Είναι όλα τα ορθογραφικά λάθη εξίσου… «σοβαρά»;

Τα ορθογραφικά λάθη που κάνουν τα παιδιά είναι διαφορετικά κατά σχολική ηλικία. Στις πρώτες σχολικές τάξεις εστιάζουμε και προσπαθούμε να διορθώσουμε λάθη αντιστοίχισης ήχων και γραμμάτων. Έτσι, «σοβαρό» λάθος θεωρείται αν το παιδί ξεχνά γράμματα, συνήθως φωνήεντα, και γράφει πχ. νρό αντί νερό, προσθέτει γράμματα και γράφει δόρομος αντί δρόμος, συγχέει ήχους που μοιάζουν συνήθως μεταξύ τους και γράφει βέντρο αντί δέντρο, αλλάζει τη σειρά των γραμμάτων και γράφει πότρα αντί πόρτα. Στις μεγαλύτερες τάξεις αυτά τα λάθη περιορίζονται συνήθως και εκλείπουν. Παραμένουν ωστόσο λάθη ιστορικής ορθογραφίας, δηλαδή σύγχυση μεταξύ των [ο], των [ι] και των [ε] της ελληνικής γλώσσας.

Kάνουν λάθη και οι καλοί μαθητές;

Η δυσορθογραφία συνιστά πρόβλημα που ταλαιπωρεί μεγάλες ομάδες του μαθητικού πληθυσμού, πλήττοντας αδιακρίτως κακούς και καλούς μαθητές. Οι λόγοι που τα παιδιά κάνουν λάθη είναι διαφορετικοί κατά περίσταση και αφορούν κυρίως την ικανότητα φωνολογικής επεξεργασίας και το επίπεδο φωνολογικής επίγνωσης που διαθέτει κάθε παιδί (για τα λάθη της πρώτης σχολικής ηλικίας) και την ικανότητα επεξεργασίας και ανάκλησης πληροφοριών στην οπτική και ακουστική μνήμη εργασίας (για τα λάθη ιστορικής ορθογραφίας). Μικρές αδυναμίες στη φωνολογική ενημερότητα και τη μνήμη εργασίας ενδέχεται να δημιουργήσουν δυσκολίες στην ορθογραφία ακόμη και σε έξυπνα παιδιά ή σε παιδιά με καλή κατά τα λοιπά επίδοση.

Πώς μπορεί να βελτιωθεί η ορθογραφία;

Εάν οι δυσκολίες στην ορθογραφία είναι περιορισμένες (εάν δηλαδή το παιδί κάνει ελάχιστα λάθη στην καθημερινή του ορθογραφία και λίγο περισσότερα σε άγνωστα κείμενα, το πρόβλημα λύνεται με ενισχυτική μελέτη, που μπορεί να αναλάβει ο ίδιος ο γονιός, με την καθοδήγηση του δασκάλου της σχολικής τάξης. Για το δυσορθόγραφο παιδί όμως, αυτό που κάνει συστηματικά λάθη ενώ έχει γράψει πολλές φορές την ορθογραφία του στο σπίτι, η ενισχυτική μελέτη δεν επαρκεί για να εξαλείψει τα λάθη. Απαιτείται ειδική διδασκαλία στο πλαίσιο ενός δομημένου εξατομικευμένου προγράμματος αποκατάστασης, που συστήνεται στη βάση των δικών του ιδιαίτερων δυσκολιών και στοχεύει στην εξάλειψη των συμπτωμάτων (ορθογραφικών λαθών) αλλά και στην ενίσχυση των δεξιοτήτων που επιτρέπουν την εμφάνισή τους.

Πόσο διαρκεί ένα πρόγραμμα αποκατάστασης της ορθογραφίας;

Στις πρώτες σχολικές τάξεις (Α’ και Β’ Δημοτικού) που ο στόχος είναι η γραφή όλων των γραμμάτων στη σωστή σειρά μέσα στη λέξη, οι δυσκολίες στη γραφή συνοδεύονται συνήθως και από μικρές ή μεγαλύτερες δυσκολίες στην ανάγνωση. Ένα πρόγραμμα αποκατάστασης των δυσκολιών αυτών διαρκεί συνήθως από 3 έως 6 μήνες.

Στις μεγαλύτερες τάξεις, οι δυσκολίες στην ορθογραφία αποκαθίστανται συνήθως σε ένα εξάμηνο, διάστημα που μπορεί ωστόσο να παραταθεί έως και ένα χρόνο, εάν το κίνητρο του ίδιου του παιδιού να βελτιώσει τη γραφή του δεν είναι ισχυρό.

Στους ενήλικες, σημαντικές δυσκολίες στην ορθογραφία μπορούν να αποκατασταθούν συνήθως σε 5 μήνες.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ