Μ ύ θ ο ι     π ε ρ ί    Τ ρ α υ λ ι σ μ ο ύ

Τραυλισμός είναι η επανάληψη, η συνεχής προφορά μιας ή δύο συλλαβών ή το μπλοκάρισμα σε μία λέξη, στην προσπάθεια κάποιου να πει κάτι. Τα παιδιά που τραυλίζουν έχουν ιδιαίτερη δυσκολία στο ξεκίνημα της λέξης ή της πρότασης, έτσι ώστε επαναλαμβάνουν μέρη της λέξης, όπως γράμματα ή συλλαβές. Μερικές φορές ένα παιδί μπορεί να επαναλαμβάνει ήχους, συλλαβές, λέξεις ή και ολόκληρες φράσεις, να δίνει ιδιαίτερη έμφαση – διάρκεια σε ένα συγκεκριμένο ήχο μιας λέξης ή να ‘μπλοκάρει’ τελείως στην προσπάθειά του να βγάλει κάποιον ήχο.

Η διάγνωση και αποκατάσταση του τραυλισμού είναι έργο της λογοθεραπείας Ο λογοπεδικός είναι ο ειδικός που θα εκτιμήσει εάν πρόκειται όντως για τραυλισμό ή για δυσρυθμία (φυσιολογικό και αναμενόμενο εξελικτικό στάδιο στην γλωσσική ανάπτυξη ενός παιδιού, που εκδηλώνεται, περισσότερο ή λιγότερο έντονα στην πλειονότητα των παιδιών της προσχολικής ηλικίας, με συμπτωματολογία παρόμοια με αυτή του τραυλισμού).

Η λογοπεδική παρέμβαση κρίνεται επίσης αναγκαία, προκειμένου να διασαφηνιστεί τι ισχύει για τον τραυλισμό και τι όχι. Κι αυτό γιατί ακούγονται συχνά λανθασμένες απόψεις, όπως ότι:

• «Οι γονείς φταίνε για όλα»

Κανένας γονέας δεν ευθύνεται για τον τραυλισμό του παιδιού του. Ωστόσο, υπάρχουν πράγματα που οι γονείς και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, μπορούν να κάνουν, για να βοηθήσουν το παιδί που τραυλίζει. Για παράδειγμα μπορούν να του προσφέρουν ένα πιο χαλαρό και λιγότερο αγχώδη τρόπο ζωής στο σπίτι, να μιλούν πιο αργά όταν απευθύνονται στο παιδί αλλά και στις μεταξύ τους συνομιλίες, να αφήνουν το παιδί να ολοκληρώνει τη σκέψη του όταν μιλά, να σταματούν λίγα δευτερόλεπτα πριν απαντήσουν σε κάποια ερώτησή του, να μη μιλάνε εκείνοι στη θέση του κ.τ.λ. Αντίθετα, οι δυσκολίες που το παιδί εκδηλώνει στο λόγο του επιβαρύνονται, εάν: κάποιος άλλος ολοκληρώνει τις προτάσεις του όταν αυτό δυσκολεύεται, το διακόπτουν ενώ μιλά, το προτρέπουν να μιλήσει πιο γρήγορα, οι συνομιλητές του μιλούν με γρήγορο ρυθμό και, γενικότερα, όταν ενθαρρύνεται ο έντονος, βιαστικός τρόπος ζωής στο σπίτι.

• «Ο τραυλισμός είναι κολλητικός»

Το «μικρόβιο» του τραυλίσματος δεν κυκλοφορεί στον αέρα ούτε κολυμπά στο νερό, έτσι ώστε να το «κολλάμε» αναπνέοντας, πίνοντας νερό ή ανταλλάσσοντας χειραψία. Η εκδήλωση προβλήματος τραυλισμού είναι πολύ πιο σύνθετο φαινόμενο.

• «Τραυλίζει επειδή μιμείται τον συμμαθητή του»

Δεν υπάρχει στη βιβλιογραφία περιστατικό τραυλισμού από μίμηση. Επιπλέον, οι λογοπεδικοί που εργάζονται με δεκάδες, εκατοντάδες άτομα που τραυλίζουν, παρά τη συχνή έκθεση τους στον τραυλισμό, ποτέ δεν αναφέρθηκε να «κόλλησαν» ή να ανέπτυξαν ανάλογο πρόβλημα. Ακόμη, στα περισσότερα παιδιά που ξεκινούν να τραυλίζουν, το πρόβλημα εκδηλώνεται δίχως τα παιδιά αυτά να έχουν ακούσει στο παρελθόν κάποιον να τραυλίζει. Άλλωστε δεν είναι καθόλου ευχάριστο να τραυλίζεις και ένα παιδί δεν θα επέλεγε ποτέ μια τέτοια συμπεριφορά με τη θέλησή του.

• «Τραυλίζει με πρόθεση. Άμα θέλει… δεν τραυλίζει»

Κανένα παιδί δεν επιλέγει τον τραυλισμό. Ωστόσο, είναι πιθανόν να υπάρξουν δύο εξαιρέσεις σ’ αυτόν τον κανόνα:

• ένα παιδί να τραυλίζει με πρόθεση στην προσπάθειά του να τραβήξει την προσοχή των γονιών του και,

• ένα παιδί να επιλέξει τον τρόπο αυτό, προκειμένου να φερθεί αντιδραστικά προς τους γονείς του, για κάποιο συγκεκριμένο λόγο.

Αυτές οι πιθανότητες βέβαια είναι αρκετά σπάνιες. Τίποτα δεν στηρίζει επιστημονικά την άποψη ότι ένα παιδί μπορεί να αρχίσει το τραύλισμα με πρόθεση. Αντίθετα, η κλινική εμπειρία δείχνει ότι εάν αυτά τα παιδιά ήταν σε θέση να κάνουν κάτι σκόπιμα, αυτό θα ήταν να μιλούν δίχως να τραυλίζουν!

• «Υπέστη μάλλον ψυχολογικό σοκ και γι’ αυτό τραυλίζει!»

Για τα περισσότερα παιδιά που τραυλίζουν, τόσο το ξεκίνημα της συμπεριφοράς αυτής όσο και το σταμάτημα της, φαίνεται να γίνεται σταδιακά. Το τραύλισμα σπάνια εμφανίζεται μετά από ένα ξαφνικό γεγονός – ψυχολογικό τραύμα. Περιστασιακά ίσως, κάποιο παιδί ενδέχεται να έχει βιώσει κάποιον σοβαρό τραυματισμό, φόβο ή μια αναπάντεχη εμπειρία λίγο πριν αρχίσει το τραύλισμα. Ωστόσο, αυτό είναι ιδιαίτερα σπάνιο· στην πραγματικότητα, τα περισσότερα παιδιά που βιώνουν τραυματικές εμπειρίες τέτοιου είδους, δεν ξεκινούν να τραυλίζουν.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ