Πώς εντοπίζονται τα άτομα με δυσκολίες στο λόγο και τη μάθηση;

Ο εντοπισμός των ατόμων με δυσκολίες στο λόγο και τη μάθηση βαραίνει σε πρώτη φάση τους γονείς, τους παιδιάτρους που παρακολουθούν την πορεία ανάπτυξης και τους εκπαιδευτικούς (νηπιαγωγούς και δασκάλους, ανάλογα με τη σχολική ηλικία του παιδιού) που εμπλέκονται στη διαδικασία μάθησης και εκπαίδευσης. Όλοι αυτοί, όντας σε στενή επαφή με το παιδί, είναι σε θέση να παρατηρήσουν τις εκδηλώσεις της συμπεριφοράς του, να τις συγκρίνουν με αυτές άλλων παιδιών της ίδιας χρονολογικής ηλικίας και να διαπιστώσουν τυχόν αποκλίσεις.

Ποιοι φορείς αναλαμβάνουν τη διάγνωση και αποκατάσταση των προβλημάτων λόγου και μάθησης;

Για τη διάγνωση των προβλημάτων λόγου και μάθησης οι γονείς μπορούν να απευθυνθούν είτε σε δημόσιους φορείς (αρμόδιοι φορείς είναι το Κέντρο Ψυχικής Υγείας, το Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και το ΚΕΔΔΥ) είτε σε ιδιωτικούς φορείς που διαθέτουν διεπιστημονική ομάδα, ομάδα δηλαδή επιστημόνων διαφορετικών ειδικοτήτων σε σχέση με το λόγο και τη μάθηση (όπως λογοθεραπευτές, γλωσσολόγους, εργοθεραπευτές, ειδικούς παιδαγωγούς, ψυχολόγους, παιδοψυχίατρους) που μπορούν να ανιχνεύσουν με υπευθυνότητα και αξιοπιστία τη φύση και το εύρος των διαταραχών λόγου και μάθησης.

Οι δημόσιοι φορείς αναλαμβάνουν την διάγνωση αλλά όχι και την αποκατάσταση των δυσκολιών στο λόγο και τη μάθηση. Στον τομέα της αποκατάστασης (σχεδιασμός και εφαρμογή προγραμμάτων) δραστηριοποιούνται κυρίως οι ιδιωτικοί φορείς: κέντρα λόγου, στελεχωμένα με διεπιστημονική ομάδα ή μεμονωμένοι ιδιώτες. Τα αποτελέσματα της αποκατάστασης είναι ανάλογα της επιστημονικής κατάρτισης, της επαγγελματικής δεοντολογίας και της προσωπικής ευσυνειδησίας και εργατικότητας του εκάστοτε ειδικού ή (σε ιδανικές συνθήκες) της διεπιστημονικής ομάδας ειδικών που συνεργάζονται με στόχο τον περιορισμό ή την εξάλειψη των προβλημάτων.

Κατ’ εξαίρεση στο Βόλο, λειτουργεί και στο Νοσοκομείο Μονάδα Λογοθεραπείας, η οποία διαθέτει τη δυνατότητα συστηματικής παρακολούθησης σε επίπεδο αποκατάστασης παιδιών με δυσκολίες στο λόγο. Επιπλέον, ορισμένα παιδιά παρακολουθούνται συστηματικά για τα προβλήματα στο λόγο τους και από τις αντίστοιχες Μονάδες στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας και Υγιεινής.

Είναι υψηλό το κόστος της Λογοθεραπείας και γενικότερα της αποκατάστασης προβλημάτων λόγου και μάθησης;

Το κόστος της λογοθεραπείας στους ιδιωτικούς φορείς διαμορφώνεται ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς στην παροχή υπηρεσιών και παρουσιάζει διακυμάνσεις εύλογες, ανάλογα με την πόλη, το φορέα και τη χρονική διάρκεια της συνεδρίας.

Ωστόσο, όλα τα Ασφαλιστικά Ταμεία, πλην του ΟΓΑ καλύπτουν για συνεδρίες αποκατάστασης λόγου ένα ποσό, το οποίο κυμαίνεται ανάλογα με τη φύση και ένταση του προβλήματος και ορίζεται με την έγκριση για λογοθεραπεία που το παιδί λαμβάνει αφού εξεταστεί από δημόσιο φορέα.

Πόσο καιρό (από την εκδήλωση του προβλήματος) μπορεί να περιμένει ένας γονέας ώσπου να αναζητήσει τη βοήθεια ειδικού;

Οι γονείς οφείλουν να ζητήσουν τη γνώμη των ειδικών, εφόσον έχουν αρχίσει οι ίδιοι να προβληματίζονται σοβαρά για τη λεκτική / επικοινωνιακή συμπεριφορά του παιδιού τους. Κι αυτό για δύο λόγους: α) όταν ο γονιός ανησυχεί μεταδίδει συνήθως το άγχος του στο παιδί, το οποίο με τη σειρά του στρεσάρεται, επιβαρύνεται συναισθηματικά και συχνά επιλέγει να περιορίσει την επικοινωνία του προκειμένου να μην εκτεθεί και β) τυχόν λάθος χειρισμοί που μπορεί να γίνουν από το γονιό στην προσπάθειά του να βοηθήσει το παιδί ενδέχεται να ενισχύσουν την ένταση του προβλήματος (όπως συμβαίνει για παράδειγμα στον τραυλισμό, εάν ο γονιός συμβουλεύει το παιδί που τραυλίζει να μιλά πιο αργά).

Ωστόσο, ιδιαίτερα χρήσιμη για το γονιό είναι σε κάθε περίπτωση η γνώμη των εκπαιδευτικών που εμπλέκονται με το παιδί. Οι νηπιαγωγοί στην προσχολική ηλικία και οι δάσκαλοι στη σχολική είναι αυτοί με τους οποίους πρέπει να γίνει η πρώτη συζήτηση και αυτοί θα επιβεβαιώσουν ή θα διαλύσουν τις ανησυχίες του γονιού, καθώς η γνώση και εμπειρία τους σε θέματα λόγου και μάθησης είναι μεγαλύτερη από αυτή του γονιού, αλλά επιπλέον, διαθέτουν τη δυνατότητα παρακολούθησης του παιδιού στην ομάδα των ομηλίκων του και μπορούν να διαπιστώσουν ευκολότερα τυχόν αποκλίσεις από τα αναμενόμενα για το μέσο όρο κάθε ηλικίας.

Πόσο καιρό περίπου διαρκεί ένα πρόγραμμα αποκατάστασης;

Ο χρόνος αποκατάστασης είναι συνάρτηση της φύσης του προβλήματος, του εύρους και της έντασης των συμπτωμάτων του και του χρόνου που επιλέγεται για την έναρξη του προγράμματος. Για παράδειγμα, τα προβλήματα της άρθρωσης (δυσλαλίες) έχουν μικρότερη διάρκεια αποκατάστασης απ’ ότι οι δυσκολίες γραμματικής και συντακτικού ή οι μαθησιακές δυσκολίες, οι οποίες εμμένουν περισσότερο. Επιπλέον, εάν η αξιολόγηση των δυσκολιών και ο σχεδιασμός του προγράμματος γίνει έγκαιρα (πριν διευρυνθούν οι δυσκολίες), το διάστημα που απαιτείται για την αποκατάσταση είναι συντομότερο, επομένως και το κόστος της λογοθεραπείας μικρότερο.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ