Το σπίτι μιας σύγχρονης οικογένειας με μικρά παιδιά και εργαζόμενους γονείς μοιάζει συχνά με έκθεση παιχνιδιών, η οποία υπερβαίνει συνήθως τα όρια του παιδικού δωματίου και εκτείνεται στο σαλόνι, την κουζίνα και τους λοιπούς προσβάσιμους στο παιδί χώρους. Εάν ανήκετε στους υπερβολικά τακτικούς γονείς πιθανότατα ακολουθείτε καταπόδας τα παιδιά επανατοποθετώντας καθετί στην θέση του. Εάν πάλι είστε κι εσείς αδιόρθωτα ακατάστατοι, ενδεχομένως ελάχιστα αντιλαμβάνεστε την παιδική ακαταστασία μέσα στο ευρύτερο χάος που επικρατεί στο σπίτι. Σε κάθε περίπτωση, εάν τα παιδιά σας έχουν περάσει τα 2 έτη ζωής, καλό θα είναι με την πρώτη ευκαιρία να ξεκινήσετε την «περί τάξης» εκπαίδευση. Οι μέρες των διακοπών προσφέρονται για τέτοια εγχειρήματα, καθώς υπάρχει χρόνος αλλά και διάθεση για να ξεκινήσετε και να καταφέρετε να ολοκληρώσετε τόσο φιλόδοξα σχέδια. Εάν λοιπόν το αποφασίσετε, λάβετε υπόψη σας τα εξής:

• Η επιχείρηση “μαθαίνω να βολεύω” καλό να ξεκινά μεταξύ 2 και 3 ετών, ανάλογα με τη φυσική, γνωστική και γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού. Στην ηλικία αυτή, δουλειά και παιχνίδι είναι το ίδιο για τα παιδιά, αφού εκλαμβάνουν τις δουλειές σαν διασκεδαστικές και ενδιαφέρουσες ‘αποστολές’, παρέα με τη μαμά ή τον μπαμπά, και όχι σαν αγγαρείες. Ξεκινήστε λοιπόν να βγάζετε παρέα τα ρούχα από το πλυντήριο. τα ψώνια από τις σακούλες, να ξεσκονίζετε, να τακτοποιείτε πράγματα, και άλλες (ασφαλείς για το δικό σας παιδί) δραστηριότητες που εκτός από την άμεση αποτελεσματικότητά τους, εξασφαλίζουν την συντροφιά με το παιδί και αποτελούν εκπληκτικές ευκαιρίες γλωσσικής εκπαίδευσης. Υπολογίστε απλώς περισσότερο χρόνο από τον συνηθισμένο, ακολουθώντας το ρυθμό του παιδιού και μην βιάζετε το παιδί να ανταπεξέλθει στο δικό σας χρόνο εκτέλεσης.

• Κανένα παιδί δεν είναι σε θέση να οργανώσει μόνο του τα πράγματά του. Πριν λοιπόν καταπιαστείτε με το συμμάζεμα των παιχνιδιών, φροντίστε να έχετε εξασφαλίσει τους χώρους όπου θα τοποθετούνται τα παιχνίδια και οι οποίοι θα πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμοι από το παιδί (ράφια στο ύψος του, καλάθια, κουτιά, μπαούλα. Όλους αυτούς τους χώρους θα πρέπει να φροντίσετε να ελέγχετε τακτικά, γιατί τα παιδιά συνηθίζουν να αποθηκεύουν πολλά άχρηστα πράγματα, όπως μισοφαγωμένα μπισκότα, καραμέλες, νομίσματα, κλειδιά που μπορεί να αποδειχθούν εξαιρετικά επικίνδυνα, κατά περίσταση).

• Για να εξασφαλίσετε τη συνεργασία του παιδιού, μην ξεκινήσετε αναφωνώντας ωρυόμενοι “έλα να τακτοποιήσουμε, επιτέλους, τα παιχνίδια σου“. Χρησιμοποιείστε αρχικά μια διατύπωση-πρόσκληση σε παιχνίδι (παρά αίτημα εργασίας), όπως “έλα να ρίξουμε τα τουβλάκια στο κουτί τους, να δούμε ποιος θα κάνει πιο γρήγορα!“. Καθοδηγήστε τη διαδικασία με οδηγίες απλές και κατανοητές (‘πάρε τα τουβλάκια που είναι πίσω σου. Ρίξ’τα τώρα στο κουτί’), τις οποίες θα εκτελείτε παράλληλα, ώστε το παιδί να βλέπει τι ακριβώς του ζητάτε.

• Εξασφαλίστε το βραδινό συμμάζεμα (σε περίπτωση που δεν μπορείτε να ελέγξετε το παιχνίδι του στη διάρκεια της ημέρας). Επινοήστε ένα τελετουργικό που να το κάνει ενδιαφέρον: πχ. Το βράδυ και τα παιχνίδια είναι κουρασμένα. Βάζουμε λοιπόν τα αυτοκινητάκια για ύπνο στο γκαράζ (σε ένα κουτί), τα ζώα στο αγρόκτημα (σε ένα καλάθι) κλπ. Αν έχετε διάθεση και χρόνο, καληνυχτίστε τα με το όνομά τους (‘καληνύχτα κόκκινο αυτοκίνητο, καληνύχτα μεγάλο φορτηγό κλπ’). Εμπλουτίζετε έτσι το λεξιλόγιο του παιδιού, ενισχύετε την κατηγοριοποίηση και τις σημασιολογικές συσχετίσεις.

• Να θυμάστε ότι βασικός στόχος δεν είναι απλώς να τακτοποιηθεί προς στιγμήν το δωμάτιό του, αλλά να αποκτήσει το παιδί γνώση (ώστε να ξέρει πού μπαίνει τι), αυτονομία (ώστε να μπορεί προοπτικά να βολεύει μόνο του τα παιχνίδια) και πρωτοβουλία (ώστε να μη χρειάζεται τη δική σας παρότρυνση στο μέλλον για το αυτονόητο: ‘όταν τελειώνω με ένα παιχνίδι, το βάζω στη θέση του’).

Αν, βέβαια, το παιδί σας δεν διαθέτει το δικό του δωμάτιο μέσα στο σπίτι, καλό θα ήταν να του εξασφαλίσετε έναν αποκλειστικά δικό του χώρο σε κάποια γωνιά, όπου όχι μόνο θα βολεύει τα παιχνίδια του, αλλά και θα δικαιούται να δημιουργεί ανενόχλητο την…… απόλυτη ακαταστασία, με τον ίδιο τρόπο που και εσείς το καταφέρνετε στο δικό σας χώρο!

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ