Γιατί μαλώνουν τα αδέλφια;

Όλα τα αδέλφια καβγαδίζουν κάποιες φορές, για τους ίδιους λόγους που καβγαδίζουν και οι μεγάλοι: θέλουν να γίνει το δικό τους εκείνη ακριβώς τη στιγμή και θυμώνουν εάν δεν αποκτήσουν ό,τι ζητούν, βλέπουν μόνο το δικό τους δίκιο δίχως να συμμερίζονται τη θέση του ‘αντιπάλου’, επιδιώκουν να προσελκύσουν την προσοχή, είναι κουρασμένα, νυσταγμένα, εκνευρισμένα ή θυμωμένα για άλλο λόγο και ξεσπούν. Συνηθέστερα τσακώνονται τα αδέλφια που έχουν μικρή διαφορά ηλικίας, ή είναι του ίδιου φύλου, οπότε έχουν παρόμοιες ανάγκες, δικαιώματα, υποχρεώσεις, άρα περισσότερα για να μοιραστούν, να συγκρίνουν, να διεκδικήσουν και να ανταγωνιστούν.

Πρέπει ο γονιός να παρεμβαίνει την ώρα του καβγά;

Αρχικά, καλό είναι τα παιδιά να έχουν την ευκαιρία να διαχειριστούν μόνα τους την κρίση και να επιλύσουν τις διαφορές τους. Ωστόσο, όταν η ένταση του καβγά δυναμώνει και η κατάσταση εξελίσσεται έκρυθμα, απαιτείται συχνά η παρέμβαση του γονέα για να ‘πέσουν οι τόνοι’ και να εξασφαλιστεί η διαχείριση του εν λόγω προβλήματος με πιο ήρεμο τρόπο. Να θυμάστε ότι η ώρα του καβγά δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για συμβουλές, μην επιχειρήσετε λοιπόν τότε να τους διδάξετε τρόπους καλής συμπεριφοράς – αυτό μπορεί να γίνει σε μια ήρεμη συζήτηση, αργότερα, όταν θα έχει εκλείψει η αφορμή της διαμάχης. Εάν είναι απαραίτητο, χωρίστε τα παιδιά για λίγο απομακρύνοντάς τα σε διαφορετικούς χώρους και ζητήστε τους να επιστρέψουν στο ‘πεδίο της μάχης’ έχοντας σκεφτεί κάποιον καλύτερο τρόπο γα να διεκδικήσουν ό,τι θέλει το καθένα. Ενθαρρύνετε τις αμοιβαίες μικροπαραχωρήσεις που κατευνάζουν τα πνεύματα και φροντίστε να είστε αντικειμενικοί: αποφύγετε την παγίδα του να υποστηρίζετε σε κάθε καβγά τον πιο αδύναμο, ασχέτως του αν έχει δίκιο.

Υπάρχει τρόπος να περιοριστούν οι καβγάδες;

Πολύ σημαντικό είναι οι γονείς να ενισχύουν την αυτοεκτίμηση των παιδιών, σεβόμενοι την προσωπικότητα και τη διαφορέτικότητά τους και αποφεύγοντας τις συγκρίσεις συμπεριφορών και επιδόσεων που υποδαυλίζουν την αντιζηλία και τον μεταξύ τους ανταγωνισμό.

Προκειμένου να βοηθήσετε να εξομαλυνθούν οι τεταμένες σχέσεις των παιδιών σας και να περιοριστούν οι καβγάδες τους, λάβετε υπόψη σας και τα εξής:

• βοηθήστε τα παιδιά να μάθουν να ‘μπαίνουν στη θέση του άλλου’ (ο εγωκεντρισμός της ηλικίας το κάνει πολύ δύσκολο!) ώστε να καταλαβαίνουν τις προθέσεις και να σέβονται τα συναισθήματά του.

• αποδεχτείτε τα συναισθήματά τους όσο αρνητικά κι αν είναι (θυμός, απογοήτευση, ζήλια κ.ά.) για να μπορέσουν να τα αποδεχτούν και τα ίδια χωρίς ενοχή. Δείξτε τους (όχι μόνο με τη θεωρία αλλά και με τη δική σας πράξη) αποδεκτούς τρόπους έκφρασης των συναισθημάτων αυτών. Το παιδί πρέπει να καταλάβει ότι δεν είναι κακό που ζηλεύει, κακός είναι ενδεχομένως ο τρόπος με τον οποίο εξωτερικεύει τη ζήλια του.

• επιβραβεύστε και τις θετικές συμπεριφορές (μπράβο που μοιράζεστε τα παιχνίδια σας!), μην εστιάζετε μόνο στις κακές. Να θυμάστε ότι οι συμπεριφορές, καλές ή κακές, που αγνοούν ή δεν παρατηρούν οι γονείς σταδιακά περιορίζονται.

• δώστε απλές, συγκεκριμένες, σαφείς οδηγίες για το τι περιμένετε από αυτούς (ποιες είναι αποδεκτές συμπεριφορές και ποιες όχι). Μην λέτε: ‘παίξτε όμορφα’. Πείτε: ‘παίξτε χωρίς να φωνάζετε, μοιραστείτε τα παιχνίδια σας, μην σπρώχνετε, μην πετάτε πράγματα ο ένας στον άλλον, μην τραβάτε το παιχνίδι όταν παίζει ο άλλος με αυτό’.

• σχεδιάστε εκ των προτέρων, ενημερώστε τα παιδιά και φανείτε συνεπείς τηρώντας τις πιθανές συνέπειες/τιμωρίες μιας μη αποδεκτής συμπεριφοράς, όπως τις έχετε ορίσει εν γνώσει των παιδιών.

• επαινέστε ή επιπλήξτε συμπεριφορές, όχι το ίδιο το παιδί. Μη λέτε ‘δεν είσαι καλό παιδί’. Πείτε αντ’ αυτού ‘δεν είναι καλό αυτό που έκανες’.

• εάν ωστόσο τα πράγματα ξεφύγουν από τον έλεγχό σας, θα βοηθούσε ίσως η συμβουλευτική υποστήριξη ενός ψυχολόγου.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ