 |
Η θεραπεία εμπλέκει γονείς και παιδί.
Ωφέλιμες τροποποιήσεις στο επικοινωνιακό και γλωσσικό περιβάλλον του παιδιού προάγουν το επικοινωνιακό κίνητρο και ενισχύουν τη γλωσσική του ανάπτυξη.
Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από εμπειρικά τεκμηριωμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις: Βραχεία Θεραπεία με Εστίαση στη Λύση2 και Θεραπεία Αλληλεπίδρασης Γονέα-Παιδιού3.
Η ανάπτυξη του Π.Εξ.Σ.Ε.:
1. Η πολυετής εμπειρία της ιατροκεντρικής λογοθεραπείας συχνά καταδείκνυε δυσκολίες γενίκευσης στόχων και βελτίωσης της επικοινωνιακής λειτουργικότητας του παιδιού. Η διάρκεια των προγραμμάτων παρατεινόταν αποδυναμώνοντας το κίνητρο συμμετοχής.
2. Οι περικοπές δαπανών υγείας επέβαλαν λογοθεραπεία μικρότερης διάρκειας και χαμηλότερου κόστους. Αναδείχθηκαν ανάγκες έμμεσης λογοπεδικής υποστήριξης που ενισχύει τη γονεϊκή διαχειριστική επάρκεια.
3. Η μελέτη της βιβλιογραφίας και η διερεύνηση εμπειρικά τεκμηριωμένων κλινικών προσεγγίσεων κατευθύνθηκε σε έμμεσες, πολυεπίπεδες, βραχύχρονες παρεμβάσεις ψυχοκοινωνικού μοντέλου.
4. Η συστηματική εκπαίδευση στην Βραχεία Θεραπεία Εστίασης στη Λύση υποστήριξε πρακτικές συνεργασίας με γονείς και αξιοποίησης του ιδιαίτερου δυναμικού κάθε οικογένειας.
5. Η τριετής μεθοδική και επίμονη κλινική εργασία ομάδας λογοπεδικών, αναστοχασμός και ανταλλαγή απόψεων, οδήγησε στο σχεδιασμό της πιλοτικής μορφής του Π.Εξ.Σ.Ε.
6. Το Π.Εξ.Σ.Ε. αναθεωρήθηκε στη βάση ανατροφοδότησης από:
πιλοτική εφαρμογή σε οικογένειες
επαγγελματίες ψυχικής υγείας
Έως την δημοσίευσή του4 το Π.Εξ.Σ.Ε. συγκροτήθηκε ως δομημένο πρόγραμμα έμμεσης παρέμβασης, προσαρμοζόμενο ευέλικτα στις ιδιαίτερες ανάγκες παιδιού και οικογένειας. Ενεργοποιεί γονεϊκές Στρατηγικές Αλληλεπίδρασης, Οικογένειας και Γλωσσικής Διέγερσης.
Αξιοποιώντας ως πεδίο θεραπείας το παιχνίδι γονέα-παιδιού εξυπηρετεί ανάγκες πρώιμης παρέμβασης. Αποδίδει στον γονέα ρόλο «ειδήμονα» προσδίδοντας στον θεραπευτή συντονιστικό ρόλο. Διαθέτει οργανόγραμμα, προσδιορισμένη δομή συνεδρίας και έντυπα υποστήριξης. Προτείνει ολιστικό σχήμα διερεύνησης ικανοτήτων/αναγκών του παιδιού5 στη βάση του Διεθνούς Συστήματος Ταξινόμησης (ICF)7 εκτιμώντας παράλληλα την γονεϊκή ετοιμότητα συμμετοχής μέσα από το πρίσμα του διαθεωρητικού μοντέλου σταδίων αλλαγής6. Μελέτες περίπτωσης καταδεικνύουν τα πρώτα ενθαρρυντικά δεδομένα κλινικής αποτελεσματικότητας.
Το Π.Εξ.Σ.Ε. στην αίθουσα θεραπείας
Η εκτενής διερευνητική διαδικασία στη βάση της Διεθνούς Ταξινόμησης (ICF) καταγράφει το προφίλ ικανοτήτων και αναγκών του παιδιού, το οποίο συζητάται εκτενώς με τους γονείς στη Συνεδρία Διατύπωσης που προηγείται του θεραπευτικού προγράμματος. Αποφασίζεται εφαρμογή του Π.Εξ.Σ.Ε και η στόχευση του προγράμματος.
Το Π.Εξ.Σ.Ε. εξελίσσεται σε χρονικό διάστημα 12 εβδομάδων και συμπεριλαμβάνει την Φάση Ανάπτυξης και την Φάση Εδραίωσης.
Η στόχευση του προγράμματος, απαντώντας στις ανάγκες του συγκεκριμένου παιδιού, εξυπηρετείται μέσω Στρατηγικών Αλληλεπίδρασης, Οικογένειας και Γλωσσικής Διέγερσης. Οι Στρατηγικές επιλέγονται στη βάση (α) των αποτελεσμάτων της διερευνητικής διαδικασίας και (β) της επεξεργασίας βιντεοσκοπημένων αλληλεπιδράσεων παιχνιδιού γονέων-παιδιού. Χρησιμοποιούνται βιντεοσκοπημένα αποσπάσματα παιχνιδιού γονέα παιδιού προκειμένου να αναδειχθούν και να ενισχυθούν οι θετικές συμπεριφορές του κάθε γονέα, ό,τι ήδη κάνει και βοηθά.
Κατά τη Φάση Εδραίωσης οι γονείς διατηρούν εβδομαδιαία τηλεφωνική επικοινωνία ενημερωτικού χαρακτήρα με τον θεραπευτή σε σταθερή μέρα και ώρα. Στην 12η εβδομάδα αξιολογούνται τα αποτελέσματα του προγράμματος και λαμβάνονται κλινικές αποφάσεις.
Η θεραπευτική αλλαγή ξεκινά με τα 5λεπτα αποκλειστικού χρόνου, ήδη με την έναρξη του προγράμματος και εξελίσσεται στη συνέχεια με την προσθήκη Στρατηγικών. Οι γονείς ενδυναμώνονται, ενισχύουν την διαχειριστική τους επάρκεια ενώ η ανησυχία τους, που είναι αρχικά υψηλή, μειώνεται σημαντικά (σύμφωνα με μετρήσεις κλινικής αποτελεσματικότητας που συλλέγουμε).
Το Εγχειρίδιο του Π.Εξ.Σ.Ε.
Το Π.Εξ.Σ.Ε. σχεδιάστηκε, δοκιμάστηκε πιλοτικά, αναθεωρήθηκε στη βάση της κλινικής εμπειρίας και εφαρμόζεται συστηματικά τα τελευταία χρόνια στο Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ, στο Βόλο και τη Λάρισα. Η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης και η αλλαγήπου επιτυγχάνει να φέρει σε επίπεδο οικογένειας υπήρξε το κίνητρο συγγραφής και έκδοσης του προγράμματος.
Επιλέξαμε για το λόγο αυτό η τιμή πώλησής του να είναι η χαμηλότερη δυνατή.
Το κόστος της έντυπης έκδοσης ανέχεται στα 29.28 ευρώ για το πακέτο (Μέρος 1 + Μέρος 2) και συνοδεύεται από ηλεκτρονικό αρχείο των εντύπων του προγράμματος, που συμπεριλαμβάνονται στο Μέρος 2.
Το e-book στοιχίζει 13.80 το πακέτο (Μέρος 1 + Μέρος 2).
Περισσότερες πληροφορίες για την αγορά του στην ιστοσελίδα του εκδοτικού οίκου Φυλάτος
Η Εκπαίδευση στο Π.Εξ.Σ.Ε. – για λογοθεραπευτές / άλλους επαγγελματίες
Το Π.Εξ.Σ.Ε. απευθύνεται σε κλινικούς που υποστηρίζουν οικογένειες παιδιών με δυσκολίες επικοινωνίας και / ή λόγου (λογοπεδικούς). Επιπλέον αφορά εργοθεραπευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους & εκπαιδευτικούς (νηπιαγωγούς, δασκάλους, ειδικούς παιδαγωγούς). Σεμινάρια στην εφαρμογή του προγράμματος οργανώνονται κατά διαστήματα για περιορισμένο αριθμό ατόμων (όχι πάνω από 25 άτομα).
Περισσότερα για την εκπαίδευση στο Π.Εξ.Σ.Ε.
Για εκδήλωση ενδιαφέροντος επικοινωνήστε με την κα Χιώτη στη γραμματεία του Κέντρου Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ.
Κατάλογος θεραπευτών με εκπαίδευση στο Π.Εξ.Σ.Ε.
Επικοινωνήστε μαζί μας για περαιτέρω πληροφορίες, διευκρινήσεις ή ό,τι άλλο αφορά την έκδοση ή/και το περιεχόμενο του προγράμματος.
Πείτε μας τη γνώμη σας. Κοινοποιήστε την σελίδα του βιβλίου στο 
Βιβλιογραφία:
1 Bruner, J. (1983). Child’s Talk: Learning to Use Language. New York: Norton.
2 de Shazer, S., & Dolan, Y., with Korman, H, Trepper, T. S., McCollom, E., & Berg, I. K. (2007). More than Miracles: The State of the Art of Solution-Focused Therapy. Binghamton. New York: Haworth Press.
3 Eyberg, S. (1988). Parent–Child Interaction Therapy: integration of traditional behavioural +concerns. ChildandFamilyBehaviour, 10, 33–46.
4 Μαρούσος Δ. & Μαρούσου Κ. (2016). Π.Εξ.Σ.Ε.: Πρόγραμμα Εξέλιξης Σχέσεων Επικοινωνίας. Εκδόσεις Φυλάτος.
5 Μαρούσος, Δ., & Μαρούσου, Κ. (2015). Ο Οδηγός Πλοήγησης: ένα κλινικό εργαλείο στη βάση της Διεθνούς Ταξινόμησης (ICF) για τη διαχείριση γλωσσικών ή / και μαθησιακών δυσκολιών στην προσχολική και σχολική ηλικία. Αναρτημένη Ανακοίνωση στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Σχολικής Ψυχολογίας (19-22 Νοεμβρίου). Φιλοσοφική Σχολή, Αθήνα.
6 Prochaska, J. O., & DiClemente, C. C. (1982). Transtheoretical therapy: Toward a more integrative model of change. Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 20, 161-73.
7 World Health Organization (2001). International Classification of Functioning, Disability, and Health. Geneva: World Health Organization.
Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ
Τ ο Π α ι δ ί π ο υ Τ ρ α υ λ ί ζ ε ι …
Τ ο Π α ι δ ί π ο υ Τ ρ α υ λ ί ζ ε ι …
Χρήσιμες πληροφορίες για τον Δάσκαλο της Τάξης
Ο τραυλισμός δεν εμφανίζεται με τον ίδιο τρόπο σε κάθε ηλικία ούτε σε κάθε παιδί. Ως εκ τούτου, καλό θα ήταν να διαβάσετε ολόκληρο το φυλλάδιο προκειμένου να εντοπίσετε στοιχεία που σχετίζονται με το εκάστοτε παιδί. Οι περισσότερες συστάσεις ενδέχεται να αποβούν ευεργετικές για όλα τα παιδιά, βοηθώντας σας, τροποποιώντας τους χειρισμούς σας μέσα στην τάξη, να περιορίσετε τον κίνδυνο της περιθωριοποίησης του παιδιού που τραυλίζει.
Το μικρό παιδί
Πολλά μικρά παιδιά μιλούν δύσρυθμα κατά περιόδους, ιδιαίτερα όταν πιέζονται να επικοινωνήσουν με επάρκεια. Δεν υπάρχει κάποιο σαφώς προσδιορισμένο όριο, πέρα από το οποίο η φυσιολογική δυσρυθμία γίνεται τραυλισμός, ωστόσο υπάρχουν στοιχεία που μας επιτρέπουν να διαφοροποιήσουμε τις δύο περιπτώσεις:
- Η φυσιολογική δυσρυθμία είναι συνήθως χαλαρή επανάληψη τις περισσότερες φορές ολόκληρων λέξεων, είτε στην αρχή της φράσης είτε όταν το παιδί σκέφτεται πώς θα ολοκληρώσει τη φράση του. Ενδέχεται δε να εκδηλωθεί περισσότερο έντονα, όταν το παιδί είναι κουρασμένο, ενθουσιασμένο, ταραγμένο ή νευρικό.Οι υπόνοιες τραυλισμού γίνονται εντονότερες, όταν το παιδί κολλάει πολύ συχνά σε λέξεις, “τραβώντας” ή επαναλαμβάνοντας κομμάτια αυτών ή καταβάλλοντας μεγάλη προσπάθεια στο να τις ολοκληρώσει. Είναι επίσης ανησυχητικό, όταν το παιδί έχει επίγνωση και δείχνει να ενοχλείται από τις δυσρυθμίες αυτές.
Ωστόσο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να πει κανείς με βεβαιότητα εάν ένα παιδί τραυλίζει ή όχι λόγω του ότι η ένταση και η συχνότητά του τραυλισμού ποικίλλουν από μέρα σε μέρα και από περίσταση σε περίσταση. Επομένως, σε κάθε περίπτωση, η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η εξής:
Καταρχήν, συζητήστε για την ομιλία του παιδιού με τους γονείς του, προκειμένου να διαπιστώσετε, εάν αντίστοιχες δυσκολίες εκδηλώνονται και στο σπίτι. Εφόσον αυτό ισχύει, συζητήστε μαζί τους το ενδεχόμενο να επισκεφτούν έναν Λογοπεδικό. Εν συνεχεία, λάβετε υπόψη σας τους παρακάτω απλούς τρόπους, με τους οποίους γονείς και δάσκαλοι μπορούν να περιορίσουν την επικοινωνιακή πίεση που βιώνει ένα μικρό παιδί και έτσι να το βοηθήσουν, κατά το δυνατόν, στη ροή της ομιλίας του:
- Μιλήστε πολύ πιο αργά, έτσι ώστε όλα τα παιδιά να λάβουν το μήνυμα ότι υπάρχει άπλετος χρόνος. Η αργή ομιλία του δασκάλου ή του γονέα ενδέχεται να βοηθήσει έμμεσα αλλά αποτελεσματικά το παιδί που τραυλίζει, δίχως να χρειάζεται να εστιάζουμε την προσοχή μας στο συγκεκριμένο άτομο και το πρόβλημά του (ζητώντας, για παράδειγμα, συνεχώς από το ίδιο παιδί που τραυλίζει να μιλήσει πιο αργά).
- Προσπαθήστε να χαμηλώσετε εσείς στο επίπεδο του παιδιού όταν του μιλάτε, τόσο με τη φυσική έννοια (σκύβοντας) όσο και στο λόγο, μιλώντας του δηλαδή σε γλώσσα που εύκολα μπορεί να καταλάβει.
- Περιορίστε τις ερωτήσεις σας προς το παιδί. Προσπαθήστε να μην ρωτάτε. Εάν χρειάζεστε όντως πληροφορίες που μόνο το παιδί με τραυλισμό μπορεί να σας δώσει, διατυπώστε τες ως κλειστές ερωτήσεις, δίνοντας εσείς τις εναλλακτικές επιλογές που φαντάζεστε ότι ισχύουν: πχ. “το γεγονός αυτό συνέβη στην τάξη ή στην αυλή”. Διατυπώνοντας τις ερωτήσεις σας κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα βοηθήσετε, πέραν του παιδιού με τραυλισμό, κάθε παιδί που ενδέχεται να δυσκολεύεται στο σχηματισμό προτάσεων, να επικοινωνήσει μαζί σας.
- Σχόλια σχετικά με τα συναισθήματα ή τα γεγονότα που προκάλεσαν την εκδήλωση του τραυλισμού στην προκειμένη περίπτωση ή απλώς ενέτειναν την εκδήλωσή του, βοηθούν το παιδί να έχει την αίσθηση ότι το καταλαβαίνουμε (πχ. “βλέπω ότι είσαι αρκετά εκνευρισμένος” ή “φαίνεται ότι το πόδι σου πονάει αρκετά”). Αντίθετα, σχόλια που αφορούν συγκεκριμένες λέξεις ή ήχους ομιλίας (π.χ. ηρέμησε και προσπάθησε να μου πεις τι έγινε), όσο καλοπροαίρετα κι αν είναι, δεν βοηθούν καθόλου.
- Υπάρχουν ορισμένες περιστάσεις που διευκολύνουν αρκετά την ροή της ομιλίας. Για παράδειγμα, η παράλληλη ομιλία δύο παιδιών (π.χ. να απαγγέλλουν κάτι μαζί), η παράθεση μιας οικείας αλληλουχίας όπως οι ημέρες της εβδομάδας ή οι αριθμοί κατά την αρίθμηση, το τραγούδι, η απαγγελία φράσεων με ρυθμό όπως παιδικά τραγουδάκια ή ποιήματα με ομοιοκαταληξία, η ομιλία που συνοδεύεται από κινήσεις ή χειρονομίες. Μερικές φορές, η δραματοποίηση (οι κινήσεις) επιτρέπει στο παιδί να μιλήσει με αυτοπεποίθηση και ευφράδεια. Τέτοιου τύπου δραστηριότητες ενδέχεται γενικά να βελτιώσουν την ροή ομιλίας του παιδιού με τραυλισμό, χωρίς να τραβήξουν την προσοχή του, να του επιβάλλουν κάποια ιδιαίτερη προσπάθεια ή καν το υποψιάσουν. Γενικά, γλωσσικό υλικό με το οποίο το παιδί είναι εξοικειωμένο και εμπίπτει στα πλαίσια των ικανοτήτων του περιορίζει το επικοινωνιακό άγχος και βελτιώνει την ροή της ομιλίας.
- Άλλες περιστάσεις πάλι περιορίζουν την ευφράδεια, όπως: να διακόπτεται κανείς ενώ μιλάει, να βιάζεται, να προσπαθεί να βρει κάποιο περιθώριο σιωπής για να μιλήσει ανταγωνιζόμενος άλλους σε μια ομαδική συζήτηση ή σε κάποιο μάθημα, να φοβάται τις συνέπειες του περιεχομένου του λόγου, να προσπαθεί να εκφράσει σύνθετες έννοιες, να χρησιμοποιεί λεξιλόγιο και συντακτικές δομές που δεν γνωρίζει καλά ή που μόλις έχει διδαχτεί. Καταγράφοντας κι εσείς τις δικές σας παρατηρήσεις για το παιδί που έχετε μπροστά σας (τι συνήθως ενισχύει ή πλήττει την ροή της ομιλίας του), θα μπορέσετε να καταλήξετε σε λειτουργικές ιδέες για να το βοηθήσετε περισσότερο ουσιαστικά.Πολλά παιδιά με τραυλισμό έχουν διαστήματα όπου ο λόγος τους ρέει δίχως κωλύματα. Τα διαστήματα αυτά παρέχουν μια εξαιρετική ευκαιρία για να αναπτυχθεί η ικανότητα της προφορικής επικοινωνίας. Αντίθετα, οι περίοδοι με έντονο τραυλισμό, είναι χρόνος για να σκεφτεί ό,τι το παιδί έχει κατακτήσει στην προφορική ομιλία και την ανάγνωση.
- Ορισμένα παιδιά χρειάζονται επιπλέον βοήθεια κατά την εκμάθηση της ανάγνωσης, καθώς η αβεβαιότητα για συγκεκριμένες λέξεις μπορεί να υποδαυλίσει τον τραυλισμό. Οι τεχνικές ανάγνωσης ενδέχεται να διευκολύνουν την ροή της ομιλίας, δίνοντας στο παιδί κάποιο πάτημα για να επιχειρεί τη χρήση νέων ή δύσκολων λέξεων.
- Τα παιδιά κάθε ηλικίας τείνουν να είναι περισσότερο ευφράδη όταν μιλούν για κάτι που εμπίπτει στα προσωπικά τους ενδιαφέροντα. Σημαντική βοήθεια (σε τυχόν παρουσιάσεις που καλούνται να κάνουν στα πλαίσια των εκπαιδευτικών τους υποχρεώσεων) προσφέρει στα παιδιά με τραυλισμό η ταυτόχρονη επίδειξη στο κοινό αυτού που έκαναν ή ανακάλυψαν ή η δυνατότητα χρήσης οπτικών μέσων κατά την παρουσίαση.
- Προσπαθήστε να μην αισθάνεστε αδικαιολόγητες ενοχές ή ανεπάρκεια όταν το παιδί παρουσιάζει έντονο τραυλισμό. Εάν καταφέρνετε να παραμένετε ήρεμος, ευγενικός και προσιτός, είναι σίγουρο ότι θα μπορέσετε να υποστηρίξετε το παιδί αυτό αποτελεσματικά, όσο αποτελεσματικά χειρίζεστε και τις υπόλοιπες κρίσεις στη σχολική καθημερινότητα. Εάν έχετε άγχος ή είστε νευρικός στις ‘δύσκολες’ στιγμές του τραυλισμού, αυτό ενδέχεται να μεταφερθεί και στο παιδί, επιβαρύνοντας την κατάσταση για το ίδιο αλλά και για εσάς.
Το μεγαλύτερο παιδί
Για τα μεγαλύτερα παιδιά, ο τραυλισμός, όταν υπάρχει, είναι εμφανής (έχει παρέλθει το πρώιμο εκείνο στάδιο όπου δύσκολα διακρίνεται η φυσιολογική δυσρυθμία από τον τραυλισμό). Το παιδί ενδέχεται να τραυλίζει εκδηλώνοντας προφανή φυσική ένταση (π.χ. τρεμάμενο σαγόνι ή μάτια που παίζουν) ή επιχειρώντας να συγκαλύψει την ένταση του προβλήματος, αποφεύγοντας συγκεκριμένους ήχους, λέξεις ή ακόμη και καταστάσεις ή τέλος προσπαθώντας να κρύψει το στόμα του ενόσω μιλάει. Εάν όντως συμβαίνει αυτό, συζητήστε τη δυσκολία με τους γονείς, έτσι ώστε οι χειρισμοί που θα επιλέξετε να είναι ανάλογοι με τους δικούς τους. Εάν το παιδί παρακολουθεί πρόγραμμα λογοθεραπείας, ο Λογοπεδικός του θα μπορέσει να σας ενημερώσει και να σας καθοδηγήσει αποτελεσματικά σε κάποιο πρόβλημα που ενδεχομένως να προκύπτει στην τάξη λόγω της δυσκολίας αυτής. Δεν υπάρχουν ‘κανόνες’ περί της συμμετοχής του παιδιού στις δραστηριότητες της τάξης, επομένως, όποτε είναι εφικτό, συζητήστε το εκάστοτε πρόβλημα με το ίδιο το παιδί. Γενικά, ο στόχος είναι το παιδί να συμμετέχει, κατά το δυνατόν, εξίσου με τα υπόλοιπα παιδιά, δίχως να αισθάνεται διαρκή πίεση από το φόβο του τραυλισμού και της γελοιοποίησης ενώπιον των συμμαθητών του.
Απάντηση ερωτήσεων
- Όταν απευθύνετε ερωτήσεις στην τάξη, προσπαθήστε να μην υποβάλλετε το παιδί που τραυλίζει σε μεγάλη αναμονή, η οποία αυξάνει το άγχος, άρα και τον τραυλισμό. Συζητήστε με το παιδί με ποιον τρόπο θα επιθυμούσε το ίδιο να συμμετάσχει σε ανοιχτές ερωτήσεις ή συζητήσεις που γίνονται στην τάξη. Βρείτε μαζί μια φόρμουλα που να το βοηθά.
- Τα παιδιά που τραυλίζουν χρειάζονται συνήθως περισσότερο χρόνο για να εκφράσουν τη σκέψη τους, επομένως, κατά τη διάρκεια του διαλόγου μέσα στην τάξη, φροντίστε να μιλάτε και εσείς πιο αργά, έτσι ώστε όλα τα παιδιά να λάβουν το μήνυμα ότι δεν υπάρχει λόγος βιασύνης.Πολλά παιδιά που τραυλίζουν χρησιμοποιούν κάποιες φορές τον τραυλισμό για να συγκαλύψουν κενά στις γνώσεις τους. Θα πρέπει, για το λόγο αυτό, να ενθαρρυνθούν να μιλούν στο δάσκαλό τους, όταν δεν καταλαβαίνουν ή δεν γνωρίζουν κάτι.
- Κατά τη διάρκεια του τραυλισμού, τα παιδιά αποσύρουν συχνά τη βλεμματική επαφή με το δάσκαλό τους. Ο δάσκαλος θα πρέπει να συνεχίσει να διατηρεί βλεμματική επαφή με το παιδί, όπως ακριβώς κάνει και με τα παιδιά που δεν τραυλίζουν, και όχι να απομακρύνει το βλέμμα του από αυτό.
- Η ολοκλήρωση από το δάσκαλο των φράσεων του παιδιού δεν βοηθά, αφού περιορίζει την αυτοπεποίθηση και αυξάνει την ματαίωση που ήδη νιώθει το παιδί, αλλά και προκαλεί σύγχυση και επιτείνει την δυσκολία, ειδικά εάν ο δάσκαλος επιλέξει λέξεις διαφορετικές από αυτές που το παιδί είχε την πρόθεση να χρησιμοποιήσει.
- Για όσα προβλήματα προκύπτουν κατά τη διάρκεια της σχολικής καθημερινότητας, εναλλακτικοί τρόποι χειρισμού θα πρέπει να αναζητούνται από κοινού με το παιδί, σε συζήτηση μαζί του.
Μεγαλόφωνη ανάγνωση
- Κατά την μεγαλόφωνη ανάγνωση ενώπιον της τάξης, το παιδί που τραυλίζει ενδέχεται να επιθυμεί να διαβάσει μαζί με κάποιο συμμαθητή του, καθώς κάτι τέτοιο ενισχύει την καλή ροή ομιλίας.
- Προσπαθήστε να ενθαρρύνετε την χαλαρή, αργή ανάγνωση, η οποία, εκτός από το παιδί με τραυλισμό, θα βοηθήσει και όσα παιδιά δυσκολεύονται στην ανάγνωση.
- Μπορεί να χρειαστεί να περάσετε σταδιακά – βαθμιαία στην ανάγνωση ενώπιον της τάξης, ξεκινώντας αρχικά από την ανάγνωση ενώπιον του δασκάλου ή άλλων ενηλίκων, και συνεχίζοντας με την ανάγνωση σε μικρές ομάδες. Όταν το παιδί αισθάνεται έτοιμο, μπορεί να επιχειρηθεί η ανάγνωση μπροστά στην τάξη.
Ατομική προσοχή
- Για το παιδί που τραυλίζει είναι συνήθως αρκετά δύσκολο να προσεγγίσει το δάσκαλο, για λόγους που αφορούν το μάθημα ή για κοινωνικούς λόγους. Εάν ο δάσκαλος μπορεί να διαθέτει λίγο προσωπικό χρόνο στο παιδί από καιρό σε καιρό, αυτό θα διευκολύνει την επικοινωνία στη σχολική τάξη.
- Το παιδί που τραυλίζει δεν αναλαμβάνει εύκολα πρωτοβουλία για συζήτηση με ενήλικες και ντρέπεται συνήθως να κουβεντιάσει για τον τραυλισμό του ή για προβλήματα που πιθανόν αντιμετωπίζει με τις εργασίες του λόγω του τραυλισμού. Εάν ο δάσκαλος μπορεί να βλέπει κάποιες στιγμές ιδιαιτέρως το παιδί, θα έχει την ευκαιρία να το γνωρίσει καλύτερα, να συζητήσει μαζί του το θέμα του τραυλισμού εκδηλώνοντας την απαραίτητη ευαισθησία και να διευκολύνει έτσι την μεταξύ τους επικοινωνία.
- Η αποτυχία στην προφορική επικοινωνία μπορεί να επισκιάσει κάθε άλλη επιτυχία του παιδιού και να περιορίσει την αυτοεκτίμησή του. Η αναγνώριση από το δάσκαλο της επιτυχίας ή της ικανότητας του παιδιού σε άλλους τομείς, θα ενισχύσει την αυτοεικόνα του και θα βοηθήσει στην αποδυνάμωση του τραυλισμού ως κεντρικού θέματος στη ζωή του παιδιού.
- Το πιο σημαντικό πράγμα, εντούτοις, είναι η απενοχοποίηση του παιδιού. Ο τραυλισμός δεν είναι δα και το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος. Συζητώντας με προσοχή και ευαισθησία για τις δυσκολίες και τις δυνατότητες του παιδιού, πιθανά θα το βοηθήσουμε να μην αισθάνεται πλέον την ανάγκη να κρύψει τον τραυλισμό ως κάτι ‘εξαιρετικά κακό’ και, παραδόξως, αυτό θα βελτιώσει τη ροή της ομιλίας του. Όσο περισσότερο προσπαθούν τα παιδιά να συγκαλύψουν τον τραυλισμό τους, τόσο πιο έντονος γίνεται αυτός. Όσο λιγότερο ενοχλούνται, στεναχωριούνται και ντρέπονται με τον τρόπο που μιλούν, τόσο καλύτερα καταλήγουν να μιλούν.
Πειράγματα
Ένας από τους λόγους που κάνει τον τραυλισμό τόσο επώδυνο, είναι ότι εμφανίζεται πάντα κατά την κοινωνική συναλλαγή και πλήττει έτσι τις κοινωνικές μας συνευρέσεις και σχέσεις. Πολλοί άνθρωποι που τραυλίζουν αισθάνονται ντροπή για την ομιλία τους και ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε ενδεχόμενα σχόλια και πειράγματα άλλων, που αναπόφευκτα θα προκύψουν κάποια στιγμή σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Η ανοιχτή συζήτηση για το θέμα ανάμεσα στο δάσκαλο και το παιδί μπορεί να ενθαρρύνει μια πιο θετική αντίδραση του παιδιού στα εκάστοτε πειράγματα. Το καλύτερο είναι, βέβαια, ο εκπαιδευτικός να χειριστεί τα πειράγματα του τραυλισμού όχι σαν ιδιαίτερη περίπτωση, αλλά συμπεριλαμβάνοντάς τα σε συζητήσεις και δραστηριότητες που αφορούν γενικώς τα πειράγματα και τα ενοχλητικά σχόλια. Τέλος, είναι προτιμότερο να χειριστεί κανείς τα πειράγματα στην αρχή τους, πριν εξελιχθούν σε πρόβλημα, παρά να προσπαθήσει να αποκαταστήσει τις σχέσεις αφότου το παιδί έχει αισθανθεί την ταπείνωση του θύματος.
Ένα κλειστό παιδί, με λίγους φίλους, που τραυλίζει είναι περισσότερο ευάλωτο στα πειράγματα. Οτιδήποτε μπορεί να βοηθήσει ένα τέτοιο παιδί να κάνει και να διατηρήσει φίλους, είναι θεμιτό και θα πρέπει να επιχειρείται.
Η Λογοθεραπεία
Στις μέρες μας, η έμφαση που δίνεται στα σχολεία στην προφορική γλώσσα και την επικοινωνιακή ικανότητα, ενισχύει την πίεση που νιώθει το παιδί που τραυλίζει. Γι αυτό και κρίνεται σκόπιμη η επικοινωνία με κάποιον Λογοπεδικό. Ο Λογοθεραπευτής μπορεί επίσης να βοηθήσει σε περιπτώσεις που ο τραυλισμός εκδηλώνεται και περιορίζει την ικανότητα του παιδιού να αντεπεξέρχεται σε προφορικές ερωτήσεις ή εξετάσεις.
Ο Λογοπεδικός ενδέχεται συχνά να μην εργάζεται άμεσα με το παιδί, αλλά έμμεσα, μέσω των γονιών ή των ανθρώπων που το φροντίζουν. Πολλοί Λογοπεδικοί επικοινωνούν με δασκάλους σε σχολεία και συζητούν μαζί τους για τα παιδιά που έχουν δυσκολίες στην επικοινωνία.
Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ
Μ ύ θ ο ι π ε ρ ί Τ ρ α υ λ ι σ μ ο ύ
Μ ύ θ ο ι π ε ρ ί Τ ρ α υ λ ι σ μ ο ύ
Τραυλισμός είναι η επανάληψη, η συνεχής προφορά μιας ή δύο συλλαβών ή το μπλοκάρισμα σε μία λέξη, στην προσπάθεια κάποιου να πει κάτι. Τα παιδιά που τραυλίζουν έχουν ιδιαίτερη δυσκολία στο ξεκίνημα της λέξης ή της πρότασης, έτσι ώστε επαναλαμβάνουν μέρη της λέξης, όπως γράμματα ή συλλαβές. Μερικές φορές ένα παιδί μπορεί να επαναλαμβάνει ήχους, συλλαβές, λέξεις ή και ολόκληρες φράσεις, να δίνει ιδιαίτερη έμφαση – διάρκεια σε ένα συγκεκριμένο ήχο μιας λέξης ή να ‘μπλοκάρει’ τελείως στην προσπάθειά του να βγάλει κάποιον ήχο.
Η διάγνωση και αποκατάσταση του τραυλισμού είναι έργο της λογοθεραπείας Ο λογοπεδικός είναι ο ειδικός που θα εκτιμήσει εάν πρόκειται όντως για τραυλισμό ή για δυσρυθμία (φυσιολογικό και αναμενόμενο εξελικτικό στάδιο στην γλωσσική ανάπτυξη ενός παιδιού, που εκδηλώνεται, περισσότερο ή λιγότερο έντονα στην πλειονότητα των παιδιών της προσχολικής ηλικίας, με συμπτωματολογία παρόμοια με αυτή του τραυλισμού).
Η λογοπεδική παρέμβαση κρίνεται επίσης αναγκαία, προκειμένου να διασαφηνιστεί τι ισχύει για τον τραυλισμό και τι όχι. Κι αυτό γιατί ακούγονται συχνά λανθασμένες απόψεις, όπως ότι:
- «Οι γονείς φταίνε για όλα»
Κανένας γονέας δεν ευθύνεται για τον τραυλισμό του παιδιού του. Ωστόσο, υπάρχουν πράγματα που οι γονείς και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, μπορούν να κάνουν, για να βοηθήσουν το παιδί που τραυλίζει. Για παράδειγμα μπορούν να του προσφέρουν ένα πιο χαλαρό και λιγότερο αγχώδη τρόπο ζωής στο σπίτι, να μιλούν πιο αργά όταν απευθύνονται στο παιδί αλλά και στις μεταξύ τους συνομιλίες, να αφήνουν το παιδί να ολοκληρώνει τη σκέψη του όταν μιλά, να σταματούν λίγα δευτερόλεπτα πριν απαντήσουν σε κάποια ερώτησή του, να μη μιλάνε εκείνοι στη θέση του κ.τ.λ. Αντίθετα, οι δυσκολίες που το παιδί εκδηλώνει στο λόγο του επιβαρύνονται, εάν: κάποιος άλλος ολοκληρώνει τις προτάσεις του όταν αυτό δυσκολεύεται, το διακόπτουν ενώ μιλά, το προτρέπουν να μιλήσει πιο γρήγορα, οι συνομιλητές του μιλούν με γρήγορο ρυθμό και, γενικότερα, όταν ενθαρρύνεται ο έντονος, βιαστικός τρόπος ζωής στο σπίτι.
- «Ο τραυλισμός είναι κολλητικός»
Το «μικρόβιο» του τραυλίσματος δεν κυκλοφορεί στον αέρα ούτε κολυμπά στο νερό, έτσι ώστε να το «κολλάμε» αναπνέοντας, πίνοντας νερό ή ανταλλάσσοντας χειραψία. Η εκδήλωση προβλήματος τραυλισμού είναι πολύ πιο σύνθετο φαινόμενο.
- «Τραυλίζει επειδή μιμείται τον συμμαθητή του»
Δεν υπάρχει στη βιβλιογραφία περιστατικό τραυλισμού από μίμηση. Επιπλέον, οι λογοπεδικοί που εργάζονται με δεκάδες, εκατοντάδες άτομα που τραυλίζουν, παρά τη συχνή έκθεση τους στον τραυλισμό, ποτέ δεν αναφέρθηκε να «κόλλησαν» ή να ανέπτυξαν ανάλογο πρόβλημα. Ακόμη, στα περισσότερα παιδιά που ξεκινούν να τραυλίζουν, το πρόβλημα εκδηλώνεται δίχως τα παιδιά αυτά να έχουν ακούσει στο παρελθόν κάποιον να τραυλίζει. Άλλωστε δεν είναι καθόλου ευχάριστο να τραυλίζεις και ένα παιδί δεν θα επέλεγε ποτέ μια τέτοια συμπεριφορά με τη θέλησή του.
- «Τραυλίζει με πρόθεση. Άμα θέλει… δεν τραυλίζει»
Κανένα παιδί δεν επιλέγει τον τραυλισμό. Ωστόσο, είναι πιθανόν να υπάρξουν δύο εξαιρέσεις σ’ αυτόν τον κανόνα:
- ένα παιδί να τραυλίζει με πρόθεση στην προσπάθειά του να τραβήξει την προσοχή των γονιών του και,
- ένα παιδί να επιλέξει τον τρόπο αυτό, προκειμένου να φερθεί αντιδραστικά προς τους γονείς του, για κάποιο συγκεκριμένο λόγο.
Αυτές οι πιθανότητες βέβαια είναι αρκετά σπάνιες. Τίποτα δεν στηρίζει επιστημονικά την άποψη ότι ένα παιδί μπορεί να αρχίσει το τραύλισμα με πρόθεση. Αντίθετα, η κλινική εμπειρία δείχνει ότι εάν αυτά τα παιδιά ήταν σε θέση να κάνουν κάτι σκόπιμα, αυτό θα ήταν να μιλούν δίχως να τραυλίζουν!
- «Υπέστη μάλλον ψυχολογικό σοκ και γι’ αυτό τραυλίζει!»
Για τα περισσότερα παιδιά που τραυλίζουν, τόσο το ξεκίνημα της συμπεριφοράς αυτής όσο και το σταμάτημα της, φαίνεται να γίνεται σταδιακά. Το τραύλισμα σπάνια εμφανίζεται μετά από ένα ξαφνικό γεγονός – ψυχολογικό τραύμα. Περιστασιακά ίσως, κάποιο παιδί ενδέχεται να έχει βιώσει κάποιον σοβαρό τραυματισμό, φόβο ή μια αναπάντεχη εμπειρία λίγο πριν αρχίσει το τραύλισμα. Ωστόσο, αυτό είναι ιδιαίτερα σπάνιο· στην πραγματικότητα, τα περισσότερα παιδιά που βιώνουν τραυματικές εμπειρίες τέτοιου είδους, δεν ξεκινούν να τραυλίζουν.
Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ
Ο Ενήλικας που Τραυλίζει – Υπάρχει θεραπεία;
Ο Ενήλικας που Τραυλίζει – Υπάρχει θεραπεία;
Φανταστείτε ότι βρίσκεστε για ώρα ‘στημένοι’ σε μια ατελείωτη ουρά στην εφορία και όταν (επιτέλους!) φτάνει η σειρά σας να μιλήσετε στον υπάλληλο … δεν σας βγαίνει λέξη! Φανταστείτε ότι οι άνθρωποι στην ουρά που σας ακολουθεί σάς κοιτούν σταθερά στα μάτια, με ανυπομονησία αλλά και με ανερχόμενη δυσφορία. Φανταστείτε και τα απορημένα μάτια της / του υπαλλήλου που καρτερικά περιμένει μία σας λέξη! Κι εσείς εκεί… παραμένετε εγκλωβισμένος σε μια σιωπή που φαίνεται να κρατά αιώνες. Ή, προσπαθείτε επανειλημμένα, αλλά μάταια, να αρθρώσετε τη λέξη κολλώντας και επαναλαμβάνοντας τον πρώτο φθόγγο, την ίδια συλλαβή, ξανά και ξανά χωρίς αποτέλεσμα!
Φανταστείτε την παραπάνω σκηνή με πρωταγωνιστή εσάς και προσπαθήστε να προσδιορίσετε τα συναισθήματά σας. Το πιθανότερο, θα είναι παρόμοια με αυτά που πολλές φορές βιώνει ο ενήλικας που τραυλίζει, όταν νιώθει ότι χάνει τον έλεγχο της ομιλίας του!
Αν επιχειρήσουμε να διερευνήσουμε το δυσερμήνευτο για πολλούς πρόβλημα του τραυλισμού, θα κατανοήσουμε ίσως καλύτερα τι συμβαίνει στο άτομο που αντιμετωπίζει τέτοιο πρόβλημα. Έτσι, ίσως κατορθώσουμε να απομυθοποιήσουμε τελικά τον τραυλισμό, που μάλλον δείχνει να είναι αρκετά… ‘μυστήριος’ με την πρώτη ματιά.
- Τι είναι τραυλισμός και πώς εκδηλώνεται;
Ο τραυλισμός είναι μια δυσκολία στη ροή της ομιλίας. Εκδηλώνεται με «κόλλημα/μπλοκάρισμα» στην αρχή ή τη μέση της λέξης, σαν επανάληψη συλλαβών ή σαν επιμήκυνση ήχων. Πιο συχνά εμφανίζεται στο ξεκίνημα μιας φράσης και μπορεί να συνοδεύεται από συσπάσεις του προσώπου ή του σώματος και αυξημένη μυϊκή ένταση. Είναι μια δυσκολία στη ροή της ομιλίας η οποία μπορεί να επηρεάζει σημαντικά την ευκολία με την οποία ο άνθρωπος επικοινωνεί. Μπορεί να τον οδηγεί στο να αλλάζει τα λόγια του, να αποφεύγει λέξεις πρόσωπα ή περιστάσεις, ακόμη και να παραιτηθεί από την επιθυμία του να επικοινωνήσει λεκτικά. Η προσπάθεια που κάνει το άτομο που τραυλίζει να σταματήσει ή να αποφύγει τον τραυλισμό προκαλεί έντονη ψυχολογική πίεση και πιθανώς μια αίσθηση ανεπάρκειας και ματαίωσης της επιθυμίας για επικοινωνία. Τα συναισθήματα που αναπτύσσονται σχετικά με τον τραυλισμό αποτελούν τα λεγόμενα εσωτερικά χαρακτηριστικά του, τα οποία, αυξανόμενα με το χρόνο, τον συντηρούν.
- Ποια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα του τραυλισμού;
Ερευνητές στο χώρο της λογοπεδικής αναφέρουν ότι υπάρχουν συμπτώματα στον τραυλισμό ορατά, που εκδηλώνονται ανοιχτά και μπορούμε να τα αντιληφθούμε εμείς οι υπόλοιποι, αλλά και συμπτώματα συγκαλυμμένα, που βιώνει αποκλειστικά το ίδιο το άτομο που τραυλίζει και τα οποία δεν είναι κατ’ ανάγκη γνωστά στους άλλους.
Τα έκδηλα συμπτώματα τραυλισμού, οι ‘κύριες’ συμπεριφορές ομαδοποιούνται στα ακόλουθα :
- φραγές ή μπλοκαρίσματα σε κάποιο φώνημα (π.χ. Κ……….αλημέρα)
- επαναλήψεις φωνημάτων (π.χ. Κα-κα-καλημέρα)
- επιμηκύνσεις φωνημάτων (π.χ. Καααλημέρα)
Κάθε άτομο που τραυλίζει έχει να αντιμετωπίσει, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, μέρος ή και το σύνολο της συμπτωματολογίας αυτής. Παράλληλα, στην προσπάθειά τους να αρθρώσουν ήχους, κάποια από τα άτομα που τραυλίζουν κάνουν συχνά συνοδευτικές χειρονομίες. Μπορεί να κάνουν κινήσεις με το κεφάλι τους, να χάσουν την επαφή των ματιών τους με τον συνομιλητή, να τρέμουν στις γνάθους ή στα χείλη. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, ενδέχεται να μην έχουν κανένα συνοδό κινητικό σύμπτωμα.
Πέρα όμως από τα έκδηλα αυτά συμπτώματα, ο ενήλικας που τραυλίζει έχει επιπλέον να αντιμετωπίσει και τον ιδιαίτερο ψυχισμό του, που έχει διαμορφωθεί και εξελίσσεται με δεδομένο το πρόβλημα ροής στην ομιλία του. Τα ‘συγκαλυμμένα’ λοιπόν συμπτώματα του τραυλισμού αναφέρονται σε όλες εκείνες τις ψυχολογικές, συναισθηματικές καταστάσεις, στις στάσεις και πεποιθήσεις του ενήλικα που τραυλίζει. Όταν το άτομο ξεκινά να τραυλίζει – κι αυτό στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων συμβαίνει στην προσχολική, πρώτη παιδική ηλικία – πιθανόν δεν υποψιάζεται το μέγεθος του προβλήματος. Ο ενήλικας όμως με εμπειρία τραυλισμού τόσων ετών, έχει σίγουρα βιώσει πολλαπλές ματαιώσεις στην επικοινωνία του με τους άλλους. Έχει, κατά συνέπεια, αναπτύξει συναισθήματα και στάσεις αρνητικές γύρω από την λεκτική επικοινωνία. Φοβάται, αισθάνεται ντροπή, θυμό ή ενοχές όταν μιλά. Το συνηθέστερο συναίσθημα … ο φόβος! Φόβος που κάνει το άτομο να αποφεύγει κοινωνικές συναλλαγές που θεωρεί ‘επικίνδυνες’ ή ήχους και λέξεις που θεωρεί ‘δύσκολες’ στην άρθρωση. Φόβος που τον κάνει να προσφεύγει σε διάφορα ‘κόλπα’ ή επιπόλαιες τεχνικές όπως, για παράδειγμα, το να βάζει το ‘εεε’ μπροστά από την λέξη, να αντικαθιστά ‘δύσκολες’ λέξεις από άλλες, συνώνυμες, όταν μιλά και να προσπαθεί να αποφύγει την έκθεση του προβλήματος, να κρυφτεί καλύπτοντας το στόμα με το χέρι ή αποφεύγοντας οπτική επαφή.
Μήπως όμως τέτοια συναισθήματα, στάσεις και πεποιθήσεις γύρω από την επικοινωνία φτάνουν τελικά να γίνονται πιο επικίνδυνες από τα έκδηλα συμπτώματα του τραυλισμού; Μήπως το άτομο οδηγείται έτσι σε κοινωνική απομόνωση, κάτι που δεν θα συνέβαινε εάν απλά επαναλάμβανε συλλαβές ή κολλούσε σε λέξεις ή ήχους; Το πρόβλημα των αρνητικών συναισθημάτων καταλήγει, στις περισσότερες περιπτώσεις, να αποκτά διαστάσεις ευρύτερες από ό,τι όλοι έχουμε στο μυαλό μας όταν ακούμε την λέξη ‘τραυλισμός’.
Ωστόσο, η απομόνωση δεν είναι η μόνη λύση. Υπάρχει μία ακόμη λύση, λιγότερο σκληρή και περισσότερο συμβατή με την ευτυχία και την καλή ψυχική υγεία του ατόμου: Η κοινοποίηση του ‘μυστικού’. Το ‘άνοιγμα’ στους άλλους. Η παραδοχή του προβλήματος. Το γκρέμισμα του γυάλινου τοίχου. Αυτό είναι ίσως το μόνο αντίδοτο στην ένταση και το άγχος που βιώνει το άτομο που τραυλίζει όταν καλείται να μιλήσει…
Το να αρχίσεις να συζητάς με άλλους μία δυσκολία είναι βεβαίως δύσκολο εγχείρημα για κάποιον που φρόντιζε επιμελώς, για χρόνια ολόκληρα, να αποφεύγει την έκθεση στους άλλους, να κρύβεται! Χρειάζεται θάρρος, τόλμη και αποφασιστικότητα για να δηλώσει κανείς ευθαρσώς ότι τραυλίζει. Κι ας φαντάζει κάτι τέτοιο σε εμάς τους υπόλοιπους τόσο απλό, σαν την στρουθοκάμηλο που της ζητάς να βγάλει επιτέλους το κεφάλι από την άμμο, αφού μάταια προσπαθεί έτσι να κρυφτεί!
- Σε τι ποσοστό εμφανίζεται ο τραυλισμός στους ενήλικες;
Ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη, ευφυΐα, επάγγελμα ή ηλικία, εμφανίζεται με συχνότητα 1% του συνολικού πληθυσμού, σε πρόσωπα και των δύο φύλων, σε αναλογία ανδρών – γυναικών 4 προς 1.
- Υπάρχει θεραπεία για τον ενήλικα που τραυλίζει;
Παρότι δεν υπάρχει θεραπεία με την έννοια της ίασης, το πρόσωπο που τραυλίζει μπορεί να τροποποιήσει τον τραυλισμό του σε έναν ελεγχόμενο, εύκολο και αποδεκτό τρόπο ομιλίας και να ελέγχει τα συναισθήματά του σχετικά με αυτόν. Τα αποτελέσματα, μεταξύ άλλων είναι: εξαιρετικά σημαντική αύξηση της ευφράδειας, μείωση της συχνότητας και έντασης των στιγμών του τραυλισμού, ευκολότερη επικοινωνία, θετική αλλαγή στον τρόπο της επικοινωνίας και στο ρόλο που το πρόσωπο που τραυλίζει έχει στην επικοινωνία, ευκολότερη συναναστροφή με τους άλλους ανθρώπους.
- Ο τραυλισμός επανεμφανίζεται μετά την θεραπεία;
Ναι. Ο τραυλισμός ενδέχεται να επανεμφανιστεί μετά την θεραπεία, συνήθως όμως σε πολύ μικρότερη ένταση και συχνότητα και με άλλα ηπιότερα χαρακτηριστικά. Συνήθως θεραπεία συντήρησης ή ολιγόχρονη επαναληπτική θεραπεία βοηθά στη διατήρηση της καλής ομιλίας.
- Υπάρχουν διαφορετικά είδη θεραπείας;
Ο τραυλισμός κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικός. Υπάρχουν διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις που ταιριάζουν σε διαφορετικά πρόσωπα. Ο θεραπευτής είναι αυτός που αξιολογεί το κάθε περιστατικό και σχεδιάζει το κατάλληλο πρόγραμμα αποκατάστασης.
Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ
Έφηβοι και νέοι που τραυλίζουν
Έφηβοι και νέοι που τραυλίζουν
Απαντήσεις σε Ερωτήματα
Θ υ μ ή σ ο υ …
- «Μην ανησυχείς γι΄ αυτό, θα μεγαλώσεις και θα το ξεπεράσεις…’
- «Ξέχασέ το και χαλάρωσε…»
- «Μίλα αργά, πάρε βαθιά ανάσα…»
- «Έχε εμπιστοσύνη στον εαυτό σου…»
Σου θυμίζουν τίποτα;
Εύκολα δίνει κανείς συμβουλές, ειδικά όταν πρόκειται για πρόβλημα που ο ίδιος δεν έχει αντιμετωπίσει ποτέ. Όσο καλοπροαίρετες και να είναι οι συμβουλές αυτές, πολύ σπάνια μπορεί να τις ακολουθήσει το άτομο που βιώνει μια πραγματική δυσκολία.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή:
- Τι είναι Τραυλισμός;
- Ποια η αιτία που τον προκαλεί;
- Υπάρχει θεραπεία;
- Τι μπορείς πραγματικά να κάνεις για να βελτιώσεις την ομιλία σου;
Όσο περισσότερα γνωρίζεις για τον Τραυλισμό και τους τρόπους με τους οποίους σε επηρεάζει, τόσο ευκολότερα και αποτελεσματικότερα θα επιλύσεις πολλά από τα προβλήματα που έχουν σχέση με αυτόν.
Τι είναι Τραυλισμός;
Τραυλισμός είναι η μη επιθυμητή επανάληψη, επιμήκυνση ή μπλοκάρισμα που διαταράσσει την φυσιολογική ροή της ομιλίας.
Αυτή η συμπεριφορά προκαλεί μια σειρά αρνητικών συναισθημάτων: το αίσθημα της ντροπής, τον φόβο και την ένταση, την έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό σου και το αίσθημα του εκνευρισμού. Ξέρεις ακριβώς τι θέλεις να πεις και συχνά αισθάνεσαι πως είναι κάτι πολύ σημαντικό αλλά παρ΄ όλες τις προσπάθειες, οι λέξεις δεν βγαίνουν ομαλά, φυσιολογικά..
Πότε εμφανίζεται ο Τραυλισμός;
Συνήθως αρχίζει μεταξύ 3 και 5 χρόνων, πιο σπάνια μεταξύ 5 και 9 χρόνων και καμιά φορά στην εφηβεία (γύρω ή μετά τα 13 χρόνια).
Ποιους επηρεάζει – Γιατί εμένα;
Ο Τραυλισμός είναι πολύ παλιά διαταραχή λόγου και ομιλίας. Αναφέρεται ακόμη και στην Βίβλο: ‘Και η γλώσσα των ανθρώπων που Τραυλίζουν θα μπορέσει να μιλήσει ομαλά…’ (Ησαΐας 32:4). Έχει εμφανισθεί σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης και επηρεάζει τους πάντες: πλούσιους, φτωχούς, ανθρώπους ιδιαίτερα ευφυείς και άλλους με μαθησιακές δυσκολίες.
Υπάρχουν πολλοί διάσημοι και σημαντικοί άνθρωποι που τραύλιζαν:
Ο Βασιλιάς Γεώργιος VI, ο WinstonChurchill, η MerlinMonroe, ο FrankieHowerd, είναι μερικοί από αυτούς. Ένα ποσοστό 5% όλων των παιδιών θα τραυλίσουν κάποια στιγμή – ποσοστό Αναπτυξιακού Τραυλισμού. Το 4% θα το ξεπεράσει με ή χωρίς βοήθεια και γύρω στο 1% των ενηλίκων θα συνεχίσουν να τραυλίζουν. Ενδιαφέρον είναι ότι εμφανίζεται 4 φορές πιο συχνά σε αγόρια απ΄ ό,τι σε κορίτσια.
Ποιες αιτίες τον προκαλούν;
Πολλοί άνθρωποι που τραυλίζουν, αφιερώνουν πολύ χρόνο προσπαθώντας να βρουν το γιατί τραυλίζουν. Ίσως πιστεύουν, ότι αν βρουν την απάντηση σ΄ αυτή την ερώτηση θα θεραπευτούν. Δυστυχώς αυτό δεν είναι δυνατόν. Το μόνο που καταφέρνουν είναι να στρέφουν την προσοχή τους στο παρελθόν αντί για το παρόν.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει μόνο μία αιτία. Ο Τραυλισμός είναι πολυπαραγοντικός: ενεργοποιείται από πολλούς παράγοντες που επηρεάζουν ένα άτομο την ίδια χρονική περίοδο. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να είναι σωματικοί, συναισθηματικοί ή αποτέλεσμα εξωτερικών επιρροών, όπως το σχολείο, οι γονείς κ.τ.λ.
Ο Τραυλισμός είναι συχνά κληρονομικός. Ίσως μπορείς εύκολα να εντοπίσεις έναν από τους γονείς, παππού, γιαγιά ή άλλον συγγενή που τραυλίζει, ίσως όμως και να μην υπάρχει άλλο άτομο με αντίστοιχες δυσκολίες στην ευρύτερη οικογένειά σου.
Πολλές μελέτες αναζητούν την πιθανή ύπαρξη οργανικής αιτίας. Υπάρχουν στοιχεία για παράδειγμα, ότι κάποιοι άνθρωποι που τραυλίζουν έχουν δυσκολία στον συντονισμό των μυών που είναι υπεύθυνοι για την ομιλία και χρειάζονται πιο πολλή ώρα για να μιλήσουν. Αυτό βοηθά να καταλάβουμε κάτι που μπορεί να το έχεις ήδη ανακαλύψει, ότι όσο πιο αργά μιλάς τόσο πιο πιθανό είναι να μην τραυλίσεις.
Δεν είναι αλήθεια ότι ο Τραυλισμός προκαλείται από άγχος – οι άνθρωποι που τραυλίζουν δεν είναι πιο αγχωμένοι από τους υπόλοιπους. Ωστόσο, μπορεί να έχουν πιο έντονο φόβο από άλλους σε κάποιες περιστάσεις που απαιτείται να μιλήσουν.
Δεν υπάρχει λοιπόν μία μόνο αιτία για τον τραυλισμό. Ερευνητές και θεραπευτές συμφωνούν ότι στην παιδική ηλικία το κλειδί του προβλήματος μπορεί να είναι ένας συνδυασμός παραγόντων που αφορά την εξελισσόμενη ικανότητα του παιδιού για ομιλία με ευφράδεια, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις που επιβάλλουν οι εξωτερικοί παράγοντες. Στην περίπτωση όμως ενός εφήβου ή ενός νέου ενήλικα που Τραυλίζει, η αρχική αιτία δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Το βασικό θέμα είναι τι μπορείς να κάνεις γι΄ αυτό…
Εφηβεία και Τραυλισμός – Διπλό Πρόβλημα;
Για πολλούς ανθρώπους οι αναμνήσεις των δύσκολων χρόνων της εφηβείας δεν είναι ευχάριστες: διαφωνίες, ενόχληση και εκνευρισμός. Προσπάθειες για ανεξαρτησία και συγχρόνως απόπειρες χειρισμού των σωματικών και πνευματικών αλλαγών που επιβάλλει η σεξουαλική ανάπτυξη και η ενασχόληση με το άλλο φύλο.
Σε αυτό το στάδιο ανάπτυξης αρχίζει κανείς να αναγνωρίζει τα προτερήματα και τα ελαττώματά του. Νέες εμπειρίες με γονείς, φίλους, συμμαθητές ή δασκάλους συμβαίνουν κάθε μέρα και επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση. Τα πράγματα γίνονται πολύ πιο δύσκολα αν, επιπλέον των άλλων, υπάρχει και τραυλισμός. Πολύ συχνό στην περίοδο της εφηβείας είναι το δίλημμα: ‘Διάλεξα να αποφύγω αυτήν την περίσταση επειδή τραυλίζω ή επειδή είμαι στην εφηβεία;’ Όλα μπερδεύονται και δυσκολεύουν. Το συνηθέστερο είναι να αποδώσουμε όλη την ευθύνη στον τραυλισμό – αν και δεν είναι αυτός πάντα η αιτία.
Ας το συζητήσουμε…
Κανείς δεν σου αναφέρει τον τραυλισμό κι εσύ αποφεύγεις να το κουβεντιάζεις. Η σιωπή για τον τραυλισμό αρχίζει στην παιδική ηλικία. Οι γιατροί και άλλοι καλοπροαίρετοι άνθρωποι συχνά προτείνουν στους γονείς ‘αδιαφορήστε και θα σταματήσει’. Οι γονείς πάλι συνήθως πιστεύουν ότι ‘αν συζητήσουμε για τον τραυλισμό θα είναι χειρότερα’. Ωστόσο όσο νωρίτερα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχει να ξεπεραστεί.
Στη διάρκεια της παιδικής σου ηλικίας πολλά προβλήματα πρέπει να συζητήθηκαν ανοιχτά – εκτός ίσως από τον τραυλισμό. Συχνά οι άνθρωποι κάνουν σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Εσύ συνεχώς αγωνίζεσαι να αποφύγεις να το κάνεις – κάνοντάς το συχνά χειρότερο, από την αγωνία σου να το κρύψεις.
Μπορεί φυσικά αυτή η σιωπή να προκύπτει για να αποφευχθεί η αμηχανία. Εσύ δεν μιλάς επειδή πιστεύεις ότι οι άλλοι δε θέλουν να το συζητήσουν και αυτοί δεν μιλούν επειδή πιστεύουν ότι εσύ δε θέλεις να το συζητήσεις. Ωστόσο, όταν δεν έχεις τη δυνατότητα να συζητήσεις ένα πρόβλημα με κάποιον, το πρόβλημα διογκώνεται.
Τι μπορείς να κάνεις;
Ο βασικός στόχος είναι να πάψει ο τραυλισμός να αποτελεί μυστήριο. Μπορείς να έρθεις σε επαφή με έναν λογοπεδικό στην περιοχή σου ώστε να μπορέσεις να κατανοήσεις καλύτερα και να μάθεις να αντιμετωπίζεις την κατάσταση.
Θεραπεία
Δεν υπάρχει καμία εγγυημένη θεραπεία για τον τραυλισμό. Όμως η θεραπεία θα:
- σε βοηθήσει να μάθεις για τον εαυτό σου, τον τραυλισμό σου και τις επιπτώσεις που έχουν αυτά στη ζωή σου, έτσι ώστε να πάρεις αποφάσεις για το πρόβλημά σου και να το αντιμετωπίσεις όπως νομίζεις καλύτερα βοηθώντας τον εαυτό σου να πετύχει τους μελλοντικούς του στόχους
- βοηθήσει εσένα και τους γονείς σου να αντιμετωπίσετε καλύτερα τις δυσκολίες στην ομιλία σου και τη γενικότερή σου εξέλιξη και ωρίμανση
- διαπραγματευτεί θέματα που έχουν να κάνουν με το σχολείο, τους δασκάλους και τους φίλους. Θα σε βοηθήσει να καταλάβεις τα προβλήματα που μπορεί να έχουν αυτοί με τον τραυλισμό σου και να αποκτήσεις στρατηγικές που θα βελτιώσουν την εμπιστοσύνη σου στον τρόπο που θα τους αντιμετωπίζεις
- σου παρουσιάσει διάφορες τεχνικές ομιλίας για να δεις ότι κάποιες από αυτές μπορούν να διδαχτούν και να χρησιμοποιηθούν με επιτυχία στην καθημερινή ζωή
Ο τραυλισμός είναι ένα πρόβλημα που επηρεάζει όλες τις πλευρές της ζωής σου. Γι αυτό η λογοθεραπεία πρέπει να ασχοληθεί με κάθε πλευρά: να σε βοηθήσει να βοηθήσεις τον εαυτό σου και να αποκτήσεις εμπιστοσύνη, κοινωνικότητα, αυτό-επίγνωση και τεχνικές επίλυσης προβλημάτων.
Τι πρέπει να κάνεις και τι όχι (Συμβουλές από μια ομάδα νέων ανθρώπων που τραυλίζουν):
| Τι πρέπει… | Τι δεν πρέπει … | |
| Να εκπαιδεύσεις ανθρώπους | Να πανικοβάλλεσαι | |
| Να μιλάς πιο αργά και καθαρά | Να αποφεύγεις το βλέμμα του άλλου | |
| Να μάθεις να αναπνέεις σωστά | Να φοβάσαι να μιλήσεις | |
| Να χαλαρώνεις | Να μιλάς πολύ γρήγορα | |
| Να έχεις σωστή στάση | Να φοβάσαι να μιλάς δυνατά | |
| Να κοιτάζεις τους ανθρώπους όταν μιλάς | Να αποφεύγεις συγκεκριμένες λέξεις | |
| Να έρθεις σε επαφή με λογοπεδικό | Να αποφεύγεις καταστάσεις |
Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ
