Μία από τις δυσκολίες της παιδικής ηλικίας, η οποία φαίνεται να ταλαιπωρεί ιδιαίτερα τόσο τα παιδιά όσο και τους γονείς τους, είναι η ενούρηση. Όταν αναφερόμαστε στην ενούρηση, εννοούμε την αδυναμία του παιδιού να αποκτήσει εκούσιο έλεγχο των σφιγκτήρων, να συγκρατεί δηλαδή τα ούρα του, μετά την ηλικία των 4 ή 5 ετών. Μέχρι την ηλικία αυτή το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών έχει επιτύχει τον έλεγχο των σφιγκτήρων. Ορισμένα παιδιά ωστόσο, εξακολουθούν να ‘βρέχονται’ τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.

Η ενούρηση μπορεί να παρατηρηθεί τόσο στη διάρκεια της ημέρας όσο και της νύχτας. Πιο συχνό εντούτοις είναι το φαινόμενο της νυχτερινής ενούρησης, καθώς δεν ελέγχεται το αντανακλαστικό της ούρησης εξαιτίας του ύπνου. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι πολλά παιδιά, ενώ έχουν κατακτήσει των έλεγχο των σφιγκτήρων για διάστημα τουλάχιστον ενός έτους, ξαναρχίζουν να ‘βρέχονται’ εξαιτίας κάποιων γεγονότων. Αυτό το είδος της ενούρησης ονομάζεται δευτεροπαθής προκειμένου να διαφοροποιηθεί από την ενούρηση η οποία αναφέρεται σε παιδιά που εξακολουθούν να ‘βρέχονται’ τουλάχιστον μία φορά το μήνα και μετά το 5^ο έτος (πρωτοπαθής ενούρηση).

Έχει παρατηρηθεί, ότι τα αγόρια παρουσιάζουν μεγαλύτερο ποσοστό νυχτερινής ενούρησης, σε σχέση με τα κορίτσια (2: 1), γεγονός που αποδίδεται κυρίως στο βραδύτερο ρυθμό ωρίμανσής τους. Η ενούρηση αν και εμφανίζεται σε όλους τους πολιτισμούς και τα κοινωνικοοικονομικά στρώματα, παρατηρείται με μεγαλύτερη συχνότητα σε οικογένειες οι οποίες αντιμετωπίζουν αντίξοες συνθήκες διαβίωσης, καθώς και σε ιδρύματα όπου η εκπαίδευση σε θέματα καθαριότητας δε γίνεται με συστηματικό τρόπο.

Αναφορικά με την αιτιολογία της συγκεκριμένης διαταραχής, θεωρείται ότι τόσο βιολογικοί όσο και ψυχολογικοί παράγοντες αλληλεπιδρούν και εμποδίζουν το άτομο να αποκτήσει εκούσιο έλεγχο των σφιγκτήρων του. Ο βαθμός επιρροής της καθεμίας από αυτές τις δύο κατηγορίες παραγόντων, διαφοροποιείται από άτομο σε άτομο. Ως βιολογικοί παράγοντες συνηθέστερα αναφέρονται η κληρονομικότητα, η λειτουργία της ουροδόχου κύστης, ο βαθύς ύπνος και η δύσκολη αφύπνιση των ενουρητικών ατόμων. Οι ψυχολογικοί παράγοντες εστιάζονται κυρίως στη στάση των γονέων και σε ορισμένα στοιχεία της προσωπικότητας των ενουρητικών παιδιών. Χωρίς να θεωρούμε ότι όλοι οι γονείς των παιδιών αυτών αποτελούν μία ομοιογενή ομάδα ως προς τα χαρακτηριστικά τους, διαπιστώνουμε ορισμένα κοινά σημεία ως προς τη γενική τους συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, παρατηρείται ότι οι γονείς αυτοί τηρώντας είτε μία υπερπροστατευτική είτε μία τιμωρητική στάση απέναντι στα παιδιά τους, συμβάλλουν στη συνέχιση ή την πρόκληση της ενούρησης. Οι μεν πρώτοι δείχνουν μία υπερβολική ανοχή στο θέμα της διαπαιδαγώγησης του παιδιού στην καθαριότητα, ενώ οι δεύτεροι δείχνουν μία υπερβολική αυστηρότητα η οποία συνήθως δεν εφαρμόζεται με συνεπή τρόπο. Στις περιπτώσεις της δευτεροπαθούς ενούρησης τα αίτια αναζητούνται κυρίως στο οικογενειακό περιβάλλον, καθώς τις περισσότερες φορές η ενούρηση ξαναρχίζει εξαιτίας της γέννησης ενός μικρότερου αδελφού είτε λόγω κάποιου άλλου γεγονότος το οποίο επιφέρει μία οικογενειακή δυσαρμονία.

Τα ενουρητικά παιδιά έχουν καλή πρόγνωση, αφού τα περισσότερα σταματούν να ‘βρέχονται’ μετά την ηλικία των 10 ετών. Επειδή όμως η ενούρηση συχνά δημιουργεί στα παιδιά διάφορα άλλα δευτερογενή προβλήματα, όπως αίσθηση κατωτερότητας και χαμηλή αυτοεκτίμηση, που προκύπτουν συνήθως από τις κοροϊδίες των συνομηλίκων, τις τιμωρίες των γονέων ή το φόβο της έκθεσης μπροστά στους ξένους, θα πρέπει η θεραπεία να ξεκινάει εγκαίρως.

Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις εστιάζονται κυρίως στη συμβουλευτική των γονέων, την ψυχολογική στήριξη του παιδιού προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το άγχος και η ενοχή του, καθώς και την εκπαίδευση σε τεχνικές που βοηθούν στον έλεγχο της ενούρησης όπως είναι η εξάσκηση της κύστης και η χρήση συσκευών αφύπνισης. Η αναζήτηση ενός ειδικού από τη στιγμή που το πρόβλημα της ενούρησης αρχίσει να απασχολεί τους γονείς ή το παιδί, είναι το πρώτο βήμα προς την αντιμετώπισή του.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ