Αναπτυξιακή δυσπραξία & εργοθεραπεία

Η κίνηση, από τις πρώτες μέρες της ζωής, παίζει βασικό ρόλο στην αντίληψη των ορίων του ανθρώπινου σώματος και στον προσδιορισμό της σχέσης του με το φυσικό περιβάλλον. Συνιστά, επιπλέον, πολύτιμο μέσο για τη διερεύνηση του περιβάλλοντος, την οργάνωση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και την κατάκτηση νέων γνώσεων. Το παιδί κινείται και επαναλαμβάνει συστηματικά τις κινήσεις του, πειραματιζόμενο με τις ικανότητές του, τις οργανώνει περισσότερο λειτουργικά και επιτυγχάνει, σταδιακά, όλο και πιο σύνθετες δραστηριότητες στην καθημερινότητά του, στο παιχνίδι, στο σχολείο.

 

Αδυναμίες στην ικανότητα σχεδιασμού, οργάνωσης και συντονισμού των κινήσεων, εμπίπτουν στο πλαίσιο της δυσπραξίας, η συμπτωματολογία της οποίας αφορά δυσκολίες στις αδρές και λεπτές κινήσεις, ορισμένες φορές και στο λόγο. Η δυσπραξία είναι κινητική δυσλειτουργία περισσότερο συχνή από την απραξία, λιγότερο οξεία, ωστόσο.

 

Ποια είναι όμως τα δυσπραξικά παιδιά και γιατί παραπέμπονται για εργοθεραπεία;

 

Πράξις (praxis) είναι η ικανότητα με την οποία σκιαγραφούμε τον τρόπο που θα χρησιμοποιήσουμε τα χέρια και το σώμα μας σε θέματα δεξιοτήτων που απαιτούν το παιχνίδι, η χρήση μολυβιού ή του πιρουνιού, οι κατασκευές και άλλες κινητικές δραστηριότητες.

 

Πιο συγκεκριμένα, η ικανότητα αυτή περιλαμβάνει:

• Ιδεασμό (φορμάρισμα της ιδέας) και αντίληψη του στόχου («τι πρέπει να κάνω»)
• κινητικό σχεδιασμό: οργάνωση και αλληλουχία των κινήσεων που εμπλέκονται στη συγκεκριμένη δραστηριότητα
• εκτέλεση της σχεδιασμένης κίνησης σε αρμονική συνέχεια

 

Το δυσπραξικό παιδί έχει δυσκολία σε δεξιότητες που απαιτούν ταχύτητα, ακρίβεια, συγχρονισμό, σχεδιασμό. Τέτοιου τύπου δυσκολίες γίνονται εμφανείς στην αυτοεξυπηρέτηση, το παιχνίδι και τις κοινωνικές συναλλαγές, ήδη από τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού.

 

Τα παιδιά που παραπέμπονται για εργοθεραπεία με τη διάγνωση της δυσπραξίας έχουν συνήθως δυσκολίες σε μια ή περισσότερες απ’ τις περιοχές της λεπτής κινητικότητας, του οπτικοκινητικού συντονισμού, του συντονισμού ματιού-ποδιού, της μάθησης και αντίληψης, της ατομικής φροντίδας και της αδρής κινητικότητας.

 

Στο ιστορικό, οι γονείς συνήθως αναφέρουν ότι το παιδί:

• Δυσκολεύεται στο ντύσιμο (κουμπιά, δέσιμο)
• Δυσκολεύεται στο φαγητό (χειρισμός μαχαίρι-πιρούνι)
• Πέφτει ξαφνικά η προσκρούει σε αντικείμενα
• Δεν έχει ζωντάνια, ξαπλώνει στο πάτωμα
• Είναι αργό στο ποδήλατο.

 

Εάν το παιδί πηγαίνει σχολείο, οι δάσκαλοι συμπληρώνουν:

• Δεν κάθεται καλά στο θρανίο
• Δεν πιάνει καλά το μολύβι
• Δεν κατανοεί εύκολα, δυσκολεύεται στην αντίληψη εννοιών
• Έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Δεν εμπλέκεται σε ομάδες με παιδιά της ίδιας ηλικίας.

 

Επιπλέον, συχνά διαπιστώνουμε ότι το παιδί :

• Δεν ολοκληρώνει τη δουλειά του, περιμένει βοήθεια
• Ίσως αντιγράφει από άλλα παιδιά
• Επιλέγει θέματα που ξέρει ότι τα καταφέρνει
• Ξεχνά συχνά την οδηγία (τι του ζητήθηκε να κάνει)
• Συνήθως, έχει ανώριμη συμπεριφορά
• Έχει συνήθως επίγνωση της αποτυχίας του, σε σχέση με τον εαυτό του και το σχολείο

 

Κατά τη διαγνωστική εκτίμηση, ο εργοθεραπευτής, οφείλει να εκτιμήσει τις εξής περιοχές.

1. Αδρή κινητικότητα: αδρές κινήσεις, πήδημα, τρέξιμο.
2. Λεπτή κινητικότητα: χρήση και των δυο χεριών, ωριμότητα λαβής, απτική διάκριση, ικανότητα εκτέλεσης μεμονωμένων κινήσεων, δύναμη κ.λ.π.
3. Έλεγχος μολυβιού: ωριμότητα λαβής, θέση σώματος, φόρμα γραμμάτων, επιδεξιότητα κ.λ.π.
4. Σχέδιο αντιγραφής, ζωγράφισμα, γράψιμο (Ορισμένα παιδιά δυσκολεύονται περισσότερο στη ζωγραφική, άλλα στο γράψιμο, ανάλογα με την ιδιαιτερότητα της δυσκολίας τους. Και αυτό γιατί το ζωγράφισμα είναι πρωταρχική δεξιότητα χεριού-ματιού ενώ το γράψιμο είναι μια κινητική δεξιότητα στην οποία μόνο τα μάτια κρίνουν την αλλαγή στο χώρο, στην κατεύθυνση).
5. Θέση, σωστή τοποθέτηση χεριών – ποδιών – κορμού στο κάθισμα.
6. Οπτικο-αντιληπτική ανάπτυξη : διαβάθμιση, ταξινόμηση, οπτικός (εστιασμός, διάκριση, μνήμη) κ.λ.π.
7. Ανεξαρτησία σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής: Φαγητό, ντύσιμο.
8. Οργάνωση δραστηριοτήτων ελεύθερου χρόνου.

 

Οι πληροφορίες που συλλέγονται από το ιστορικό του παιδιού και τα αποτελέσματα της διαγνωστικής εκτίμησης επιτρέπουν στον εργοθεραπευτή το σχεδιασμό ενός προγράμματος αποκατάστασης των ιδιαίτερων δυσκολιών του παιδιού.

 

 

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ

Νοητική υστέρηση & εργοθεραπεία

Εργοθεραπεία και Νοητική Υστέρηση

 

Η Εργοθεραπεία είναι η ειδικότητα που παρέχει έγκαιρη παρέμβαση, θεραπεία και αποκατάσταση σε άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα σχετιζόμενα με φυσική δυσλειτουργία, δυσλειτουργία στην αισθητηριακή ολοκλήρωση ή νοητική, ψυχολογική και κοινωνική δυσλειτουργία. Στόχος κάθε εργοθεραπευτικής παρέμβασης είναι το άτομο να αναπτύξει την αυτονομία του και να διαμορφώσει μια ανεξάρτητη, παραγωγική, ικανοποιητική ζωή, μια ζωή αξιοπρεπή τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

 

Το παιδί με νοητική υστέρηση (ελαφρά ή βαρύτερη) είναι ένα παιδί που κατεξοχήν χρήζει εργοθεραπευτικής παρέμβασης. Ο εργοθεραπευτής θα πρέπει αρχικά να δημιουργήσει μια καλή σχέση με το παιδί, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη του, γιατί μόνο έτσι θα εξασφαλίσει τη συνεργασία του παιδιού. Παράλληλα, οφείλει να ανιχνεύσει τα όρια των δυνατοτήτων του παιδιού, το επίπεδο λειτουργικότητάς του, προσδιορίζοντας το σημείο από το οποίο θα ξεκινήσει την ανάπτυξη των δεξιοτήτων που ήδη υπάρχουν και την αποκατάσταση αυτών που μειονεκτούν, προκειμένου να παρέμβει αποτελεσματικά με στόχο τη μέγιστη αυτονομία του παιδιού.

 

Έτσι, κάθε εργοθεραπευτική παρέμβαση περιλαμβάνει:

α) Πρώτη αξιολόγηση – εκτίμηση – προσδιορισμό στόχων.

β) Θεραπευτικό πρόγραμμα (ατομικό ή ομαδικό) – πάντα σε συνεργασία με την υπόλοιπη θεραπευτική ομάδα .

γ) Επαναξιολόγηση – επανεκτίμηση – επαναπροσδιορισμό στόχων, ανάλογα με την εξέλιξη του προγράμματος.

 

Οι μέθοδοι εργασίας που χρησιμοποιεί ο εργοθεραπευτής είναι:

• Εφαρμογή tests διάγνωσης και αξιολόγησης.
• Εφαρμογή οργανωμένου και ποικίλου παιχνιδιού.
• Εκτέλεση ασκήσεων σώματος ή ομάδων μυών.
• Εφαρμογή προγράμματος εκπαίδευσης σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής.
• Εφαρμογή βοηθημάτων και μεθόδων διευθέτησης των χώρων κατοικίας του ατόμου.
• Εκπαίδευση σε ικανότητες εργασίας και σχολείου.

 

Σε όλες τις περιπτώσεις νοητικής στέρησης, ο εργοθεραπευτής επιχειρεί να ελαχιστοποιήσει τις περιπτώσεις της μειονεξίας του ατόμου, ώστε το άτομο:

• να είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετηθεί και να ανεξαρτητοποιηθεί το συντομότερο δυνατό. Αυτό θα γίνει εφόσον το άτομο μπορέσει να γνωρίσει το σώμα και τα μέρη του, καταφέρει να ανταπεξέλθει σε δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, όπως το ντύσιμο, η τουαλέτα, η σίτιση, ο ατομικός καθαρισμός, η προστασία και φροντίδα της ακεραιότητάς του, η απόκτηση υγιεινών συνηθειών, η ασφάλεια της μεταφοράς του στο δρόμο, η επίλυση απλών προβλημάτων της καθημερινής ζωής.
• να αναπτύξει την αντιληπτικότητα και να καλλιεργήσει τη γλωσσική του ικανότητα. Δηλαδή, να ασκήσει τη μνήμη, τον προσανατολισμό στο χώρο και στο χρόνο, την οπτική και ακουστική αντίληψη, να κατακτήσει βασικές έννοιες της καθημερινής ζωής, την αλληλουχία των ημερών και των μηνών, να μπορέσει να μάθει αριθμούς τηλεφώνων, να διακρίνει σχήματα, χρώματα, διαφορές και ομοιότητες αντικειμένων, να είναι σε θέση να συμμετάσχει σε συζητήσεις, να περιγράψει εικόνες, να καλλιεργήσει προγραφικές και ευρύτερα μαθησιακές δεξιότητες.
• να αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες. Δηλαδή να είναι σε θέση να προσλάβει, να επεξεργαστεί και να εκτελέσει οδηγίες, να αναπτύξει πειθαρχία, να οργανώσει τρόπους συμπεριφοράς, να συμμετάσχει σε παιχνίδια συνεργασίας, να βελτιώσει την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθησή του, να αποκτήσει ευελιξία στη σκέψη και συμπεριφορά ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει λειτουργικά σε τυχόν αλλαγές του άμεσου και ευρύτερου περιβάλλοντός του.

 

Όσον αφορά τα ελαφρά νοητικά υστερημένα παιδιά, τελικός σκοπός της αγωγής τους είναι η καλλιέργεια της προσωπικότητας, η κατάκτηση γνώσεων και η ανάπτυξη των δεξιοτήτων εκείνων που θα καταστήσουν εφικτή την κοινωνική ένταξη και επαγγελματική αποκατάσταση του ατόμου σε ένα πρακτικό επάγγελμα.

 

Πέραν όμως απ’ το έργο του εργοθεραπευτή και της υπόλοιπης ομάδας αποκατάστασης, καθοριστική σημασία έχει και η συμβολή των γονέων στην εκπαίδευση του παιδιού.

 

Οι ειδικοί της ομάδας οφείλουν να καθοδηγούν τους γονείς, με υποδείξεις που αφορούν τους σωστούς χειρισμούς και την ορθή αντιμετώπιση του παιδιού στο σπίτι. Κατ’ αυτό τον τρόπο, όχι μόνο δεν θα παρακωλύεται –λόγω άγνοιας- το έργο της ομάδας, αλλά θα επιβοηθείται σημαντικά και τα αποτελέσματα στη βελτίωση της ζωής του παιδιού θα είναι τα μέγιστα.

 

 

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ

Νοητική υστέρηση & Εκπαίδευση

Η εκπαίδευση του παιδιού με (σοβαρή) νοητική υστέρηση

 

Ο στόχος της εκπαίδευσης για το παιδί με σοβαρή νοητική υστέρηση είναι να απελευθερωθεί, όσο γίνεται από τους περιορισμούς που επιβάλλει η νοητική του κατάσταση και να γίνει πιο αυτόνομο.

 

Η εκπαίδευση πρέπει να κυμαίνεται στο ένα τέταρτο έως μισή ώρα καθημερινά, αλλά είναι καλύτερα τρία πεντάλεπτα διάσπαρτα. Βέβαια για το παιδί που βρίσκεται σε συνεχή διέγερση ακόμη και τα πέντε λεπτά συνολικά μπορεί να είναι πολλά. Ο γενικός κανόνας πάντως είναι λίγο και συχνά.

 

Εμπλέξτε και τα άλλα αδέλφια, αν υπάρχουν, ειδικά τα μεγαλύτερα, στο πρόγραμμα εκπαίδευσης του αδελφού/ής τους, κάτι που θα τα κάνει να νιώσουν πιο σημαντικά και λιγότερο στερημένα της γονεϊκής φροντίδας. Εξηγήστε τους από μικρή ηλικία για την καθυστέρηση και πώς μπορούν να συμμετέχουν στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες.

 

Η διάρκεια για την επίτευξη κάθε εκπαιδευτικού στόχου είναι απρόβλεπτη και πιθανόν δεν έχει καμία σχέση με το χρόνο που χρειάζονται άλλα παιδιά για να μάθουν το ίδιο πράγμα.

 

Συχνά θα υπάρχουν πισωγυρίσματα, και αυτό θα πρέπει να το περιμένουν οι γονείς. Πολλές φορές η αιτία μπορεί να εντοπιστεί, για παράδειγμα μία ανύψωση του τόνου της φωνής που το παιδί την εξέλαβε ως πολύ απειλητική, και να συζητηθεί.

 

Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του και καταγράψτε τη σε ένα τετράδιο-ημερολόγιο, ώστε να υπάρχει ένα αντικειμενικό σημείο αναφοράς για την πρόοδο ή μη σε σχέση με τους στόχους που έχετε θέσει. Οι παρατηρήσεις «όπως τις θυμάστε» δεν είναι αξιόπιστες, γιατί τείνουμε ενίοτε να είμαστε απαισιόδοξοι, ή πολύ αισιόδοξοι.

 

Στην εκπαίδευση του παιδιού σας, ίσως τα ακόλουθα σας φανούν χρήσιμα:

• Μάθηση με καθοδήγηση: Για παράδειγμα καθίστε πίσω από το παιδί σας, βάλτε τα δάχτυλά του γύρω από το κουτάλι, και οδηγήστε όλη την κίνησή του.
• Μάθηση με μίμηση: Πιάστε εσείς το κουτάλι και πείτε στο παιδί σας να το κάνει. Ενισχύστε το για την προσπάθειά του (όχι μόνο για την επιτυχία του).
• Ανάλυση του αρχικού στόχου σε μικρότερους. Ο τελικός στόχος, για παράδειγμα ‘κλήση από το τηλέφωνο ενός αριθμού ανάγκης’, φαίνεται αδύνατος σε πολλούς γονείς. Ίσως σκεφτούν ότι το παιδί δεν γνωρίζει καν τα νούμερα, ή ότι η διαδικασία παραείναι πολύπλοκη. Προσπαθήστε λοιπόν να τη «σπάσετε» σε πολύ μικρά και απλά βήματα. Εάν το παιδί σας είναι εξοικειωμένο με ορισμένα χρώματα, κολλήστε τέτοια χαρτάκια στα πλήκτρα κι ας μάθει τις ακολουθίες των ψηφίων σαν ακολουθίες χρωμάτων. Κι αυτό δύσκολο; Προμηθευτείτε ένα ψηφιακό τηλέφωνο, αποθηκεύστε τον αριθμό στην μνήμη, και μάθετε στο παιδί να πατάει το ένα ή δύο πλήκτρα της ανάκλησης.

 

Στις συμπεριφορές που πρέπει να αποφευχθούν, για παράδειγμα επιθετικές ή αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, είτε θα πρέπει να πάρετε κάτι που αρέσει στο παιδί (άρση θετικού ενισχυτή), ή να επιβάλλετε κάτι που δεν του αρέσει (τιμωρία). Θυμηθείτε: Ο στόχος εδώ είναι η αποφυγή της επικίνδυνης συμπεριφοράς, και όχι η καταρράκωση του παιδιού σας.

 

Θα πρέπει να σχολιάσουμε και το εξής: Πολλοί γονείς που έρχονται στο γραφείο ενός ειδικού και ακούν πράγματα για τα οποία θα μπορούσαν να εκπαιδεύσουν το παιδί τους λένε, λόγω άγνοιας, συνήθως «αυτό είναι αδύνατο» ή «αποκλείεται να μάθει κάτι τέτοιο». Σ’ αυτούς τους γονείς επισημαίνουμε ότι η διαδικασία της εκμάθησης είναι συχνά μακρόχρονη (ίσως και για όλη τη διάρκεια της ζωής του το παιδί που υπολείπεται νοητικά έχει να μαθαίνει δεξιότητες και δραστηριότητες), αλλά και ότι ποτέ δεν είναι αργά για να αρχίσει. Στην ηλικία των 10, των 18 ή των 35 ετών, ένας άνθρωπος μπορεί να ξεκινήσει να μαθαίνει, αρκεί να το θέλουν τα πρόσωπα που βρίσκονται κοντά του˙ στο κάτω κάτω και η δική τους ζωή θα διευκολυνθεί όταν το άτομο με νοητική υστέρηση γίνει πιο ανεξάρτητο ακόμη και στους μικρούς τομείς της καθημερινής ζωής.

 

 

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ

Νοητική υστέρηση

Η Nοητική Yστέρηση αναφέρεται σε μια παθολογική κατάσταση που εκδηλώνεται στην περίοδο ανάπτυξης, δηλαδή την περίοδο που αρχίζει από τη σύλληψη και φτάνει ως το 16ο έτος της ηλικίας. Το παιδί με Νοητική Υστέρηση χαρακτηρίζεται από νοητική ικανότητα χαμηλότερη από το μέσο όρο των παιδιών της ίδιας χρονολογικής ηλικίας (Σήμερα οι ψυχολόγοι χρησιμοποιούν ειδικά σχεδιασμένες σταθμισμένες δοκιμασίες-τεστ ικανοτήτων, προκειμένου να προσδιορίσουν το επίπεδο νοητικών ικανοτήτων του παιδιού). Παράλληλα, το παιδί αυτό διαθέτει μειωμένη ικανότητα προσαρμογής, η οποία αντικατοπτρίζεται συνήθως στην ωρίμανση κινητικών και αντιληπτικών ικανοτήτων, δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης, στην μάθηση και στην κοινωνική ένταξη.

 

Τα αίτια εμφάνισης της Νοητικής Υστέρησης μπορεί να είναι:

α) κληρονομικά (όπως οι κληρονομικές διαταραχές του μεταβολισμού).

β) συγγενή (αυτά που ασκούν βλαπτική επίδραση στη διάρκεια της κύησης)

γ) επίκτητα (όπως οι λοιμώξεις κατά τον τοκετό, οι λοιμώξεις του κεντρικού νευρικού συστήματος κ.λπ.).

 

Προκειμένου να παρέμβουμε θεραπευτικά στα άτομα με Νοητική Υστέρηση λαμβάνουμε υπόψη

 

1. το νοητικό δυναμικό τους (όπως αυτό ορίζεται από την εκτίμηση του ψυχολόγου). Διακρίνουμε εδώ τις εξής κατηγορίες:

α) οριακή νοημοσύνη,

β) ελαφρά νοητική υστέρηση

γ) μέτρια νοητική υστέρηση

δ) βαριά νοητική υστέρηση

 

2. τους στόχους εργασίας που η Ομάδα ειδικών κρίνει άμεσους, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του εκάστοτε παιδιού.

 

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα ατόμων με Νοητική Υστέρηση

 

Α) Τα άτομα με οριακή νοημοσύνη ή και με ελαφρά νoητική υστέρηση.

• Πλησιάζουν ως προς το βάρος και την κινητική συνέργεια τα άλλα παιδιά.
• Ορισμένα από αυτά υποφέρουν από εγκεφαλική βλάβη.
• Ενδέχεται να παρουσιάζουν οργανικά προβλήματα, όπως ανωμαλία στην όραση και στην ακοή (μικρή συχνότητα).
• Έχουν περιορισμένη ικανότητα στην αφηρημένη σκέψη και στην ικανότητα να χρησιμοποιούν τις εμπειρίες τους για γενίκευση. Έτσι, μένουν προσκολλημένα στην ίδια σκέψη και αδυνατούν να αναγνωρίσουν επιμέρους κοινά στοιχεία ανάμεσα σε διαφορετικές περιπτώσεις.
• Παρουσιάζουν δυσκολίες στην αντιληπτική τους ικανότητα: στην αναγνώριση της μορφής των αντικειμένων, στον προσανατολισμό τους στο χώρο (πάνω-κάτω, κοντά-μακριά, αριστερά-δεξιά), και στο χρόνο (χθες, πέρυσι κ.λπ.). Ανάλογες δυσκολίες παρουσιάζουν και στη γλωσσική τους ανάπτυξη (μειωμένη ικανότητα για γλωσσική επικοινωνία, περιορισμένο λεξιλόγιο κ.λ.π.).
• Αδυνατούν να ταξινομήσουν αντικείμενα, εικόνες, να βρουν ομοιότητες, διαφορές κ.λπ.
• Διαθέτουν φτωχή οργάνωση σκέψης, περιορισμένη συγκέντρωση προσοχής, μικρό εύρος μνήμης και αδυναμία να χρησιμοποιήσουν λειτουργικά τη φαντασία τους.

 

Β) Τα άτομα με μέτρια και βαριά νοητική υστέρηση παρουσιάζουν πολλά προβλήματα:

• στην κινητική τους εξέλιξη
• στην αισθητηριακή τους εξέλιξη (δεν έχουν επαρκώς αναπτυγμένες τις αισθήσεις ούτε την αντιληπτικότητά τους
• στην γλωσσική τους εξέλιξη
• στην αυτονομία τους, ως άτομα αλλά και ως μέλη της οικογένειας και της ευρύτερης κοινωνίας.

 

Επειδή τα περιθώρια παρέμβασης και αποκατάστασης (στις σοβαρές κυρίως περιπτώσεις) είναι πολλές φορές περιορισμένα, διερωτούνται ορισμένοι, αν αξίζει τον κόπο να δουλεύουμε με αυτά τα παιδιά. Η απάντηση, φυσικά, είναι: «ΝΑΙ».

 

Πολλές έρευνες καταδεικνύουν σαφώς ότι, για παράδειγμα, παιδιά με βαριά νοητική υστέρηση κατάφεραν μετά από εκπαίδευση να φάνε χωρίς τη βοήθεια ενήλικα, ή να μάθουν 100 και πλέον λέξεις, επιτυγχάνοντας έτσι να επικοινωνήσουν λειτουργικά σε πολλές καταστάσεις της καθημερινής ζωής.

 

Στόχος λοιπόν του λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή και της υπόλοιπης επιστημονικής ομάδας που ασχολείται με το παιδί είναι η ανάπτυξη των δεξιοτήτων εκείνων που είναι απαραίτητες για την καθημερινή ζωή του παιδιού. Οφείλουμε να εκπαιδεύσουμε άτομα αυτόνομα και ανεξάρτητα, τόσο στην οικογένεια αλλά και στην κοινωνία γενικότερα. Η αυτονομία και η ανεξαρτησία θα κάνουν δυνατή την ένταξη των ατόμων αυτών στα ευρύτερα σύνολα όπου ανήκουν. Και φυσικά, όσο πιο έγκαιρη είναι η συντονισμένη παρέμβαση της Ομάδας ειδικών από τη μια και των γονιών από την άλλη, τόσο πιο άμεσα και περισσότερο επιθυμητά θα είναι τα αποτελέσματα και επομένως τόσο γρηγορότερη η λειτουργική ένταξη του ατόμου με Νοητική Υστέρηση στην ομάδα.

 

 

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ

Αύξηση προβλημάτων λόγου

Προβλήματα Λόγου & Μάθησης:

 

“Γιατί τόσα πολλά” ;

 

Ολοένα και περισσότερα παιδιά – σε παγκόσμια κλίμακα – διαπιστώνεται ότι αντιμετωπίζουν προβλήματα στην ανάπτυξη του λόγου τους, καθώς και μαθησιακά προβλήματα στην επίδοσή τους στο σχολείο. Τα ερευνητικά δεδομένα στη χώρα μας, περιορισμένα σε σχέση με αυτά άλλων χωρών του δυτικού κόσμου, καταδεικνύουν ότι το 25% του ελληνικού πληθυσμού έχει δυσκολία ή διαταραχή στον προφορική ή γραπτό λόγο, ποσοστό που προβληματίζει, όσον αφορά τα γενεσιουργά αίτια, την ευαισθητοποίηση ατόμων και φορέων σε θέματα εντοπισμού του γλωσσικά αδύναμου πληθυσμού και την καταλληλότητα του τρόπου αντιμετώπισής του.

 

Μία εύλογη ερμηνεία της αύξησης στην εκδήλωση προβλημάτων λόγου και μαθησιακών προβλημάτων, φαίνεται να πηγάζει από την πρόοδο της ιατρικής (!). Σήμερα παρέχεται καλύτερη υγειονομική περίθαλψη, το οποίο σημαίνει: καλύτερη πρόληψη και θεραπεία των πάσης φύσεως παιδικών ασθενειών, καλύτερος χειρισμός τυχών επιπλοκών κατά την διάρκεια της κύησης και του τοκετού και καλύτερη αντιμετώπιση εγγενών παθήσεων, μειονεξιών και ειδικών αναγκών στα παιδιά. Καλύτερη υγειονομική περίθαλψη σημαίνει, επομένως, μείωση της παιδικής θνησιμότητας. Κι αν παλαιότερα ο οικογενειακός προγραμματισμός επέβαλε το κάθε ζευγάρι να κάνει 5 παιδιά για να ‘του μείνουν τα 3’, σήμερα, ευτυχώς, ο θάνατος ενός νεογνού ή μικρού παιδιού δεν είναι φαινόμενο συχνό. Όλα τα παιδιά, ακόμη και τα λιγότερο ‘γερά’ ή ‘ικανά’ παιδιά απολαμβάνουν σήμερα το πολύτιμο αγαθό της ζωής. Ευνόητο είναι, επομένως, ότι η πρόοδος της ιατρικής που οδήγησε στη θεαματική μείωση της παιδικής θνησιμότητας, εξασφαλίζοντας το αγαθό της ζωής για πάρα πολλά παιδιά που -σε άλλες εποχές- δεν θα επιζούσαν, αύξησε ταυτόχρονα το ποσοστό εκείνο των παιδιών που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για εκδήλωση προβλημάτων στο λόγο, τη μάθηση και άλλες γνωστικές δεξιότητες.

 

Ως άλλο αίτιο για την αύξηση των προβλημάτων στο λόγο και την μάθηση των παιδιών, συχνά αναφέρεται και η περιβαλλοντική μόλυνση, η οποία αναπόφευκτα επηρεάζει τη βιολογική λειτουργία των οργανισμών που το κατοικούν. Ειδικοί στον τομέα της έρευνας ισχυρίζονται, ότι η έλλειψη περιβαλλοντικής συνείδησης που διαπιστώνεται σήμερα, φέρει και αυτή ένα σημαντικό μερίδιο της ευθύνης για την αύξηση των μαθησιακών προβλημάτων που παρατηρείται στα παιδιά. Το φαινόμενο μάλιστα είναι ιδιαίτερα έντονο σε περιοχές έντονης βιομηχανικής δραστηριότητας, καθώς και σε λαούς που διανύουν μεταπολεμική περίοδο και να υφίστανται τις δυσμενείς συνέπειες της χρήσης των ‘σύγχρονων οπλικών συστημάτων’.

 

Πρόσφατα, και η διατροφή άρχισε να μπαίνει στο στόχαστρο των ερευνητών, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι τόσο ο υποσιτισμός όσο και οι ‘κακές’ διατροφικές συνήθειες των χωρών της δυτικής Ευρώπης, ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τα προβλήματα που τα παιδιά αντιμετωπίζουν στον λόγο και τη μάθηση. Αμερικάνικες κυρίως έρευνες καταδεικνύουν σήμερα ότι η κακής ποιότητας, πρόχειρη διατροφή, πλήττει την λειτουργία των εγκεφαλικών διεργασιών και επηρεάζει αρνητικά όλα τα επίπεδα της συμπεριφοράς του ατόμου, συμπεριλαμβανομένης και της ικανότητας για μάθηση. Μάλιστα, οι έρευνες αρχίζουν πρόσφατα να προσανατολίζονται και στη σύσταση κατάλληλων προγραμμάτων διατροφής για την αντιμετώπιση διαταραχών λόγου, μάθησης και συμπεριφοράς στα παιδιά που παρουσιάζουν αντίστοιχου τύπου προβλήματα.

 

Πέρα όμως από τις οργανικές αιτίες που επηρεάζουν το βιολογικό επίπεδο της λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού, ευθύνη φέρουν και κοινωνικο-πολιτισμικοί παράγοντες της σημερινής πραγματικότητας που επιδρούν στο άτομο και συνδιαμορφώνουν το γνωστικό δυναμικό και την ικανότητα μάθησης που διαθέτει. Αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια τόσο στην δομή της οικογένειας και της κοινωνίας, ενδέχεται να συντείνουν στην ενίσχυση των προβλημάτων λόγου και μάθησης. Στις περισσότερες οικογένειες σήμερα, πυρηνικές ως προς τη μορφή τους, (ζευγάρι και παιδιά), οι δύο γονείς εργάζονται αρκετές ώρες την ημέρα, οπότε μοιραία δεν διαθέτουν επάρκεια χρόνου για την ανατροφή των παιδιών, ρόλος που συνήθως μεταβιβάζεται σε άλλους… Στη χειρότερη περίπτωση, οι γονείς απασχολούν κάποια ‘κοπέλα’ (αλλόγλωσση και αλλοεθνή, τις περισσότερες φορές) και στην καλύτερη, εμπιστεύονται κάποιον παιδικό σταθμό με σωστό και προσεγμένο πρόγραμμα. Ωστόσο, έρευνες καταλήγουν, ότι συχνές εναλλαγές στα πρόσωπα που έχουν την ευθύνη της ανατροφής του παιδιού έχουν δυσμενείς επιπτώσεις, τόσο στη συναισθηματική ισορροπία όσο και στη γνωστική ανάπτυξη του παιδιού.

 

Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε και τις απαιτήσεις της εκπαίδευσης, οι οποίες είναι σήμερα ιδιαίτερα υψηλές και έστω κι αν δεν προκαλούν, σίγουρα ‘ξεσκεπάζουν’ πολύ πιο εύκολα μαθησιακά προβλήματα και προβλήματα λόγου των παιδιών. Παλαιότερα, μια μικρή μόνο μειοψηφία των παιδιών τελείωναν το σχολείο – και σίγουρα όχι τα παιδιά που «δεν έπαιρναν τα γράμματα”. Σήμερα, όλα τα παιδιά πρέπει να μάθουν γράμματα και η ακαδημαϊκή επιτυχία των παιδιών έχει πλέον μετεξελιχθεί σε σκοπό υψίστης σημασίας για κάθε οικογένεια. Τα μαθησιακά προβλήματα και τα προβλήματα λόγου, τροχοπέδη για μια καλή επίδοση του παιδιού στο σχολείο, γίνονται ολοένα και περισσότερο ορατά και αναγνωρίσιμα σήμερα.

 

Έστω κι αν οι παλιότεροι εξ ημών επιμένουν ότι αυτοί στην εποχή τους δεν είχανε τέτοια προβλήματα, οι νεότεροι, ευαισθητοποιημένοι γονείς και εκπαιδευτικοί, γνωρίζουμε πλέον ότι στη σημερινή εποχή, τα προβλήματα λόγου και τα μαθησιακά προβλήματα όντως ταλαιπωρούν αρκετά παιδιά, τα οποία απευθύνουν καθημερινά, το κάθε ένα με τον δικό του τρόπο, έκκληση για βοήθεια! Ευθύνη γονιών και εκπαιδευτικών είναι ο εντοπισμός των προβλημάτων αυτών και η παραπομπή τους για περαιτέρω αξιολόγηση. Ευθύνη των ειδικών είναι η εμπεριστατωμένη εκτίμηση, η σωστή ενημέρωση των γονέων και εκπαιδευτικών που εμπλέκονται στη μάθηση του παιδιού – ανάλογα με τη βαθμίδα εκπαίδευσης στην οποία βρίσκεται- και, τέλος, ευθύνη των θεραπευτών η επιλογή των κατάλληλων κατά περίσταση μεθόδων για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση των προβλημάτων.

 

 

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ

Τι εστί λογοπεδικός

Σύγχυση δημιουργείται συχνά στον κόσμο –και ίσως όχι αδικαιολόγητα- όσον αφορά κάποιες ειδικότητες που έχουν πρόσφατα εμφανιστεί στο χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών. Η λογοθεραπεία, συνιστά έναν από τους σχετικά νέους για τη χώρα μας κλάδους των επιστημών του ανθρώπου.

 

Λογοπεδικός, Λογο-παθολόγος, Θεραπευτής λόγου ή Λογοθεραπευτής (οι όροι είναι ισότιμοι και αφορούν την ίδια ακριβώς ειδικότητα) είναι ο ειδικός που ασχολείται με τις διαταραχές λεκτικής (προφορικής και γραπτής) και μη λεκτικής επικοινωνίας που ενδέχεται να παρουσιαστούν σε παιδιά, εφήβους ενήλικες και υπερήλικες.

 

Έργο του είναι να εκτιμά τα προβλήματα στην επικοινωνία των ατόμων και στη συνέχεια (εάν κριθεί αναγκαίο) να βοηθά τα άτομα αυτά στην αντιμετώπιση των προβλημάτων τους με το σχεδιασμό και την εφαρμογή κατάλληλων προγραμμάτων αποκατάστασης. Ο Λογοπεδικός – Λογοθεραπευτής λοιπόν δραστηριοποιείται στον τομέα της πρόληψης, της διάγνωσης, της θεραπείας-αποκατάστασης και έρευνας των διαταραχών επικοινωνίας.

 

Τα προβλήματα επικοινωνίας που άπτονται της ειδικότητας του Λογοπεδικού-Λογοθεραπευτή μπορεί να είναι προβλήματα λόγου (προφορικού, γραπτού ή άλλων συστημάτων επικοινωνίας), φωνής και ομιλίας. Παράλληλα, ο Λογοπεδικός-Λογοθεραπευτής συνεργάζεται με άλλους ειδικούς (παιδιάτρους, αναπτυξιολόγους, παιδοψυχιάτρους, γλωσσολόγους, ψυχολόγους, εργοθεραπευτές, φυσικοθεραπευτές, ειδικούς παιδαγωγούς κ.α.), όταν αυτό απαιτείται από τη φύση των δυσκολιών και την αναγκαιότητα της αποτελεσματικής αποκατάστασης .

 

Η επιστημονική κατάρτιση του Λογοπεδικού-Λογοθεραπευτή υπήρξε έως πρότινος πανεπιστημιακού επιπέδου, καθώς η απουσία σχολής Λογοθεραπείας στην Ελλάδα ανάγκαζε τους ανθρώπους που ήθελαν να ασχοληθούν με το αντικείμενο να φοιτήσουν σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Τα τελευταία χρόνια, λειτουργεί τμήμα λογοθεραπείας στα Τ.Ε.Ι. Πατρών και Ιωαννίνων, οι τελειόφοιτοι του οποίου υποχρεούνται σε εξάμηνη πρακτική άσκηση κοντά σε πιστοποιημένα από το Πανελλήνιο Σύλλογο Λογοπεδικών μέλη του Συλλόγου.

 

Η εκπαίδευση του Λογοπεδικού-Λογοθεραπευτή – θεωρητική και κλινική – περιλαμβάνει τους εξής βασικούς τομείς:

 

• Ανατομία και Φυσιολογία

• Φωνητική και Γλωσσολογία

• Λογοπαθολογία και Θεραπευτική

• Ψυχολογία

 

καθώς και

 

• Ακουολογία

• Μελέτη ωτορινολαρυγγολογικών διαταραχών

• Νευρολογία

• Ορθοπεδική

• Παιδαγωγική

• Πλαστική χειρουργική

• Ψυχιατρική

• Κοινωνιολογία

• Μεθοδολογία έρευνας και στατιστική.

 

Σήμερα, στη χώρα μας, υπηρεσίες Λογοθεραπείας παρέχονται από:

 

• δημόσιους φορείς (π.χ. στα κατά τόπους Κέντρα Ψυχικής Υγείας)

• από ιδιωτικά Κέντρα Λόγου, όπου στο πλαίσιο μιας κατά το δυνατό διευρυμένης Διεπιστημονικής Ομάδας διάγνωσης και αποκατάστασης, η κάθε ειδικότητα έχει το δικό της μερίδιο ευθύνης και συνεισφοράς (Όπως σε όλες τις επιστήμες του ανθρώπου, έτσι και στα προβλήματα του Λόγου και της Μάθησης η διεπιστημονική συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφόρησης μεταξύ των ειδικών είναι προς όφελος του ατόμου, καθώς εξασφαλίζει την εγκυρότητα της διαγνωστικής διαδικασίας και την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα του προγράμματος αποκατάστασης)

• από μεμονωμένους, ιδιώτες Λογοπεδικούς-Λογοθεραπευτές.

 

Η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών ωστόσο, όπως και σε όλους τους τομείς παροχής υπηρεσιών, είναι ανάλογη με την επαγγελματική δεοντολογία και την προσωπική αξιοπρέπεια του εκάστοτε ειδικού. Δυστυχώς, όπως και σε κάθε χώρο, στον τομέα της διάγνωσης και αποκατάστασης των προβλημάτων επικοινωνίας, λόγου και μάθησης, υπάρχουν “ειδικοί” που αντιμετωπίζουν με τον ελάσσονα σεβασμό το παιδί που ταλαιπωρείται και το γονιό που αγωνιά. και επιθυμεί να παράσχει κάθε δυνατή βοήθεια στο παιδί. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις παιδιών που περιφέρονταν επί χρόνια σε “ειδικούς” για προβλήματα άρθρωσης των οποίων η αποκατάσταση δεν θα υπερέβαινε τους 3 μήνες. Ή περιπτώσεις δυσλεξικών παιδιών, που συνεργάστηκαν με ειδικούς παιδαγωγούς ή άλλους ανειδίκευτους “ειδικούς” σε ένα υποστηρικτικό πλαίσιο των δυσκολιών τους, χωρίς ποτέ να αποκαταστήσουν τις δυσκολίες τους στο επίπεδο που η νοημοσύνη τους θα τους επέτρεπε.

 

Ο γονιός, ο κάθε γονιός όταν μπαίνει στη διαδικασία να λύσει τα προβλήματα του παιδιού του θα πρέπει να επικαλείται το αλάνθαστο κριτήριο που διαθέτει: “ποιον πραγματικά εμπιστεύομαι να δουλέψει με το παιδί μου;”

 

Τέλος, ένα ασφαλιστικό δικαίωμα που ο ενδιαφερόμενος γονιός θα πρέπει να γνωρίζει, είναι ότι στον ιδιωτικό τομέα, μέρους του κόστους της λογοθεραπείας καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

 

 

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ

 

Τι εστί λογοπεδικός

Αύξηση προβλημάτων λόγου

Νοητική υστέρηση

Η εκπαίδευση του παιδιού με βαριά νοητική υστέρηση

Νοητική υστέρηση και εργοθεραπεία

Αναπτυξιακή δυσπραξία και εργοθεραπεία

Σύνδρομο Down

Σχιστίες – Λυκόστομα

Εγκεφαλική παράλυση

Βαριές διαταραχές στην επικοινωνία

Επικοινωνία χωρίς ήχο

Υποστηρικτικοί ή εναλλακτικοί τρόποι επικοινωνίας

Αφασία-μαρτυρίες αφασικών

Η κοινωνική – συναισθηματική ανάπτυξη παιδιών με διαταραχές ομιλίας

Η κοινωνική εμπειρία των ατόμων με αυτισμό

Ενήλικες με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες

Εφηβοφωνία

Αποκλείεται, δεν είναι αυτή η φωνή μου

Ορθοδοντική και Λογοθεραπεία

Οδηγός κινητικής ανάπτυξης για γονείς παιδιών με προβλήματα όρασης

Η νοημοσύνη και οι κλίμακες μέτρησής της

Η βιολογική βάση – ερμηνεία του λόγου

Το έμβρυο σας ακούει

Η ικανότητα του λέγειν

Γλωσσολογική ευφυία

Γλώσσα και σκέψη

Γλωσσική παιδεία

Οικογενειακός αλφαβητισμός

Γλώσσα και…γεωγραφία

Ο μαγικός κόσμος των παραμυθιών

Επικοινωνία στους χιμπατζήδες

Καλοκαιρινά αναγνώσματα – Χρήσιμες βιβλιοπροτάσεις

Παιχνίδια με Λεξικά

Τα περισσότερα παιδιά δυσκολεύονται, συνήθως, στη χρήση του λεξικού για την αναζήτηση λέξεων. Ωστόσο, το λεξικό είναι ένα πολύ σημαντικό γλωσσικό εργαλείο, καθώς ωθεί τα παιδιά στην ανακάλυψη νέων λέξεων, η οποία εκτός του ότι βελτιώνει την ικανότητα ορισμού και προσδιορισμού εννοιών, ενισχύει παράλληλα και την δεξιότητα της ορθογραφίας.

 

Ένας τρόπος για να «συμφιλιώσουμε» τα παιδιά με τα ογκώδη -και για το λόγο αυτό απωθητικά- λεξικά είναι το παιχνίδι. Τα παιχνίδια που ακολουθούν απαιτούν τη χρήση λεξικών. Τέτοιου τύπου παιχνίδια διαρκούν συνήθως λίγο. Για το λόγο αυτό μπορούν να παίζονται συχνά, εξοικειώνοντας, μικρούς αλλά και μεγαλύτερους, με τη χρήση των λεξικών.

 

1. Αγώνας λεξικών

 

Στόχος του παιχνιδιού: η ανακάλυψη της λέξης στο μικρότερο χρονικό διάστημα

Παίκτες: Oσοιδήποτε, παίζοντας ατομικά ή σε ομάδες

Ηλικία: Από 7 ετών έως έφηβοι

Υλικά: Ένα λεξικό για κάθε παίκτη, χαρτί, μολύβι και στυλό

 

Πώς παίζεται:

Ø Προετοιμάζουμε μια λίστα λέξεων (πχ. 10 λέξεις) και δίνουμε σε κάθε παίκτη ένα λεξικό.

Ø H πρώτη λέξη εκφωνείται δυνατά και καθαρά, ώστε να την ακούσουν όλοι, και συλλαβίζεται επίσης δυνατά.

Ø Οι παίκτες αναζητούν τη λέξη στο λεξικό του ο καθένας.

Ø Ο πρώτος παίκτης που θα βρεί τη λέξη, θα πει την σελίδα και θα διαβάσει δυνατά την ερμηνεία, κερδίζει ένα βαθμό.

Ø Στο τέλος του παιχνιδιού η ομάδα ή ο παίκτης με τους περισσότερους βαθμούς κερδίζει.

 

Εναλλακτικές δυνατότητες:

α) ορίζουμε το χρόνο μέσα στον οποίο πρέπει να βρεθούν οι λέξεις (πχ. 10 λέξεις σε 5’).

β) Οι παίκτες της μιας ομάδας δημιουργούν τη λίστα λέξεων για την αντίπαλη ομάδα, πάλι με τη χρήση του λεξικού.

 

Άλλα παιχνίδια που βασίζονται στη χρήση του λεξικού είναι:

* Αναζητούμε λέξεις με μία συλλαβή, με δύο, με τρεις κ.λπ.

* Αναζητούμε λέξεις που περιέχουν (ή να μην περιέχουν) συγκεκριμένα φωνήεντα ή σύμφωνα.

* Αναζητούμε λέξεις που περιέχουν 2 ή 3 γράμματα σε αλφαβητική σειρά, πχ. αβγό.

* Αναζητούμε ομοιοκατάληκτες λέξεις (ή λέξεις με κοινό β συνθετικό, πχ. ανθολόγιο, φυτολόγιο).

* Συλλέγουμε και συγκρίνουμε τις ερμηνείες των ίδιων λέξεων σε διαφορετικά λεξικά

* Οργανώνουμε ένα μίνι δικό μας λεξικό (ενδεχομένως, λέξεων που ανήκουν σε κάποιο συγκεκριμένο σημασιολογικό πεδίο, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά μας).

 

 

 

2. Ταχύτητα λέξεων

Αυτό το παιχνίδι ενθαρρύνει την ταχύτητα στην επεξεργασία εννοιών και την ανάκληση των λέξεων. Συστήνεται, για το λόγο αυτό ιδιαίτερα για μικρούς και μεγάλους που «…εεε… πώς το λένε…..τέτοιο……εεε…….» ζορίζονται να βρουν γρήγορα τις κατάλληλες κάθε φορά λέξεις, παρότι τις γνωρίζουν.

 

Στόχος του παιχνιδιού: η ανάκληση λέξεων με βάση τον ορισμό τους; στο μικρότερο χρονικό διάστημα(Για παράδειγμα,“Τι είναι κίτρινο, στρογγυλό και ζεστό και λάμπει στον ουρανό;» Απάντηση: Ο ήλιος)

Παίκτες: Οσοιδήποτε σε ομάδες των 3 ή 5 ατόμων

Ηλικία: Από 7 ετών έως έφηβοι

Υλικά: Λίστες λέξεων

 

Πώς παίζεται

Ø Σε ένα μέλος κάθε ομάδας δίνεται μια λίστα λέξεων, την οποία δεν επιτρέπεται να δουν τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας.

Ø Το άτομο προσπαθεί να περιγράψει και να δώσει την ακριβή ερμηνεία της λέξεως στην υπόλοιπη ομάδα η οποία και προσπαθεί να την μαντέψει.

Ø Κάθε ομάδα παίζει διαδοχικά και μέσα σε χρονικό όριο δύο λεπτών προσπαθεί να μαντέψει όσες περισσότερες λέξεις μπορεί από τη λίστα που τους έχει δοθεί.

Ø Κάθε σωστή απάντηση επιβραβεύεται με ένα βαθμό. (Δεν κερδίζονται βαθμοί αν ειπωθεί μια συνώνυμη ή παρώνυμη λέξη – Την τελική απόφαση την έχει ο κριτής).

Ø Μετά την ολοκλήρωση του α γύρου, κάθε ομάδα διαλέγει ένα διαφορετικό μέλος για να ξεκινήσει ο δεύτερος γύρος, με διαφορετική λίστα λέξεων. (Οι λίστες που ακολουθούν αρχίζουν να αποκτούν μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας).

 

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

 

 

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ

Επαναληπτικές εξετάσεις Σεπτεμβρίου

Οι επαναληπτικές εξετάσεις του Σεπτέμβρη εκλαμβάνονται συνήθως ως μία δεύτερη ευκαιρία – για τους μαθητές που απέτυχαν στην πρώτη – συνέχισης στην επόμενη σχολική τάξη του Γυμνασίου και Λυκείου. Οι αποτυχόντες διαθέτουν ένα πολύ μεγαλύτερο διάστημα προετοιμασίας, προκειμένου να ανασυγκροτηθούν, και να επαναλάβουν (με τη συστηματική συνήθως ενίσχυση των φροντιστών τους) τα μαθήματα όπου η επίδοσή τους υπήρξε χαμηλότερη από αυτήν που το εκπαιδευτικό σύστημα έχει ορίσει ως βάση, ως ελάχιστο δηλαδή όριο συνέχισης στην επόμενη τάξη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα μαθησιακά κενά που ευθύνονται για την αποτυχία του Ιουνίου και πρέπει να καλυφθούν από τους μαθητές είναι πολλά και συσσωρευμένα. Θεωρείται ωστόσο από πολλούς, γονείς και εκπαιδευτικούς, ότι οι όροι των επαναληπτικών εξετάσεων (ως δεύτερη ευκαιρία που επιτρέπει μεγάλο διάστημα προετοιμασίας) συνηγορούν υπέρ του μαθητή ή της μαθήτριας που, στις συγκεκριμένες συνθήκες, οφείλει πλέον να επιτύχει.

 

Εντούτοις, οι όροι της εξεταστικής περιόδου του Σεπτέμβρη δεν είναι απόλυτα ευνοϊκοί για τους μαθητές, από πρακτική αλλά και ψυχολογική άποψη.

 

Την περίοδο του Ιουνίου, το παιδί βρίσκεται ακόμη εντός του σχολικού πλαισίου, και αυτό αποτελεί ένα σημαντικό πλεονέκτημα: Τα μαθήματα είναι πιο «φρέσκα» στη μνήμη του παιδιού, καθώς οι εξετάσεις αποτελούν τη χρονική συνέχεια της σχολικής χρονιάς που προηγήθηκε. Η επανάληψη επομένως είναι περισσότερο εύκολη αφού σημαντικό μέρος της εξεταστέας ύλης έχει διδαχθεί ή – στην καλύτερη περίπτωση – έχει επαναληφθεί λίγο πριν την έναρξη των εξετάσεων. Επιπλέον, η καθημερινή επαφή του παιδιού με τον καθηγητή που αποτελεί μέλος της ομάδας που θα θέσει τα θέματα των εξετάσεων (όταν αυτές διεξάγονται σε επίπεδο σχολείου) δίνει τη δυνατότητα στο μαθητή ή τη μαθήτρια να σφυγμομετρήσει τις προθέσεις του διδάσκοντα, προβλέποντας συχνά, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, κάποια από τα θέματα των εξετάσεων. Όλοι θα θυμόμαστε άλλωστε την φιλο-μαθητική τακτική των περισσότερων καθηγητών να θίγουν έμμεσα, αφήνοντας κάποιες αιχμές, πολλά από τα «SOS θέματα» που σκόπευαν να βάλουν στις εξετάσεις.

 

Εξίσου σημαντικοί ωστόσο είναι και οι παράγοντες που διαμορφώνουν την ψυχολογία του μαθητόκοσμου στις δύο εξεταστικές περιόδους. Οι εξετάσεις του Ιουνίου συμπίπτουν με το τέλος της σχολικής χρονιάς και αυτό επιδρά ιδιαίτερα ευνοϊκά στη διάθεση των μαθητών, οι οποίοι θέτουν τους εαυτούς τους στην τελική ευθεία που θα τους απαλλάξει από τα διαβάσματα για την περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών. Επιπλέον, για όσους βρίσκονται …στην «κόψη του ξυραφιού», θετικά λειτουργεί το γεγονός ότι ακόμη και στην περίπτωση αποτυχίας, το παιχνίδι δεν χάθηκε, εφόσον υπάρχει η εναλλακτική λύση των εξετάσεων του Σεπτέμβρη.

 

Το Σεπτέμβρη αντίθετα, τα περιθώρια έχουν στενέψει απειλητικά. Η αποτυχία θα σημάνει επανάληψη της τάξης και αυτό συνιστά από μόνο του έναν ιδιαίτερα στρεσογόνο παράγοντα για τους ίδιους τους μαθητές αλλά και τους γονείς και τους φροντιστές τους, οι οποίοι επίσης επωμίζονται μέρος της ευθύνης για την επιτυχία στις εξετάσεις.

 

Τέλος, το παιδί που παραπέμπεται για επανεξέταση το Σεπτέμβρη, κουβαλά ήδη το βάρος μίας αποτυχίας γεγονός που μειώνει σε μεγάλο βαθμό το ηθικό και την αυτοεκτίμησή του. Επιπλέον, προσέρχεται -«βίαια» θα έλεγε κανείς – από την παραλία στην αίθουσα εξετάσεων του σχολείου του, δίχως να προβλέπεται γι’ αυτόν ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα ομαλής προσαρμογής – διάστημα που προβλέπει ωστόσο η στρατιωτική εκπαίδευση.

 

Το μεγάλο χρονικό διάστημα του καλοκαιριού λοιπόν προ των εξετάσεων δεν αποτελεί πανάκεια για την επιτυχία του μαθητή καθώς πρέπει να συνυπολογιστεί με μια σειρά άλλων επιβαρυντικών παραγόντων που επηρεάζουν αρνητικά την πορεία της προετοιμασίας και την εξεταστική διαδικασία.

 

 

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ

Διάβασμα το καλοκαίρι

Η ανάγνωση είναι μία σύνθετη δεξιότητα, που απαιτεί πρακτική και εξάσκηση προκειμένου να συντονιστούν και να συνεργαστούν λειτουργικά πολλές επιμέρους δεξιότητες. Από την οπτική αυτή, ελάχιστα διαφοροποιείται από άλλου τύπου σύνθετες δραστηριότητες, όπως είναι για παράδειγμα το κολύμπι, όπου η συστηματική εξάσκηση είναι ο κατεξοχήν παράγοντας που θα εξασφαλίσει τη βελτίωση των επιδόσεων.

 

Τα περισσότερα παιδιά αντιλαμβάνονται την ανάγνωση ως σχολική δραστηριότητα, την οποία και εγκαταλείπουν μετά το πέρας της σχολικής χρονιάς, οπότε και κλείνουν τα βιβλία. Προκειμένου λοιπόν να πείσετε το παιδί σας να ασκηθεί στην ανάγνωση και στην περίοδο των διακοπών, πρέπει να καταφέρετε να αποσυνδέσετε την ανάγνωση από το σχολείο και να τη συσχετίσετε με την καθημερινή ζωή του παιδιού (που βρίσκεται σε διακοπές!). Κανένα παιδί δεν είναι διατεθειμένο να “θυσιάσει” τις διακοπές του κάνοντας οικειοθελώς επαναλήψεις, αντίδραση καθ’ όλα υγιής, αν σκεφτούμε ότι κατά τον ίδιο τρόπο, κανένας ενήλικας δεν θα επέλεγε να τις περάσει καθισμένος στο γραφείο του ή φορώντας τη φόρμα εργασίας του.

 

Η αλήθεια είναι, ότι στις διακοπές υπάρχει όντως χρόνος που θα μπορούσαν οι καλοί μαθητές να εκμεταλλευτούν για να γίνουν… καλύτεροι, και οι λιγότερο καλοί για να αναπληρώσουν τα κενά που έχουν συσσωρευθεί. Επιπλέον, και οι γονείς διαθέτουν περισσότερο χρόνο, που θα μπορούσαν να αφιερώσουν για να συμβάλουν υποστηρικτικά, ανάλογα με τις δυνατότητες και τη διάθεσή του ο καθένας, στη μελέτη των παιδιών.

 

Κατά πόσο είναι όμως θεμιτό κάτι τέτοιο; Πόσο θα βοηθήσει το παιδί η μελέτη και η επανάληψη σε καιρό διακοπών, δεδομένης της πίεσης υπό την οποία γίνεται –εάν τελικά γίνει– και του εκνευρισμού, κατά προέκταση, που δημιουργεί και που συχνά εμπλέκει όλα τα μέλη της οικογένειας;

 

Τα παιδιά, όλα τα παιδιά, δουλεύουν σκληρά στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Ίσως δεν δουλεύουν πάντα όπως θα έπρεπε ποιοτικά, δουλεύουν όμως πολύ ποσοτικά. Οι καιροί απαιτούν πέραν των σχολικών και πλήθος εξωσχολικών δραστηριοτήτων, με υποχρεώσεις ανάλογες, συχνά και περισσότερες από τις σχολικές. Σχεδόν όλα τα παιδιά παρακολουθούν μία τουλάχιστον ξένη γλώσσα, τα περισσότερα από αυτά κάνουν φροντιστήριο στα μαθήματα του σχολείου ήδη από το δημοτικό, πολλά μαθαίνουν μουσική, κάνουν αθλητισμό και απασχολούνται δημιουργικά σε ομαδικές δραστηριότητες. Αν κάνετε ένα πλάνο των υποχρεώσεων στις οποίες καθημερινά οφείλει να ανταποκρίνεται – και μάλιστα επιτυχώς– ένα δεκάχρονο παιδί, θα διαπιστώσετε έκπληκτοι ότι είναι σημαντικά πιο φορτωμένο από το δικό σας.

 

Αυτό το παιδί, το κάθε δηλαδή παιδί, δικαιούται να ξεκουραστεί. Και τα Χριστούγεννα, και το Πάσχα, και το καλοκαίρι, και τα Σαββατοκύριακα.

 

Εκπαιδεύουμε παιδιά υδροκέφαλα. Υπερφορτώνουμε με γνώση και διογκώνουμε –συχνά δυσανάλογα με την ηλικία τους– το μυαλουδάκι τους, ενώ στερούμε την ψυχούλα τους από πολλά απλά και όμορφα, που μια ψυχούλα παιδική θα λαχταρούσε.

 

Οι διακοπές σημαίνουν το ίδιο για όλους, μικρούς και μεγάλους: ελεύθερος χρόνος. Χρόνος που διατίθεται κατά βούληση. Χρόνος ξεκούρασης και διασκέδασης. Ύπνου, χαράς και παιχνιδιού και ξεγνοιασιάς.

 

Εάν εσείς ωστόσο, παρόλ’ αυτά, εκτιμάτε ότι το παιδί πρέπει με κάποιον τρόπο να ασκηθεί στην ανάγνωση , επινοήστε τουλάχιστον δραστηριότητες που μπορούν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του για διάβασμα, γεγονός τερπνόν αλλά και ωφέλιμο, εφόσον θα επιτρέψει στο παιδί να μη χάσει την επαφή του με το γραπτό λόγο, έως ότου έρθει η ώρα να χρησιμοποιήσει και πάλι το βιβλίο ως εργαλείο δουλειάς, με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς.

 

Ø Τα περισσότερα παιδιά λατρεύουν το ποδήλατο, τα πατίνια, το κάμπινγκ, το κολύμπι και άλλες υπαίθριες δραστηριότητες. Ανάλογα με τα χόμπι που το δικό σας παιδί επιλέγει, αγοράστε του σχετικά βιβλία ή περιοδικά που θα το βοηθήσουν να γίνει “ειδήμονας” στο θέμα. Ακόμη και στην περίπτωση που τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας είναι περιορισμένα, μυήστε το εσείς σε καινούρια: Πάρτε μάσκες και βατραχοπέδιλα μαζί σας στις καλοκαιρινές διακοπές, επιλέξτε ένα από τα πολλά βιβλία που κυκλοφορούν για τον υποβρύχιο κόσμο, και εξερευνήστε μαζί με το παιδί σας το βυθό, τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη (αντίστοιχα, στις χειμερινές εντρυφήστε στο βουνό). Να είστε σίγουροι, ότι το παιδί θα είναι αυτό που θα σας τραβήξει στο πλησιέστερο βιβλιοπωλείο, ζητώντας σας επίμονα να αγοράσετε το επόμενο βιβλίο.

 

Ø Πολλά παιδιά διαθέτουν στις διακοπές χρόνο αλλά και διάθεση για να ασχοληθούν με τα ζωάκια του παππού και της γιαγιάς στο χωριό. Ένα βιβλίο λοιπόν που θα εξηγεί πώς εκπαιδεύονται τα σκυλάκια, πώς φροντίζονται τα γατάκια, πώς είναι οργανωμένη η ζωή στην κυψέλη ή ό,τι άλλο ενδιαφέρει το μικρό σας φιλόζωο, εκτός του ότι θα ασκήσει το παιδί στην ανάγνωση, θα του παράσχει και πολύτιμη γνώση και εμπειρία. Το “πρόβλημα” στην περίπτωση αυτή για τους μη φιλόζωους γονείς είναι ότι, πιθανότατα, ο μικρός ή η μικρή θα ασκήσουν στο εξής έντονες πιέσεις για την αγορά ενός κατοικίδιου!

 

Ø Στη διάρκεια των διακοπών, οι οικογενειακές έξοδοι είναι πολύ συχνότερες: ταξίδια, εκδρομές, βόλτες…Επιτρέψτε στο παιδί σας να λάβει ενεργό μέρος στο σχεδιασμό αλλά και στην εκτέλεση τέτοιων οικογενειακών εξορμήσεων. Μελετήστε μαζί το χάρτη, ζητήστε του να σχεδιάσει τη διαδρομή και να σας διαβάσει τις πόλεις και τα χωριά που θα περάσετε (πολύ καλή άσκηση και για προσανατολισμό και χειρισμό των εννοιών του χώρου, όπως βόρεια, νότια, δεξιά κ.λπ.), αγοράστε ταξιδιωτικούς οδηγούς με πληροφορίες για τα μέρη που επισκέπτεστε και διαβάστε τους μαζί στην παραλία, ζητήστε του να σας διαβάζει τις επιγραφές που συναντάτε στο δρόμο σας, το μενού στο εστιατόριο και την ταβέρνα, τον τιμοκατάλογο στην καφετέρια.

 

Ø Παρακολουθήστε μαζί ορισμένα προσεκτικά επιλεγμένα ξένα τηλεοπτικά προγράμματα με υπότιτλους, τους οποίους θα διαβάζετε εναλλάξ. Φροντίστε ωστόσο η ταχύτητα με την οποία αλλάζουν οι υπότιτλοι να είναι στα πλαίσια των δυνατοτήτων του παιδιού σας.

 

Με δυο λόγια: εκμεταλλευτείτε το χρόνο που οι περισσότεροι από εσάς διαθέτετε σε πλεόνασμα στη διάρκεια των διακοπών και επικοινωνήστε ποικιλοτρόπως με το παιδί σας. Το δίχως άλλο, θα ανακαλύψετε από μόνοι σας πολλές ευκαιρίες για να ασκήσετε και την ανάγνωση.

 

 

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ