Η μάθηση μέσα από το παιχνίδι δεν αποτελεί νέο προσανατολισμό των παιδαγωγικών επιστημών. Αιώνες τώρα όλου του κόσμου τα παιδιά πλουτίζουν τη γνώση και την εμπειρία τους μέσα από το παιχνίδι, που αποτελεί άλλωστε την κεντρική δραστηριότητα της παιδικής ηλικίας. Κάθε παιδί που αφήνεται ελεύθερο να διαθέσει το χρόνο του κατά βούληση, θα επιλέξει να παίξει, γεγονός που όχι σπάνια αποτελεί αφορμή για εκνευρισμό των γονέων και οικογενειακές διενέξεις. Ωστόσο, αντί να αποτρέπετε το παιδί σας από το παιχνίδι, θα ωφελούσε περισσότερο, αν διαθέτατε λίγο από το χρόνο σας για να παίξετε κι εσείς μαζί του δημιουργικά.

Βασική αρχή των ειδικών που δουλεύουν με παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες είναι η παροχή κινήτρων και η συνεχής επανάληψη της επιτυχίας σε μικρά σταθερά βήματα, που εγγυώνται την αυτοματοποίηση των δεξιοτήτων που  έχουν ανεπαρκώς αναπτυχθεί. Το παιχνίδι αποτελεί το ιδανικότερο πλαίσιο για να επιτευχθεί μια τέτοια διαδικασία: Η ουσία του παιχνιδιού βρίσκεται στο ότι οι παίκτες αναλαμβάνουν δράση με σκοπό την ευχαρίστηση. Καταφέρνοντας λοιπόν να συντονίσουμε τη δράση αυτή και προσανατολίζοντάς την σε στόχους γνωστικά εποικοδομητικούς, εξασφαλίζουμε την απόλυτη συνεργασία του παιδιού σε μια έμμεσα μαθησιακή διαδικασία.

• Πολλά παιχνίδια μπορούν να ασκήσουν την αναγνωστική ικανότητα των παιδιών. Εξοικειώστε το παιδί με τις σταθερά επαναλαμβανόμενες στα περισσότερα παιχνίδια του εμπορίου φράσεις ( πχ. προχώρησε τέσσερα τετράγωνα μπροστά»). Ενθαρρύνετέ το, εάν η σχολική του ηλικία το επιτρέπει, να διαβάσει μόνο του τις οδηγίες από το καινούριο παιχνίδι, μεγαλόφωνα. Εάν έχετε το χρόνο και τη διάθεση θα μπορούσατε να κατασκευάσετε και μόνοι σας παιχνίδια με δραστηριότητες ανάγνωσης, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες δυσκολίες που το παιδί σας αντιμετωπίζει (πχ. δυσκολίες στην ανάγνωση πολυσύλλαβων λέξεων).

• Εξίσου απλά από άποψη κατασκευής μπορείτε να επινοήσετε παιχνίδια ορθογραφίας. Ωστόσο, οι λιγότερο ευφάνταστοι (ή οι περισσότερο απασχολημένοι) από εσάς μπορείτε να καταφύγετε σε παιχνίδια του εμπορίου, των οποίων τους κανόνες θα τροποποιήσετε ανάλογα με τις ορθογραφικές ανάγκες των μικρών σας (πχ. όποιος φέρνει ζυγό αριθμό στο ζάρι θα γράφει τη λέξη που θα του υπαγορεύει ο άλλος).

• Απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει το παιδί να διαβάσει και να γράψει σωστά είναι η καλλιέργεια της φωνολογικής ενημερότητας, της ικανότητας δηλαδή για επεξεργασία του φωνολογικού μέρους της γλώσσας. Ιδιαίτερα λειτουργικά για την ανάπτυξη της ικανότητας αυτής είναι τα σταυρόλεξα και η παραδοσιακή «Κρεμάλα» Προσέξτε όμως: στην πρώτη σχολική ηλικία, όταν το παιδί μαθαίνει την αντιστοιχία των γραμμάτων με τους ήχους της γλώσσας, χρησιμοποιήστε λέξεις με γραφοφωνημική αντιστοιχία 1:1, έτσι ώστε κάθε ήχος να αντιστοιχεί σε ένα γράμμα και επομένως σε μία γραμμούλα στην Κρεμάλα (πχ. βάλτε του τη λέξη «πόρτα», αλλά όχι τη λέξη «παίρνω», της οποίας τη σωστή ορθογραφία ενδέχεται να αγνοεί το παιδί). Δυσκολέψτε τις ορθογραφικές απαιτήσεις των λέξεων, ανάλογα με τη σχολική ηλικία και τις επιδόσεις του παιδιού σας.

• Για τα προβλήματα στις αριθμητικές πράξεις μπορείτε να υιοθετήσετε το διπλό ζάρι σε όλα τα επιτραπέζια παιχνίδια σας. Έτσι, ο κάθε παίκτης θα πρέπει να προσθέτει ή να αφαιρεί και να προχωρά σύμφωνα με το άθροισμα ή τη διαφορά των ζαριών. Με δύο ή περισσότερα  ζάρια μπορείτε επίσης να δουλέψετε τις έννοιες μεγαλύτερο/μικρότερο, περισσότερο/λιγότερο. Με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και τα ντόμινο: προσθέτετε ή αφαιρείτε τα μέρη κάθε ντόμινο και όποιος έχει το μεγαλύτερο άθροισμα ή τη μικρότερη διαφορά κερδίζει. Αλλά και η τράπουλα (ή ένα ανάλογο πακέτο από κάρτες) αποτελεί επίσης ένα εκπληκτικό εργαλείο μάθησης για τα δυσλεξικά παιδιά ή παιδιά που έχουν προβλήματα με την αρίθμηση, στα πρώτα κυρίως σχολικά χρόνια. Το παιδί μπορεί να  εξασκηθεί στην οπτική διάκριση των συμβόλων (αριθμών), στη διαφοροποίηση του 6 από το 9, στην αντιστοίχηση ζευγών, στην αλληλουχία της αριθμητικής κλίμακας και την απομνημόνευση ακολουθιών, για παράδειγμα. Η εξοικείωση με τους κανόνες του κάθε παιχνιδιού είναι επίσης μία πολύ καλή άσκηση μνήμης και παρακολούθησης/εκτέλεσης οδηγιών, ενώ ακόμη και ο χειρισμός των χαρτιών είναι επωφελής ως άσκηση λεπτής κινητικότητας.

• Με κάρτες/εικόνες αντικειμένων, σχημάτων και λέξεων (για παιδιά μεγαλύτερης σχολικής ηλικίας) θα μπορέσετε επίσης να ασκήσετε τη μνήμη του παιδιού. Πολλά παιχνίδια μνήμης κυκλοφορούν άλλωστε και στο εμπόριο. Ζητήστε από το παιδί να αναπαράγει την ακολουθία εικόνων/σχημάτων/λέξεων ή να θυμηθεί την κάρτα που απομακρύνατε από αυτή. Αν δυσκολεύετε, διδάξτε του τεχνικές απομνημόνευσης, όπως την κατηγοριοποίηση των εικόνων ανάλογα με τη σημασιολογική κατηγορία στην οποία ανήκουν (πχ. ζώα, φρούτα κλπ.), η οποία θα διευκολύνει κατά πολύ την ανάκληση.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ