την αναγκαιότητά της. Κανείς δεν θα παρακολουθούσε με ζήλο μαθήματα οδήγησης, εάν δεν είχε από μόνος του διαπιστώσει την αναγκαιότητά της, ούτε θα αρκούταν σε διαβεβαιώσεις του τύπου “αργότερα θα καταλάβεις πόσο χρήσιμη είναι”. Καταβάλλουμε προσπάθεια μόνο όταν είμαστε σίγουροι για τα αποτελέσματα των κόπων μας. Και τα αποτελέσματα για ένα παιδί μπορούν να είναι μόνο βραχυπρόθεσμα, άμεσα. Ας σταματήσουμε λοιπόν να απαιτούμε από εξάχρονα, οκτάχρονα και δεκάχρονα παιδιά να καταλάβουν ότι αν δεν διαβάσουν δεν θα μπορέσουν να μπουν στο πανεπιστήμιο, δέκα χρόνια αργότερα, ή δεν θα έχουν μια καλή δουλειά, στην επόμενη εικοσαετία. Κι ας βρούμε άλλους τρόπους να τα κινητοποιήσουμε, τρόπους ευχάριστους, λειτουργικούς, σε άμεση σχέση με την καθημερινή τους εμπειρία.

 

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ
 


Αρχική Επιστημονική Ομάδα Συμβουλές Επιστημονικό Έργο Επικοινωνία
Δημήτρης Μαρούσος Θεραπευτής Λόγου & Επικοινωνίας Pgdip CCS, M.Sc.SLT, EFS, ECSF-Mentor, SFBTCert, Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ
Kερασιά Μαρούσου Γλωσσολόγος – Σύμβουλος Μελέτης, Θεραπεύτρια Επικοινωνίας & Μάθησης, PGD SPLD, SFBTcert, Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ


All rights reserved © Πιστοποιείται η κατοχύρωση λογοτύπων και υλικού Ιστοσελίδας ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ


Εγγραφείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις για τις εκπαιδεύσεις

BOΛΟΣ
Διεύθυνση:
Σπυρίδη 2
Βόλος
2421033320
ΛΑΡΙΣΑ
Διεύθυνση:
Ηρώων Πολυτεχνείου - 28ης Οκτωβρίου (Είσοδος απο Χρ. Σμύρνης 7 - 3ος όροφος)
ΛΑΡΙΣΑ
2410231333