Έκτη, Έβδομη και Όγδοη Αίσθηση

Όραση, ακοή, όσφρηση, αφή και γεύση είναι οι γνωστές σε όλους 5 αισθήσεις, με τις οποίες η πλειονότητα των ανθρώπων έρχεται εφοδιασμένη στη ζωή και αισθάνεται τον περιβάλλοντα κόσμο. Στην πορεία των χρόνων και με τη συσσώρευση εμπειριών από την αλληλεπίδρασή μας με τον κόσμο αυτό, οι αισθήσεις οξύνονται και έτσι καλλιεργείται η αντίληψη και διευρύνεται η γνώση μας για τα πράγματα και τον εαυτό.

Ωστόσο, οι 5 αισθήσεις φαίνεται να μην είναι η μοναδική «προίκα» του ανθρώπου. Το μωρό που μεγαλώνει μαθαίνει να βλέπει, να ακούει, να μυρίζει, να αγγίζει και να γεύεται, μαθαίνει όμως και να κινείται. Και για την επιτυχία της κίνησης απαιτείται να ενεργοποιηθούν και να λειτουργήσουν αποτελεσματικά 3 ακόμη αισθήσεις: η ισορροπία, η ιδιοδεκτικότητα και η κιναισθησία.

Το μωρό κουνάει το κεφαλάκι του δεξιά και αριστερά, κι αρχίζει να μαζεύει και να τεντώνει με δύναμη τα ποδαράκια του. Κι αυτό ήδη από τον πρώτο μήνα της ζωής του. Οι κινήσεις αυτές, συχνές και έντονες, μοιάζουν αλλά δεν είναι άσκοπες. Το μωρό δυναμώνει με τον τρόπο αυτό τους μύες του και, παράλληλα, συλλέγει ερεθίσματα για να προσανατολιστεί στο χώρο, να καταλάβει τον τρόπο και τη θέση/στάση όπου μπορεί να στηριχθεί, και να μπορέσει τελικά, σε πρώτη φάση να στηρίξει το κεφαλάκι και στη συνέχεια ολόκληρο το κορμάκι του. Με άλλα λόγια, το μωρό προσπαθεί να ενεργοποιήσει την αίσθηση της ισορροπίας. Είναι η αίσθηση που θα επιτρέψει όλες εκείνες τις κινήσεις που θα καταλήξουν στη βάδιση και θα συνεχίσουν να τελειοποιούνται έως την ηλικία των 3 περίπου ετών.

Το μωρό προσπαθεί να πιάσει την πιπίλα του και να τη φέρει στο στόμα. ΟΙ προσπάθειες δεν είναι πάντα επιτυχημένες, αξίζουν όμως σίγουρα τον κόπο: το μικρούλι ανακαλύπτει έτσι και μαθαίνει σιγά σιγά πού βρίσκονται τα σημεία-μέλη που συμμετέχουν και βοηθούν στην επιτυχία των κινήσεών του, (χεράκια, ποδαράκια, γόνατα ώμοι). Βιώνει έτσι την 7η αίσθηση, την ιδιοδεκτικότητα, η οποία διοχετεύει στον εγκέφαλο τις απαραίτητες πληροφορίες που θα βοηθήσουν το μωρό να αντιληφθεί την ακριβή θέση των άκρων και του κορμού. Ο εγκέφαλος ερμηνεύει στη συνέχεια τα μηνύματα και το μωρό αρχίζει να εντάσσει την ύπαρξη του στο χώρο και να σχεδιάζει με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα τις κινήσεις του,

Οι κινήσεις των μωρών μπορεί να ξεκινούν πειραματικά, σύντομα όμως προσανατολίζονται στην εξυπηρέτηση συγκεκριμένων στόχων, όπως η σύλληψη κάποιου παιχνιδιού ή η αγκαλιά της μαμάς ή του μπαμπά. Προκειμένου το παιδί να κατανοήσει πόσο πρέπει να κουνήσει χεράκια ή ποδαράκια για να φτάσει αυτό που κάθε φορά θέλει, απαιτούνται όχι πια τυχαίες, αλλά συγκροτημένες κινήσεις. Το μωρό πρέπει πλέον να γνωρίζει τα όρια του σώματός του, να αντιλαμβάνεται τι μπορεί να κάνει και τι όχι και να μπορεί να επιλέξει τον καταλληλότερο τρόπο για να μετακινηθεί προς την εκάστοτε επιθυμητή πλευρά: Για όλα αυτά ενεργοποιεί την 8η αίσθηση, την κιναισθησία. Η λέξη είναι σύνθετη, παράγεται από τις λέξεις «κίνηση» και «αίσθηση» και σημαίνει την αίσθηση που επιτρέπει στο άτομο τη δυνατότητα κάθε κίνησης, όπως και όποτε αυτό την επιθυμεί. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν επιτυγχάνεται στον πρώτο χρόνο της ζωής. Απαιτείται τουλάχιστον μία εφταετία, ώστε να καταφέρει ο παιδικός εγκέφαλος να ασκήσει πλήρη έλεγχο των κινήσεων του σώματος, με τον ίδιο τρόπο που τον ασκεί και ο ενήλικος εγκέφαλος. Αυτό σημαίνει, ότι για να καταφέρει το μικρούλι σας να πιάσει την μπάλα που του πετάτε, πρέπει, πέραν της όρασης, ακοής και αφής, να συλλέξει και μηνύματα από τους μύες και τις αρθρώσεις. Η κιναισθησία επιτρέπει στο παιδί τη συλλογή των μηνυμάτων αυτών και τον έλεγχο των κινήσεών του, ο οποίος θα εξασφαλίσει και την επιτυχία του εγχειρήματος που το παιδί αναλαμβάνει.

Οι 3 αυτές αισθήσεις, όπως και οι υπόλοιπες 5 είναι μηχανισμοί που εν δυνάμει υπάρχουν στον εγκέφαλο απ’ τη στιγμή της γέννησης. Κι ο τρόπος για να τους ενισχύσουμε, γονείς, παιδαγωγοί και ειδικοί, είναι η συνεχής παροχή ερεθισμάτων, η ενθάρρυνση της προσπάθειας και η επιβράβευση της επιτυχίας. Ό,τι δηλαδή αποτελεί τη μαγική συνταγή για κάθε εκπαιδευτικό έργο.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ