Υπάρχουν δυσκολίες στον προφορικό του λόγο;

(Πριν την επίσκεψη σε Κέντρα Λόγου, ανιχνεύστε οι ίδιοι τις δυσκολίες του παιδιού σας)

Όταν η οργάνωση του προφορικού λόγου εξελίσσεται απρόσκοπτα, τα παιδιά στην ηλικία των 4 περίπου ετών είναι πλέον σε θέση να περιγράψουν και να αφηγηθούν με σχετική ευχέρεια ό,τι τους ενδιαφέρει.

Τα παιδιά που δυσκολεύονται στον προφορικό τους λόγο επιλέγουν συνήθως να είναι πιο ολιγόλογα. Ορισμένα εντούτοις επιδεικνύουν έντονη επικοινωνιακή διάθεση: μιλούν πολύ (έως ακατάπαυστα), πλατιάζουν, χάνουν τη ροή τους, διακόπτουν και αναδιατυπώνουν φράσεις, επαναλαμβάνουν λέξεις ή μέρη λέξεων και συχνά καταλήγουν να είναι δυσκατάληπτα από τρίτους που δεν γνωρίζουν το θέμα της αφήγησης.

Καλό θα είναι, εάν σας προβληματίζει ο προφορικός λόγος του μικρού ή της μικρής σας, να πάρετε τη γνώμη ανθρώπων ειδικών στο λόγο και τη μάθηση, προκειμένου να ενισχύσετε την ικανότητα παραγωγής λόγου, πριν παγιωθούν προβλήματα που ενδέχεται να ταλαιπωρήσουν στη συνέχεια το παιδί σας και να δυσκολέψουν τη διαδικασία της μάθησης.

Πριν την επίσκεψη σε Κέντρο Λόγου και την εξέταση του παιδιού σας από μέλη διεπιστημονικής ομάδας, φροντίστε ωστόσο να ξεκαθαρίσετε τι είναι αυτό που πραγματικά σας ανησυχεί, όταν το παιδί μιλά. Ζητήστε από το παιδί:

• Να αναδιηγηθεί μια ιστορία που θα του αφηγηθείτε εσείς, χρωματίζοντας έντονα τη φωνή σας, ώστε να αναδεικνύει τα κύρια σημεία της ιστορίας.

• Να διηγηθεί το περιεχόμενο μιας εικόνας που θα του δείξετε.

• Να διηγηθεί ένα δικό του προσωπικό βίωμα (πχ. πώς τα πέρασε στο πάρτι του Σαββάτου).

• Να σχεδιάσει μια ζωγραφιά με ελεύθερο θέμα και να αφηγηθεί την ιστορία που αναπαριστά η ζωγραφιά του.

• Να περιγράψει ένα αντικείμενο της καθημερινότητας, αναφέροντας την κατηγορία στην οποία ανήκει, τη χρήση, τα χαρακτηριστικά, τις ιδιότητες, ενδεχομένως και τα συναισθήματα που δημιουργεί. Δώστε εσείς πρώτα ένα παράδειγμα, για να καταλάβει τι του ζητάτε (πχ. ‘μήλο’: φρούτο που το τρώμε, το κόβουμε από τη μηλιά, έχει κόκκινη συνήθως φλούδα και μέσα είναι λευκό, έχει πολλές βιταμίνες, είναι υγιεινό, νόστιμο και μου αρέσει πολύ)

Στις τις παραπάνω δραστηριότητες, προσέχω εάν το παιδί:

• Κατανοεί τις ιστορίες και τις οδηγίες που δίνω ή χρειάζεται να επεξηγήσω κάποια σημεία;

• Συγκρατεί τις ιστορίες και τις οδηγίες ή χρειάζεται να επαναλάβω σημεία τους;

• Η διήγησή του έχει σημασιολογική πληρότητα ή παραλείπονται βασικές πληροφορίες;

• Διακρίνει τα κύρια σημεία μιας ιστορίας / εικόνας / ζωγραφιάς ή συγχέει τα σημαντικά με τα ασήμαντα;

• Τοποθετεί τα γεγονότα στη σωστή χρονική σειρά, διατηρώντας τη δομή της ιστορίας που αφηγείται ή τα παραθέτει μπερδεμένα;

• Υπάρχει συνοχή μεταξύ των γεγονότων ή παρατίθενται ως σειρά ασύνδετων πληροφοριών;

• Εκφέρει σωστά τις λέξεις ή υπάρχουν λάθη στην άρθρωση;

• Ανακαλεί εύκολα το λεξιλόγιο που χρειάζεται ή κομπιάζει, προσθέτει ‘εεε…εεε…’,’πώς το λένε…’ , επαναλαμβάνει λέξεις / φράσεις, αντικαθιστά λέξεις με αόριστες εκφράσεις (‘το αυτό’, ‘εκείνο’, ‘ένα τέτοιο’ κ.λπ.);

• Συντάσσει σωστά τις ιδέες του ή κάνει μορφοσυντακτικά λάθη (στη συμφωνία των όρων της πρότασης, στους χρόνους των ρημάτων, στις προθέσεις και άλλες γραμματικές λέξεις);

Σημειώστε τις δυσκολίες που εντοπίζονται και συζητήστε με τους ειδικούς που θα δουν το παιδί σας σε μια διεξοδικότερη διερεύνηση / αξιολόγηση των γλωσσικών δεξιοτήτων του, τρόπους για να ενισχυθεί η γλωσσική παραγωγή του παιδιού και να αποκατασταθούν τυχόν αδυναμίες.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ