Η αξία της κατανόησης

Η κατανόηση προηγείται και πρέπει να προηγείται της έκφρασης. Πριν τα παιδιά πουν μία λέξη πρέπει πρώτα να την κατανοήσουν. Πριν ακόμη την κατανοήσουν, πρέπει να εξερευνήσουν και να εξοικειωθούν με την έννοια, την ιδέα, την σημασία πίσω από την λέξη. Αυτό γίνεται κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού (π.χ. παίζοντας με το χρώμα, τα ζώα) εκμεταλλευόμενοι τις αισθήσεις (κοιτάζοντας, ακούγοντας, μυρίζοντας, ψηλαφίζοντας, πιπιλίζοντας, πετώντας, διαλύοντας, ταιριάζοντας αντικείμενα ή παρατηρώντας τις μεταξύ τους διαφορές).

Όσο το παιδί εξερευνά και ανακαλύπτει κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, ο γονιός μπορεί να σχολιάζειτα όσα κάνει ή κοιτά το παιδί. Έτσι θα ‘ντύσει’ τις πράξεις του με λόγο, θα συνδέσει τη λέξη με το αντικείμενο, την πράξη, την ιδέα και θα βοηθήσει την κατανόησή της.

Οι χειρονομίες και η δείξη στις συζητήσεις με το παιδί βοηθούν, καθώς συνδέουν τις λέξεις με τη σημασία τους. Δείξτε τα αντικείμενα για τα οποία μιλάτε ενώ την σημασία των ρημάτων μπορείτε να την ‘δείξετε’ με χειρονομίες.

Εφόσον η κατανόηση είναι πιο σημαντική από την έκφραση, αντικαταστήστε τις ερωτήσεις που κάνετε στο παιδί με σχόλια (π.χ. μαμάδες περιμένοντας τον παιδίατρο). Ενθαρρύνετε το παιδί να μιλά και να επικοινωνεί, αλλά μην εκβιάζετε την ομιλία. Δεν ωφελεί ιδιαίτερα να λέμε στο παιδί: ‘πες αγόρι μου / κορίτσι μου ελάφι’. Εάν δεν κατανοήσει πρώτα το νόημα της λέξης, είναι σαν να του ζητάμε να πει μια λέξη Γαλλική ή Ιταλική (bonjour). Μπορεί το παιδί να καταφέρει να πει τελικά την λέξη με την μέθοδο του παπαγάλου αλλά … τι κερδίσαμε; Εάν πρώτα βοηθήσουμε το παιδί να κατανοήσει τι σημαίνει η λέξη τότε το έργο μας είναι ουσιαστικό. Βέβαια … και πάλι δεν έχει νόημα να του ζητήσουμε να πει την λέξη, γιατί θα το κάνει ούτως ή άλλως αυθόρμητα, από μόνος του, σε συνθήκες φυσικής επικοινωνίας.

Μπορείτε να αξιολογήσετε την κατανόηση μιας λέξης από το παιδί. Προσοχή στην χρήση εξω-λεκτικών στοιχείων (π.χ. βλέμμα ή χειρονομία). Για παράδειγμα, ζητήστε του να σας δώσει το ‘άλογο’ προσέχοντας (α) να είναι κι άλλα ζώα τριγύρω (β) να μην κοιτάτε το ζητούμενο αντικείμενο (γ) να μην κάνετε ασυναίσθητα κάποιου είδους χειρονομία που βοηθά (δ) η πρότασή σας να είναι απλή συντακτικά.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ