To παιδί που τραυλίζει: Οδηγίες για Γονείς που θέλουν να Βοηθήσουν

Θ υ μ η θ ε ί τ ε ότι:

Ø οι δισταγμοί και οι επαναλήψεις είναι αρκετά φυσιολογικά στοιχεία στον πρώιμο λόγο ενός παιδιού προ-σχολικής ηλικίας. Τέτοια συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν κάποιο χρονικό διάστημα.

Ø Σε κάποια παιδιά, οι ίδιοι δισταγμοί και επαναλήψεις ενδέχεται να μετεξελιχθούν σε παγιωμένο τραυλισμό, μια από τις πιο επώδυνες διαταραχές στη ροή της ομιλίας.

Ø Η αποτελεσματική θεραπεία του τραυλισμού εξαρτάται από την έγκαιρη συμβουλή του λογοθεραπευτή. Η λογοθεραπευτική παρέμβαση πρέπει να αρχίζει σχετικά σύντομα μετά την εμφάνιση του προβλήματος και οι γονείς πρέπει να εμπλακούν ουσιαστικά και να έχουν ενεργή συμμετοχή στο θεραπευτικό πρόγραμμα.

Ø Κατανοώντας λεπτομερώς την δυσκολία του παιδιού θα μπορέσετε να του συμπεριφερθείτε με τρόπο που θα το βοηθήσει να ξεπεράσει την δυσκολία αυτή.

Γι’ αυτό:

• Προσπαθείτε να μην δείχνετε ανυπόμονοι ή ενοχλημένοι από τον τρόπο της ομιλίας του παιδιού σας. Αποδεχτείτε τα κομπιάσματα. Αντιδράστε με τον ίδιο τρόπο είτε το παιδί μιλά φυσιολογικά είτε τραυλίζει. Μην εστιάζετε την προσοχή σας στις επαναλήψεις των συλλαβών που κάνει το παιδί σας, ούτε στους μορφασμούς, που πιθανόν τις συνοδεύουν. Δείξτε στο παιδί σας, με τον τρόπο σας, τις εκφράσεις του προσώπου σας, την γλώσσα του σώματός σας και τις πράξεις σας, ότι προσέχετε αυτό που σας λέει – και όχι τον τρόπο με τον οποίο σας το λέει. Διατηρείτε οπτική επαφή, μην δείχνετε ανήσυχοι στο άκουσμα της δυσκολίας. Περιμένετε υπομονετικά και φυσικά έως ότου το παιδί σας ολοκληρώσει την φράση / τις φράσεις του. Έτσι θα μειώσετε σημαντικά το άγχος του παιδιού σας
• Μην κάνετε παρατηρήσεις όπως: «μίλα πιο αργά», «χαλάρωσε»,«πάρε βαθιά ανάσα», «ηρέμησε» ή «σκέψου πρώτα τι θέλεις να πεις». Τέτοιες συμβουλές δεν παρέχουν καμία μακροπρόθεσμη βοήθεια στο παιδί κι ας φαίνεται ότι μπορεί και ‘διορθώνουν’ τα κομπιάσματα βραχυπρόθεσμα. Προσπαθήστε να μιλάτε εσείς ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ αργά, χωρίς βιασύνη – αλλά όχι τόσο αργά που να φαίνεται αφύσικο! Μιλάτε στο παιδί χωρίς βιασύνη και κάνοντας συχνές παύσεις. Περιμένετε λίγα δευτερόλεπτα (3-4) αφού το παιδί τελειώσει το λόγο του προτού εσείς αρχίσετε να μιλάτε (αυτό βοηθάει στην επιβράδυνση του γενικού ρυθμού της συνομιλίας). Ο δικός σας αργός, ήρεμος τρόπος ομιλίας θα είναι πολύ πιο αποδοτικός από οποιαδήποτε άσκηση κριτικής ή συμβουλή όπως «μίλα πιο αργά» ή «προσπάθησε πάλι πιο αργά»
• Δίνετε αρκετό χρόνο στο παιδί σας να μιλά χωρίς να το διακόπτετε. Όσο κι αν παρασύρεστε να ολοκληρώνετε τις προτάσεις ή να συμπληρώνετε τις λέξεις του για να το βοηθήσετε όταν δυσκολεύεται, μην το κάνετε. Μην μιλάτε εκ μέρους του παιδιού σε συζητήσεις με άλλα πρόσωπα. Μην δείχνετε ανήσυχοι όταν το παιδί μιλάει μπροστά σε κόσμο και τραυλίζει
• Βοηθήστε όλα τα μέλη της οικογένειας στο σπίτι να μάθουν να μιλούν με την σειρά και να ακούν. Ίσως θα πρέπει να βρεθείτε πολλές φορές στο ρόλο του «τροχονόμου» σε μια οικογενειακή συζήτηση ώστε να οργανώσετε την σειρά των συμμετεχόντων. Όλα τα παιδιά και ειδικότερα αυτά που τραυλίζουν, βρίσκουν ότι είναι ευκολότερο να μιλούν όταν δεν τα διακόπτουν συχνά και όταν έχουν την προσοχή του συνομιλητή τους
• Μειώστε τον αριθμό των ερωτήσεων που απευθύνετε στο παιδί σας. Τα παιδιά μιλούν με μεγαλύτερη ελευθερία όταν εκφράζουν τις δικές τους ιδέες απ’ ό,τι όταν απαντούν στις ερωτήσεις ενός ενήλικα. Αντί να ρωτάτε, απλά σχολιάζετε τα όσα σας είπε το παιδί, δείχνοντάς του με τον τρόπο αυτό ότι το ακούσατε με προσοχή.
• Μιλάτε καθαρά, με απλές, μικρές προτάσεις. Μην βομβαρδίζετε το παιδί σας με λόγια.
• Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας ξεκουράζεται αρκετά με ύπνο, τρώει καλά και γυμνάζεται / εκτονώνεται. Θέστε σε ισχύ ένα σταθερό ημερήσιο πρόγραμμα που να εξασφαλίζει στο παιδί σας αρκετό χρόνο για ύπνο (μεσημέρι και βράδυ), μια ευχάριστη ώρα φαγητού χωρίς χρονική ή άλλη πίεση καθώς και αρκετό χρόνο για παιχνίδι. Υποστηρίξτε το παιδί να συνηθίσει να ακολουθεί το πρόγραμμά του, χωρίς άγχος και πίεση.
• Προσπαθήστε να μειώσετε πιθανές εντάσεις μεταξύ μελών της οικογένειας στο σπίτι.
• Δείξτε στο παιδί ότι το αγαπάτε γι’ αυτό που είναι. Τονίστε θετικές πτυχές του εαυτού του και επιβραβεύστε τα μικρά αλλά σημαντικά επιτεύγματά του. Μειώστε την κριτική σας απέναντι στο παιδί που τραυλίζει. Χρησιμοποιήστε τον έπαινο, την ενθάρρυνση και την επιβράβευση αρκετά συχνά, σε όλο το διάστημα της αποκατάστασης.
• Μην έχετε την απαίτηση το παιδί σας να συμπεριφέρεται σαν ένας «μικρός ώριμος άνθρωπος» σε οτιδήποτε κάνει.
• Μην πιέζετε το παιδί να αλλάξει χέρι, εάν χρησιμοποιεί περισσότερο το αριστερό σε δραστηριότητες, στο σχέδιο ή την γραφή
• Αποφεύγετε σοκολάτες, κόκα κόλα και ζάχαρη στην δίαιτα του παιδιού σας. Εάν εκτιμάτε ότι το καθημερινό πρόγραμμα του παιδιού είναι ιδιαίτερα «βαρύ» και «επίπονο» για εκείνο, μπορείτε να προσθέσετε κάποιες πολύ-βιταμίνες, σε συνεννόηση με τον / την Παιδίατρό σας.
• Ενημερώστε το παιδί σας πότε βγαίνετε έξω και πότε επιστρέφετε
• Εάν το παιδί αγαπάει τα ζώα και εσείς τα ανέχεστε, θα μπορούσατε να του αναθέσετε ένα κατοικίδιο, το οποίο θα φροντίζει το ίδιο το παιδί.
• Ως γονείς, φροντίστε να έχετε ομοφωνία σε αυτά που επιτρέπετε και σε αυτά που απαγορεύετε. Μην δημιουργείτε αντιφάσεις ανάμεσα στους τρόπους διαπαιδαγώγησης που χρησιμοποιείτε. Θέστε σταθερούς και προ-συμφωνημένους «κανόνες». Εάν το παιδί λειτούργησε εκτός κανόνα θα πρέπει να υποστεί την συνέπεια των πράξεών του. Η συνέπεια αυτή καλό θα ήταν να δείχνει «φυσική» και «λογική» και όχι να αποτελεί μια αυθαίρετη τιμωρία. Παραμένετε ήρεμοι όταν υποστηρίζετε το παιδί να δεχτεί την «φυσική» και «λογική» συνέπεια της πράξης του. Αποφεύγετε τον φυσικό εξαναγκασμό.
• Αφιερώστε λίγα λεπτά σε καθημερινή βάση στη διάρκεια των οποίων θα δίνετε την αμέριστη προσοχή σας στο παιδί. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα, αφήστε το παιδί να επιλέξει τι θα ήθελε να κάνει. Αφήστε το να σας καθοδηγήσει σε δραστηριότητες και να αποφασίσει το ίδιο εάν θα μιλήσει ή όχι. Όταν μιλάτε εσείς κατά τη διάρκεια αυτού του «ειδικού χρόνου», να χρησιμοποιείτε αργό και ήρεμο τρόπο ομιλίας, με πολλές παύσεις. Αυτό το ήσυχο και ήρεμο χρονικό διάστημα μπορεί να αποτελέσει την βάση για μια ουσιαστική και θεραπευτική ανάπτυξη εμπιστοσύνης μεταξύ σας. Παρατηρήστε τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδράτε με το παιδί σας. Προσπαθήστε να αυξήσετε τα χρονικά εκείνα διαστήματα κατά τα οποία δίνετε στο παιδί σας το μήνυμα ότι το ακούτε και ότι έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή του για να μιλήσει. Προσπαθήστε να μειώσετε την κριτική, τον γρήγορο τρόπο ομιλίας, τις παρεμβάσεις, τις ερωτήσεις

Πάνω από όλα δώστε στο παιδί σας να αντιληφθεί ότι το αποδέχεστε όπως είναι. Ο δικός σας αργός, ήρεμος τρόπος ομιλίας και τα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί να αναπτύξει αυτοπεποίθηση ως ομιλητής, μπορούν να του αυξήσουν την ευχέρεια στην ομιλία και να μειώσουν τον τραυλισμό. Η υποστήριξη αυτή προς το παιδί, είτε τραυλίζει είτε όχι, είναι πολύ σημαντική και αποτελεσματική.

Πηγή: Κέντρο Λόγου ΕΥ ΛΕΓΕΙΝ