Η ικανότητα του Λέγειν, μοναδική στο είδος μας, ανάγει τον άνθρωπο σε ον προνομιακά ανώτερο. Ο άνθρωπος ακροατής-ομιλητής-αναγνώστης-και-γράφων, ο γλωσσολογικά ευφυής άνθρωπος, κρατά ο ίδιος το κλειδί που θα ελευθερώσει τη σκέψη του. Ακούγοντας, μιλώντας, διαβάζοντας και γράφοντας το παιδί δομεί τον άναρχο κόσμο του, αρχίζει να τον ελέγχει. Ασκώντας το λόγο του ασκεί τη σκέψη του, γεννά ιδέες, λύνει προβλήματα. Ένα παιδί με πλούσιο σε εύρος και ποιότητα λόγο διαμορφώνει έναν πλούσιο και δημιουργικό νου. Είναι ένα παιδί ευτυχισμένο.

Ως γονείς, ως εκπαιδευτικοί, ως θεραπευτές του λόγου και ως ενήλικες επιφορτιζόμαστε με το καθήκον να μεταδώσουμε στα παιδιά μας τη γνώση του Λόγου. Αρχικά, εστιάζουμε στην ακοή και την ομιλία: μιλούμε στο παιδί και του μαθαίνουμε να μιλά κι αυτό. Δύσκολα μπορεί να πει κανείς ποιος βγαίνει περισσότερο κερδισμένος από αυτή την επικοινωνία. Στη Φιλανδία έχουν μια καλή παροιμία γι’ αυτό: «Όταν ο Τρελός μιλά με το Σοφό, ποιος βγαίνει κερδισμένος;» Μιλώντας στο παιδί και ακούγοντάς το, ο γονιός μαθαίνει πολλά για τον τρόπο με τον οποίο το παιδί σκέφτεται. Ξανακοιτά τον κόσμο κι αντικρίζει την όμορφη όψη του, αφιλτράριστη όπως την αντιλαμβάνεται το «φρέσκο» παιδικό βλέμμα. Το παιδί πάλι, μαθαίνει να επικοινωνεί: ονομάζει τον κόσμο, τον κατανοεί, μεταφράζει τη σκέψη του σε λέξεις και ικανοποιεί τις απορίες, τις ανάγκες και τις επιθυμίες του.

Μάθετε στο παιδί σας να το ρόλο του ακροατή και του ομιλητή, ενθαρρύνετέ το να καλλιεργήσει τη σκέψη του αναπτύσσοντας το λόγο. Δημιουργήστε του κίνητρα για διάλογο, δώστε του χρόνο να σκεφτεί, δεχτείτε τις απαντήσεις του χωρίς διάθεση κριτικής, ζητήστε του να σας εξηγήσει τα σημεία που θεωρείτε ότι δεν κατάλαβε, εντοπίστε μαζί και διορθώστε τυχόν λάθη και των δυο σας. Ακολουθήστε τα ενδιαφέροντά του, μιλήστε για πολλά πράγματα, μιλήστε για πράγματα τρελά. Μιλήστε για τα πάντα αν είναι δυνατόν.

Έχοντας σε μεγάλο βαθμό εξοικειωθεί με τον προφορικό λόγο, το παιδί-ακροατής-ομιλητής θα διδαχθεί στη συνέχεια τη γραφή και θα αναλάβει το ρόλο του αναγνώστη και του γράφοντος.

Διδάσκοντας ανάγνωση, μαθαίνουμε στο παιδί να αποκωδικοποιεί τα γραπτά σύμβολα που συνθέτουν τις λέξεις και να κατανοεί το μήνυμα. Να διαβάζει τις γραμμές αλλά και να συλλαμβάνει το νόημα που κρύβεται πίσω από αυτές. Περνώντας στη γραφή, το μυούμε σε μια διαδικασία αντίστροφη: το παιδί συγκροτεί και δίνει ήχο (εσωτερικό) στη σκέψη του, τον οποίο και μεταφράζει σε γράμματα, λέξεις, προτάσεις.

Η ανάγνωση και η γραφή είναι σύνθετες δραστηριότητες του νου, τη χρησιμότητα των οποίων ελάχιστα αντιλαμβάνονται τα παιδιά που δεν εκτίθενται σ’ ένα περιβάλλον λέξεων και βιβλίων.

Πλουτίστε τη βιβλιοθήκη του σπιτιού και του μυαλού σας. Χαρίστε στα παιδιά σας βιβλία ελκυστικά σε εμφάνιση και περιεχόμενο και μοιραστείτε μαζί τους την αναγνωστική εμπειρία. Βοηθείστε στα δύσκολα σημεία, διδάξτε τεχνικές, μάθετέ τους τα κόλπα των μεγάλων: ανακαλύψτε μικρές λέξεις μέσα σε άλλες μεγαλύτερες, βρείτε λέξεις της ίδιας οικογένειας, διδάξτε τη στίξη και διαβάστε με νόημα, αλλάξτε τις φωνές σας στους διαλόγους, παρατονίστε και γελάστε μαζί. Συζητήστε για το νόημα, αναλύστε τα συμφραζόμενα, χαρακτηρίστε τους ήρωες, μαντέψτε τη συνέχεια, αλλάξτε το τέλος. Με δυο λόγια, παίξτε με το βιβλίο. Κι όταν βαρεθείτε, πιάστε το μολύβι και γράψτε. Γράψτε μηνύματα, σημειώματα, γράμματα ο ένας στον άλλον, ανέκδοτα, μικρές ιστορίες, μεγάλες ιστορίες, γράψτε διαφημίσεις, στήστε περιοδικά. Γράψτε για ό,τι διαβάσατε, για ό,τι σκεφτήκατε, για ό,τι νιώσατε.

Ο Λόγος είναι Σκέψη. Ένα παιδί που μαθαίνει το Λόγο κάνει το παρθενικό του ταξίδι στον μαγικό κόσμο της σκέψης. Εμείς πρέπει να το εφοδιάσουμε με όλα τα απαραίτητα, που θα κάνουν το ταξίδι αυτό μία μοναδικά δημιουργική εμπειρία ζωής για το παιδί σας, που στο ταξίδι αυτό σας θέλει κοντά του, σφιχτά κρατημένους από το χεράκι του. Ταξιδέψτε λοιπόν μαζί του, περιπλανηθείτε παρέα στο λόγο και τη σκέψη.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ