Γιατί δεν προλαβαίνει να ολοκληρώσει καμία γραπτή εργασία στο σχολείο;

Οι λόγοι που ένα παιδί δεν καταφέρνει να ολοκληρώσει τις γραπτές εργασίες του στο σχολείο είναι πολλοί και διαφέρουν συνήθως ανάλογα με τη σχολική ηλικία του παιδιού.

Στην Α’ Δημοτικού, για παράδειγμα, ιδιαίτερα τις πρώτες μέρες όπου ασκείται και εγκαθίσταται ο μηχανισμός εκμάθησης της γραφής, πολλά παιδιά καθυστερούν να γράψουν. Κάποια παιδιά θέλουν απλώς περισσότερο χρόνο για να εξοικειωθούν με τη διαδικασία σχεδιασμού γραμμών και συμβόλων (ειδικά αν έχουν περιορισμένη εμπειρία και εξοικείωση με τα μολύβια, το χαρτί και τα υπόλοιπα σύνεργα του γραπτού λόγου). Άλλα παιδιά δυσκολεύονται να οργανώσουν το χρόνο τους για να αντεπεξέλθουν σε μια γραπτή εργασία, άλλα αγωνίζονται να παρουσιάσουν ένα τέλειο γραπτό χάνοντας πολύ χρόνο σε διορθώσεις, άλλα δυσκολεύονται να συντονίσουν το χέρι και το μάτι τους ώστε να παράγουν τα γραπτά σύμβολα, άλλα έχουν αδυναμίες στη λεπτή κίνηση και που απαιτείται για την ανάπτυξη της γραφοκινητικής δεξιότητας.

Στη διάρκεια της Α’ όμως, η μηχανική και αντιληπτική διαδικασία των γραφημάτων κατακτάται και το παιδί μπορεί να σχεδιάζει πλέον σωστά τα γραφήματα. Στο εξής και σε όλη τη διάρκεια της Β’ (όπου οι περισσότερες γραπτές εργασίες είναι ασκήσεις αντιγραφής και υπαγόρευσης), για να μπορέσει να γράψει γρήγορα το παιδί πρέπει να έχει επαρκώς ανεπτυγμένη την ικανότητα της φωνολογικής ενημερότητας, ώστε να μπορεί να κάνει επιτυχείς γραφοφωνημικές αντιστοιχίσεις (να αντιστοιχεί δηλαδή σωστά τα γράμματα στις ‘φωνούλες’) και την ικανότητα της εργαζόμενης μνήμης, ώστε να ανακαλεί και να παράγει γρήγορα το σχήμα των γραμμάτων που χρειάζεται.

Δεν θα έπρεπε να γράφει πιο γρήγορα από την Γ’Δημοτικού και μετά;

Η κατάκτηση του μηχανισμού της γραφής έχει κατακτηθεί και αυτοματοποιηθεί στα περισσότερα παιδιά στη διάρκεια των δύο πρώτων σχολικών τάξεων. Γι’ αυτό και από τη Γ’ Δημοτικού και μετά ενθαρρύνεται περισσότερο η ελεύθερη / δημιουργική γραφή (τύπου παραγράφου ή έκθεσης). Ωστόσο ορισμένα παιδιά εξακολουθούν να εκδηλώνουν αδυναμίες και καθυστερούν να γράψουν γιατί συνήθως δυσκολεύονται:

• να επινοήσουν ιδέες (σημασιολογικές και πραγματολογικές αδυναμίες),

• να οργανώσουν τις σκέψεις τους σε σωστά δομημένες προτάσεις (μορφοσυντακτικές αδυναμίες),

• να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ορθογραφίας (φωνολογικές ή / και γραφοφωνημικές αδυναμίες και αδυναμίες εργαζόμενης μνήμης),

• να ελέγξουν τη μορφή του γραπτού τους ώστε να είναι ευανάγνωστο (αδυναμίες οπτικοκινητικού συντονισμού, λεπτής κίνησης κ.ά.)

• να οργανώσουν το χρόνο ώστε να ολοκληρώσουν επιτυχώς τη δραστηριότητά τους (αδυναμίες προσοχής και συγκέντρωσης).

Τέτοιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν συνήθως παιδιά με νευρολογικές διαταραχές, μαθησιακές δυσκολίες, αναπτυξιακές διαταραχές, διαταραχές ελλειμματικής προσοχής και παιδιά με ειδικές αναπτυξιακές διαταραχές λόγου και κινητικού συντονισμού.

Πώς επηρεάζουν τη σχολική επίδοση οι δυσκολίες στη γραφή/γράψιμο;

Οι δυσκολίες στη γραφή/γράψιμο επηρεάζουν σημαντικά τη σχολική επίδοση, το κίνητρο του παιδιού για μάθηση, την αυτοεκτίμησή του και συχνά προκαλούν δευτερογενή συναισθηματικά προβλήματα.

Οι συνηθέστερες συνέπειες των δυσκολιών στη γραφή στη σχολική επίδοση είναι:

• Χαμηλότερη βαθμολογία σε γραπτές δοκιμασίες, που οφείλεται στη μορφή και την ποιότητα του γραπτού (και όχι στο περιεχόμενο της εργασίας).

• Αργό γράψιμο, που οδηγεί στην απώλεια ειρμού του μαθητή και κατά συνέπεια στην απώλεια οργάνωσης και συνοχής του κειμένου του.

• Δυσκολία στο να αντιγράφει από τον πίνακα και να κρατάει σημειώσεις στην τάξη, οι οποίες θα πρέπει να διαβαστούν αργότερα.

• Ματαίωση του παιδιού, όταν υπάρχει μεγάλη χρονική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση γραπτών εργασιών και δοκιμασιών στην τάξη σε σύγκριση με τους συμμαθητές.

• Δυσφορία έως και άρνηση για γράψιμο.

• Αναχαίτιση της ανάπτυξης του γραπτού λόγου.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ